Главна страница

Од Википедија — слободната енциклопедија

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 135.874 статии на македонски јазик
Избрана статија за оваа седмица
Полна месечина

Месечина — единствен природен сателит на планетата Земја и најблиско небесно тело до неа. Со околу една четвртина од пречникот на Земјата (споредливо со ширината на Австралија), таа е најголемиот природен сателит во Сончевиот Систем во однос на големината на неговата планета, петти по големина сателит во Сончевиот Систем, и е поголема од која било позната џуџеста планета. Месечината е објект со планетарна маса кој формирал диференцирано карпесто тело, што ја прави сателитска планета според геофизичките дефиниции на терминот. На Месечината и недостасува значајна атмосфера, хидросфера или магнетно поле. Нејзината површинска гравитација е околу една шестина од Земјината (0,1654 g); Јупитеровата месечина Ија е единствениот сателит во Сончевиот Систем за која се знае дека има повисока гравитација и густина.

Кружи околу Земјата на просечно растојание од 384.400 км или околу 30 пати поголемо од пречникот на Земјата, нејзиното гравитациско влијание малку го продолжува денот на Земјата и е главниот двигател на плимата и осеката на Земјата. Орбитата на Месечината околу Земјата има орбитален период од 27,3 денови. За време на секој период од 29,5 денови, количината на видлива површина осветлена од Сонцето варира од 0 до 100%, што резултира со месечеви мени кои ја формираат основата за месеците од месечевиот календар. Месечината е плимно заклучена за Земјата, што значи дека должината на целосната ротација на Месечината околу сопствената оска предизвикува нејзината иста страна (блиската страна) секогаш да биде свртена кон Земјата, а нешто подолгиот месечев ден е ист како орбиталниот период. Според тоа, 59% од вкупната површина на Месечината може да се види од Земјата преку поместувања на поради либрација. (Дознајте повеќе...)


Слика на денот
Greven, Fuestrup, Dortmund-Ems-Kanal, Alte Fahrt, Sicherheitssperrtor -- 2021 -- 3918.jpg
Запченик од заштитна преграда на Каналот Дортмунд-Емс кај Гревен, Германија.
Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

Харолд Суровиот на портрет во катедралата „Св. Магнус“ во Керквол, Оркниски Острови, Шкотска
На денешен ден…

Денес е 2 мај 2023 г.

Настани:

1903  Во селото Смилево, Демирхисарско, почнал Смилевскиот конгрес на Битолскиот револуционерен округ на ТМРО. За претседател на Конгресот бил избран Даме Груев. Мнозинството на Конгресот се изјаснило за кревање востание.
1945  СССР го објавил освојувањето на Берлин во Втората светска војна. Војниците на Црвената армија го развиориле црвеното знаме над Рајхстагот.
1949  Во Струмица е формиран Народниот театар „Антон Панов“. Во театарот била изведена првата претстава, „Бегалка“ од македонскиот писател Васил Иљоски.
1952  Првиот патнички авион на млазен погон „Де Хавиленд Комет-1“ го направил првиот лет на линијата Лондон-Јоханесбург.
1982  Една британска подморница го потопила аргентинскиот брод „General Belgrano“, при што загинале над 350 луѓе.
1994  Африканскиот национален конгрес на Нелсон Мандела победил на првите слободни парламентарни избори во Јужна Африка.
1999  Во текот на бомбардирањето на СР Југославија, авијацијата на НАТО употребила „графитни бомби“, предизвикувајќи распад на електроенергетскиот систем на земјата.
2007  Еден од учесниците на релито „Гамбол 3000“, Николас Морли, возејќи со недозволена брзина во близина на Струга, удрил во друго возило при што загинале двете лица во другото возило, брачниот пар Чепујновски од Струга. Релито било прекинато, а Морли осуден.
2008  Циклонот „Наргис“ го зафатил Мјанмар и предизвикал катастрофално уништување и поплави, при што загинале над 100.000 луѓе.
2012  Јанош Адер е избран за претседател на Унгарија.

Родени:

1551  Вилијам Кемден — англиски историчар.
1660  Алесандро Скарлати — италијански композитор († 1725.).
1729  Катерина II — руска царица († 1796.).
1810  Лав XIIIримски папа.
1860  Теодор Херцл — еврејски писател, основач и теоретичар на модерниот ционизам.
1863  Тома Давидов — учесник во македонското револуционерно движење.
1892  Манфред фон Рихтхофен — истакнат германски пилот, наречен „Црвениот барон“ († 1918).
1896  Елена — кралица на Романија.
1924  Мери Бошкова — македонска театарска, телевизиска и филмска глумица.
1937  Миро Унгар — хрватски пејач на забавна музика.
1943  Мустафа Надаревиќ — босански и југословенски глумец. († 2020)
1945  Боб Роквел — американски џез-музичар.
1948  Панде Манојлов — македонски писател.
1948  Јосип Каталински — босански и југословенски фудбалер.
1951  Смиле Наумовски — македонски писател.
1955  Донатела Версаче — италијански моден творец.
1960  Ѓорге ИвановПретседател на Република Македонија.
1963  Горан Рафајловски — македонски политичар.
1975  Дејвид Бекам — англиски фудбалер.
1975  Шарлота Велшка — принцеза, ќерка на британскиот престолонаследник Вилијам.
1982  Емилија Златкова Анастасова — македонска писателка.
1986  Амандин Лејно — француска ракометарка.
1990  Пол Џорџ — американски кошаркар.

Починале:

373  Атанасиј АлександрискиПатријарх на Александрија.
902  Борис I — бугарски цар.
1519  Леонардо да Винчи — италијански уметник и пронаоѓач (р. 1452.).
1567  Марин Држиќ — хрватски писател.
1957  Џозеф Мекарти — американски сенатор (р. 1908.).
1980  Кирил Петрушев — министер за внатрешни работи на Македонија.
2002  Изет Сарајлиќ — босански и југословенски поет.
2013  Џеф Ханеман — американски хеви-метал гитарист.
2015  Маја Плисецкаја — руска и советска балерина.

Празници:

Ден на Знамето на Полска
Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Други области
  • Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
  • Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
  • На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.
Збратимени проекти

Википедија е проект на Фондацијата Викимедија — непрофитна организација која опфаќа и други проекти:

Commons-logo.svg
Ризница
Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
Wikinews-logo-51px.png
Викивести
Вести со права за слободна употреба
Wiktionary-logo-51px.gif
Викиречник
Речник и лексикон
Wikiquote-logo-51px.png
Викицитат
Збирка на цитати
Wikibooks-logo-35px.png
Викикниги
Учебници и прирачници со права за слободна употреба
Wikisource-logo.png
Викиизвор
Библиотека на дела со права за слободна употреба
Wikispecies-logo-35px.png
Викивидови
Именик на видови
Wikiversity-logo-41px.png
Викиуниверзитет
Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
Wikimedia-logo-35px.png
Мета-вики
Усогласување на проектот „Викимедија“
Wikidata-logo.svg
Википодатоци
База на слободни знаења
Wikivoyage-logo.svg
Википатување
Отворен туристички водич