Hindi

Wysig skakels
in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Hindi
हिन्दी Hindī
मानक हिन्दी Mānak Hindī 
Uitspraak: [ˈɦin̪d̪iː]
Gepraat in: Vlag van Fidji Fidji
Vlag van Indië Indië
Vlag van Pakistan Pakistan
Vlag van Suid-Afrika Suid-Afrika[1] 
Gebied: Suid-Asië
Totale sprekers: 322 miljoen (moedertaal)
270 miljoen (tweede taal)[2] 
Rang: 3/4
Taalfamilie: Indo-Europees
 Indo-Irannees
  Indo-Aries
   Sentrale sone
    Westelike Hindi
     Hindoestani
      Hindi 
Skrifstelsel: Devanagari 
Amptelike status
Amptelike taal in: Vlag van Indië Indië[4]

Vlag van Fidji Fidji

Gereguleer deur: Central Hindi Directorate[3]
Taalkodes
ISO 639-1: hi
ISO 639-2: hin
ISO 639-3: hin 
Verspreiding van Hindi
Nota: Hierdie bladsy kan IFA fonetiese simbole in Unicode bevat.

Hindi (हिन्दी, Hindī, [ˈɦin̪d̪iː], luister (hulp·inligting)), of meer presies Moderne Standaard-Hindi (मानक हिन्दी Mānak Hindī),[5] is 'n Indo-Ariese taal wat deur sowat 592 miljoen mense in Indië en Pakistan gepraat word. Die oorsprong lê beide in Sanskrit en in Perso-Arabies. Die grammatika stam veral uit Sanskrit en die woordeskat is gemeng.

Die woord "Hindi" in Devanagari-skrif
Ligging van die "Hindi-gordel" in Suid-Asië
Indiese deelstate waar Hindi amptelike status geniet
Verspreiding van Hindi-dialekte/tale

Hindi word dikwels as 'n gestandaardiseerde en gesanskritiseerde register[4] van Hindoestani beskou, en is veral op die Khariboli-dialek van Delhi en aangrensende gebiede in Noord-Indië gebaseer.[6][7][8] Hindi, geskryf met Devanagari, is saam met Engels een van die twee ampstale van die Indiese regering.[4] Daarbenewens dien dit in tien deelstate en drie uniegebiede as 'n amptelike taal.[9][10][11][12] Hindi is een van die 22 geskeduleerde tale vir amptelike gebruik in die Republiek Indië.[13]

Hindi is die lingua franca van die "Hindi-gordel" en in 'n minder mate in ander dele van Indië (gewoonlik in 'n vereenvoudigde of pidginiseerde variëteit soos Bazaar Hindustani of Haflong Hindi).[9][14] Buite Indië word 'n aantal ander tale amptelik as "Hindi" erken, maar dit verwys nie na die gestandaardiseerde Hindi van Indië nie, en hierdie tale is van ander dialekte, soos Awadhi en Bhojpuri, afkomstig. Van hierdie tale sluit in Fidjiaanse Hindi, een van Fidji se amptelike tale,[15] en Karibiese Hindi wat in Trinidad en Tobago, Guyana en Suriname gebesig word.[16][17][18][19] Onafhanklik van die skrif en formele woordeskat is die gestandaardiseerde Hindi onderling verstaanbaar met die gestandaardiseerde Oerdoe, 'n ander erkende register van Hindoestani, aangesien albei tale 'n gemeensame oorsprong het.[20] In die destydse Brits-Indië het Hindoestani as ampstaal gedien, maar met die Verdeling van Indië word meer en meer 'n verskil tussen Hindi en Oerdoe beklemtoon, veral uit politieke redes.

As 'n taalkundige eenheid is Hindi die vierde mees gebroke taal wêreldwyd, ná Mandaryns, Spaans en Engels.[21] Indien Hindi saam met Oerdoe as Hindoestani gegroepeer word, is dit die derde mees gebruikte taal wêreldwyd, ná Mandaryns en Engels.[22][23]

Tale/dialekte[wysig | wysig bron]

As daar binne die dialektologie van Hindi 'n konsensus bereik kan word, kan dit in twee dialekte/tale verdeel word: Westelike en Oostelike Hindi. Westelike Hindi het uit die Apabhramsa-vorm van Shauraseni-Prakrit ontwikkel en Oostelike Hindi uit Ardhamagadhi.

Hierdie lys sluit variëteite, soos Bihari, Rajasthani en Pahari, uit wat soms, veral vir kulturele redes as deel van Hindi beskou word. Bhojpuri word as 'n Bihari-taal beskou, alhoewel dit voorheen as 'n Hindi-taal beskou is.

Romani, Domari, Lomavren en Seb Seliyer of (hul voorsate) is glo verwant aan Hindi en hul sprekers het tydens drie migrasiegolwe in ca. 500–1000 n.C. na die Middel-Ooste en Europa migreer. Parya is 'n Hindi-taal wat in Sentraal-Asië gebesig word.

Ethnologue klassifiseer ook Sansi, Bagheli, Chamari ('n onware taal), Bhaya, Gowli (nie 'n aparte taal nie) en Ghera as Westelike Hindi-tale.

Sien ook[wysig | wysig bron]

Verwysings[wysig | wysig bron]

  1. ↑ Artikel 5, Grondwet van die Republiek van Suid-Afrika
  2. ↑ (en) "Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Hindi". Ethnologue. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Mei 2020. Besoek op 15 Augustus 2020.
  3. ↑ (en) "Central Hindi Directorate: Introduction". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 4 Mei 2012. Besoek op 19 Mei 2015.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 (en) "The Constitution of India" (PDF). Regering van Indië, Departement van Reg en Justisie. 1 Desember 2007 [1950]. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 9 September 2014.
  5. ↑ Singh, Rajendra, and Rama Kant Agnihotri. Hindi morphology: A word-based description. Vol. 9. Motilal Banarsidass Publ., 1997.
  6. ↑ (en) "About Hindi-Urdu". North Carolina State University. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 15 Augustus 2009. Besoek op 9 Augustus 2009.
  7. ↑ (en) Basu, Manisha (2017). The Rhetoric of Hindutva. Cambridge University Press. ISBN 978-1-107-14987-8.
  8. ↑ (en) Peter-Dass, Rakesh (2019). Hindi Christian Literature in Contemporary India. Routledge. ISBN 978-1-00-070224-8.
  9. ↑ 9,0 9,1 (en) "How languages intersect in India". Hindustan Times. 22 November 2018.
  10. ↑ (en) "How many Indians can you talk to?". www.hindustantimes.com. Besoek op 22 Desember 2019.
  11. ↑ (en) "Hindi and the North-South divide". 9 Oktober 2018.
  12. ↑ (en) Pillalamarri, Akhilesh. "India's Evolving Linguistic Landscape". thediplomat.com. Besoek op 22 Desember 2019.
  13. ↑ (en) "PART A Languages specified in the Eighth Schedule (Scheduled Languages)". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Oktober 2013.
  14. ↑ (en) "How many Indians can you talk to?".
  15. ↑ (en) "Hindi Diwas 2018: Hindi travelled to these five countries from India". 14 September 2018.
  16. ↑ (en) "Sequence of events with reference to official language of the Union". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 2 Augustus 2011.
  17. ↑ (en) रिपब्लिक ऑफ फीजी का संविधान (Constitution of the Republic of Fiji, the Hindi version) Geargiveer 1 November 2013 op Wayback Machine
  18. ↑ (en) "Caribbean Languages and Caribbean Linguistics" (PDF). University of the West Indies Press. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 20 Desember 2016. Besoek op 16 Julie 2016.
  19. ↑ (en) Richard K. Barz (8 Mei 2007). "The cultural significance of Hindi in Mauritius". South Asia: Journal of South Asian Studies. 3: 1–13. doi:10.1080/00856408008722995.
  20. ↑ (en) Gube, Jan; Gao, Fang (2019). Education, Ethnicity and Equity in the Multilingual Asian Context. Springer Publishing. ISBN 978-981-13-3125-1.
  21. ↑ (sv) Mikael Parkvall, "Världens 100 största språk 2007" (The World's 100 Largest Languages in 2007), in Nationalencyklopedin. 2010 estimates Geargiveer 11 November 2012 op Wayback Machine
  22. ↑ (en) Gambhir, Vijay (1995). The Teaching and Acquisition of South Asian Languages. University of Pennsylvania Press. ISBN 978-0-8122-3328-5.
  23. ↑ (en) "Hindustani". Columbia University Press. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 29 Julie 2017 – via encyclopedia.com.

Eksterne skakels[wysig | wysig bron]

Wikipedia
Sien gerus Wikipedia se uitgawe in Hindi
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Hindi&oldid=2535703"