صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۹۷۴٬۲۰۰ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

فتح قسطنطنیه توسط صلیبیون

جنگ صلیبی چهارم (۱۲۰۲–۱۲۰۴ میلادی) با فراخوان پاپ اینوسنت سوم با انگیزه حمله به سرزمین‌های مقدس و بازپس گیریِ اورشلیم آغاز شد. به‌خاطر درگیری‌های درونی بین شاهان و مراکز قدرت مسیحی و مطامع جمهوری ونیز، جنگ صلیبی چهارم از هدف اولیه‌اش منحرف شد و به تسخیر و غارت زادار و قسطنطنیه مسیحی و تقسیم بخش عمده امپراتوری بیزانس بین جمهوری ونیز، صلیبیان و دولت‌های بازمانده از امپراتوری بیزانس انجامید. بدین ترتیب، جمهوری ونیز توانست با اتکا به موقعیت اقتصادی خود، از انگیزه‌های مذهبی صلیبیون برای مقاصد سیاسی و تجاری خود بهره‌برداری کند و بدل به قویترین قدرت تجاری دریای مدیترانه گردد. پس از شکست پادشاهی اورشلیم در برابر صلاح الدین ایوبی و ناکامی جنگ صلیبی سوم برای بازپس‌گیری شهر اورشلیم، بارون‌های فرانسوی پذیرفتند، که در یک جنگ صلیبی دیگر شرکت کنند. صلیبیون برای این منظور، راه دریایی از طریق مدیترانه را برگزیدند و تصمیم‌گرفتند تا به قسطنطنیه بروند. پس از یک‌سری سوءتفاهم‌ها و نبردها، نهایتاً صلیبیون قسطنطنیه را در سال ۱۲۰۴ تسخیر و آن را غارت کردند و بسیاری از اهالی شهر را از دم تیغ گذراندند. در نتیجه این رخداد، صلیبیون دولتی به نام امپراتوری لاتین را به پایتختی این شهر به‌وجود آوردند، که مدت نیم قرن دوام آورد. در دیگر سرزمین‌های بازمانده از بیزانس نیز سه حکومت مستقل یونانی‌تبار شکل گرفت. همچنین، ضربه‌ای که از این جنگ به امپراتوری بیزانس وارد شد، سبب گردید که در موضع ضعف قرار بگیرد و در نهایت مغلوب ترکان عثمانی شود. از جهت دینی، این وقایع آخرین نقطه جدایی بزرگ بین کلیسای ارتدکس شرقی و کلیسای کاتولیک به‌شمار می‌آید.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… پرچم ایالات متحده آمریکا طی ۱۴۶ سال، ۲۷ بار تغییر کرده‌است؟ (در تصویر)
… مریلین مونرو نخستین ستارهٔ هالیوود بود که در اوج حرفه‌اش برهنه ژست گرفت؟
… در اوج منازعات مسلمانان و مسیحیان در خلال جنگ‌های صلیبی، یک اسقف اعظم به نام ویلیام صوری کتابی راجع به تاریخ دولت‌های اسلامی نوشت که امروز اثری از آن بر جای نمانده‌است؟
… زنبور عسل پنج چشم دارد؟
… صدام حسین برای سپاس‌گذاری از خدا، دستور داد با خونش کل قرآن را بنویسند؟
… ادرار در روم باستان به عنوان سفیدکنندهٔ دندان استفاده می‌شد؟

بیشتر…

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۲۵ شهریور ۱۴۰۲ خورشیدی) ۹۷۴٬۲۰۰ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

توفند دانیل

توفند دانیل (در تصویر ماهواره‌ای) باعث جاری شدن سیل در مناطق مرکزی مدیترانه و فروریختن دو سد در لیبی شده و بیش از ۶۸۰۰ کشته برجای گذاشت.
زمین‌لرزه‌ای مراکش را لرزاند و بیش از ۲۹۰۰ کشته بر جای گذاشت.
ثارمان شانموگاراتنام به‌ عنوان رئیس‌جمهور جدید سنگاپور انتخاب شد.
آتش‌سوزی در ساختمان محل سکونت مهاجران غیرقانونی واقع در ژوهانسبورگ ۷۶ کشته برجای گذاشت.
در گابن، رئیس‌جمهور علی بونگو اندکی پس از انتخاب مجددش در پی کودتای نظامی برکنار شد.

یادبودها

امروز: شنبه، ۱۶ سپتامبر ۲۰۲۳ میلادی برابر ۲۵ شهریور ۱۴۰۲ هجری خورشیدی و ۱ ربیع‌الاول ۱۴۴۵ هجری قمری (UTC)

در پاپوآ گینه نو: روز استقلال

رویدادها

۱ (قمری) - هجرت محمد از مکه به مدینه و انتخاب این روز به عنوان مبدأ تاریخ مسلمانان در دو تقویم هجری شمسی و هجری قمری
۱۲۸۵ - برگزاری انتخابات دوره نخست مجلس شورای ملی
۱۳۵۷ - زمین‌لرزه ۱۳۵۷ طبس
۱۸۲۴ - شارل دهم پس از مرگ لویی هجدهم به تخت سلطنت فرانسه تکیه زد، وی تا زمان انقلاب ژوئیه در سال ۱۸۳۰ پادشاه فرانسه بود.
۱۹۰۸ - شرکت خودروسازی جنرال موتورز توسط «ویلیام سی. دورانت» و با ادغام دو شرکت بیوک و اولدزموبیل، تأسیس شد.
۱۹۳۱ - عمر مختار فرمانده لیبیایی‌ها در مقابل نیروهای ایتالیایی، پس از شکست‌ در آخرین‌ نبرد و سپس محاکمه در دادگاه نظامی ایتالیایی اعدام شد.
۱۹۴۱ - در پی اشغال ایران در جنگ جهانی دوم توسط نیروهای متفقین، رضا شاه، از سلطنت به نفع پسرش محمدرضا پهلوی کناره گیری کرد.
۱۹۸۲ - شبه‌نظامیان فالانژ لبنانی به انتقام ترور بشیر جُمَیِّل رئیس‌جمهور لبنان و رهبر این حزب، از فلسطینیان، به دو اردوگاه پناهندگان فلسطینی به نام صبرا و شتیلا در غرب بیروت وارد شدند و بین ۷۰۰ تا ۳۵۰۰نفر از اهالی اردوگاه را به قتل رساندند.

زادروزها

۱۳۸۶ - زادروز هنری پنجم پادشاه انگلستان
۱۸۸۸ - زادروز فرانس امیل سیلانپا نویسندهٔ فنلاندی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۱۹۳۹
۱۸۹۱ - زادروز کارل دونیتس از رهبران نیروی دریایی آلمان در جنگ جهانی دوم
۱۹۲۳ - زادروز لی کوآن یو نخست‌وزیر جمهوری سنگاپور از ۱۹۵۹ تا ۱۹۹۰
۱۹۲۴ - زادروز لورن باکال بازیگر آمریکایی
۱۹۲۵ - زادروز بی.بی. کینگ خواننده و نوازندهٔ گیتار برقی و از برترین چهره‌های موسیقی بلوز
۱۹۴۳ - زادروز راجر واترز خواننده، نوازنده و ترانه‌سرای انگلیسی از اعضای گروه پینک فلوید
۱۹۵۲ - زادروز میکی رورک بازیگر و فیلمنامه‌نویس آمریکایی

درگذشت‌ها

۱۷۰۱ - درگذشت جیمز دوم (در تصویر) پادشاه انگلستان، اسکاتلند و ایرلند از ۱۶۸۵ تا ۱۶۸۸
۱۷۳۶ - درگذشت گابریل دانیل فارنهایت دانشمند هواشناس آلمانی
۱۸۲۴ - درگذشت لوئی هجدهم پادشاه فرانسه
۱۹۳۲ - درگذشت رونالد راس زیست‌شناس انگلیسی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی سال ۱۹۰۲
۱۹۷۷ - درگذشت ماریا کالاس خوانندهٔ یونانی-آمریکایی
۱۹۸۰ - درگذشت ژان پیاژه روان‌شناس، زیست‌شناس و شناخت‌شناس فرانسوی-زبان سوئیسی

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای سپتامبر – یادبودهای بیشتر…