YouTube

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
YouTube, LLC
Түрі

Google Inc. компаниясының еншілес ұйымы

Құрылды

15 ақпан 2005

Құрушы

Стив Чен
Чад Херли
Джавед Карим

Орналасуы

Сан-Бруно, АҚШ

Басты адамдары

Чад Хёрли (бас басқарушы)

Саласы

интернет, видеохостинг

Басшы компания

Google Inc.

Сайты

youtube.com

YouTube ([ˈjuːt(j)uːb] — ютьюб, ютюб, ютуб) — бұл бейнематериалдар хостингінің сервистерін ұсынатын қызмет.[1] Мұнда қолданушылар қандай да бір видеоларды қосуға, қарауға не оларға түсінік беруге мүмкіндігі бар.[2] You Tube қолдануға ыңғайлы және қарапайымдылығының арқасында бейнефайлдарды орналастыруға арналған ең танымал орындардың біріне айналды. Бұл сайтта кәсіби түсірілген фильмдер мен клиптермен қатар әуесқойлық видеолар, сонымен қатар бейнеблогтар ұсынылады.[3]

Компания тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Бұл жобаның негізі 2005 жылы ақпанның 15-інде Калифорния, Сан-Брунодағы PayPal фирмасының бұрынғы үш жұмысшылары қалаған. Олар берілетін мәліметтердің аз көлеміне қарамастан жазбаның жақсы сапалы болуына мүмкіндік беретін Flash Video (flv) технологиясын қолданды.[4] Бұл жоба жақсы көңіл көтеру құралына айналды және өзінің бірлестігін құра отырып, Alexa аналитикалық компаниясының статистика мәліметтері бойынша танымалдылығы жағынан MySpace әлеуметтік желісін басып озды.[5]

Чад Херли — негізін салушылардың бірі — Forbes журналының мұқаба бетінде, 2006 жыл қазан айы

2006 жылдың қараша айында You Tube қызметін Google компаниясы 1,6 миллиард долларға сатып алды. You Tube-ті сатып алуға дейін Google компаниясында осыған ұқсас бағыттағы қызметі – Google Video болған. Google өкілдері бұны жаппай, оны барлық бейнехостингтік сайттар бойынша бейнелерді іздеу орны ретінде қолданбақ. Қазіргі уақытта Google Video іздеуіне You Tube те кіреді.[6]

You Tube-те ең алғаш бейне 2005 жылдың 23 сәуірінде орналастырылды: http://www.youtube.com/watch?v=jNQXAC9IVRw.

2008 жылдың ақпан айында Пәкістанның өкімет билеушілері Исламға қарсы мәліметтерді орналастыру себептеріне байланысты бұл сайтқа рұқсатты алып тастады.[7]

2015 жылы 15-сәуірде You Tube сайтына 15 жаңа тіл қосылды. Олардың қатарында қазақ тілі де бар.[8]

Контенттің таралуы және қарау[өңдеу | қайнарын өңдеу]

You Tube бейнематериалдарды келесі әдіс арқылы таратады:

  • You Tube.com сайтында: Қолданушылар бейнені бірнеше таралған форматтарда, яғни .mpeg және .avi-да, енгізе алады. You Tube оларды автоматты түрде Flash Video (flv) – да H.263 кодекімен түрлендіріп, оларды онлайнда көруге рұқсатты етеді. Flash Video, оның әртүрлі платформаларда үйлесімді және рұқсатты болуының арқасында, танымал формат болып табылады.[9]
  • You Tube.com шегінен тыс: әрбір бейне басқа уеб-парақтарда бейнені қоюға арналған дайын HTML-белгімен қосақтала жүреді. Көшіріп – қою қарапайым техникасы бейнені, сонымен қатар кейбір медиа-ресурстарды You Tube арқылы таратуды блоггерлер және әлеуметтік желілер қолданушыларының арасында өте танымал етті, өйткені бейнеге сілтеме кез келген веб-парақтардың HTML-кодымен ендірілуі мүмкін. Бұл мүмкіндікті кейбір автоматты және жартылай автоматты сервистер қолданады, мысалы VideoRonk бір парақта ең танымал 5 бейнені You Tube арқылы ұсынған.[9]
  • Бейнені көшіріп алу: You Tube арқылы бенені оффлайнда көру үшін көшіріп алудың бұрынғы тәсілдерінен басқа әдісі (“kiss” сөзін бейненің сілтемесіне қосу, мысалы www.kissyoutube.com/example), бұл бірқатар басқа қосымшаларды (мысалы, SaveTube) және браузер үшін кеңейтулер (мысалы, Firefox үшін UnPlug және VideoDownloader) жасауға мүмкіндік береді. Сонымен қатар You Tube-тен бейнені көшіре алатын бірнеше арнайы сайттар бар.[10]

Жойылған деп белгіленген бейненің физикалық түрде жойылуы міндетті емес. Арнайы қосымшалардың көмегімен, атап айтқанда Deleted YouTube Video Viewer секілді, бұл файлдарды көруге болады.[11]

Авторлық құқық[өңдеу | қайнарын өңдеу]

YouTube ережесі бұл сайтқа құрамы бойынша авторлық құқыққа қатысты АҚШ заңымен тыйым салынған бейнелерді ендіруге тыйым салады. Көпшілік жағдайда компания қызметкерлері ұрланған (пиратский) контенттерді өшіріп тастайды. Алайда бұған қарамастан, сервиске авторлық құқықпен қорғалған көптеген бейнелерді ендіру тоқтар емес. Компания қызметкерлері бұған құқық иелерінен не сервис қолданушыларынан шағым түскеннен кейін ғана назар аударады. Бірақ кейбір жағдайда қолданушылардың шағымы заңды бейнетүсірілімдердің қарақшылықпен алыңған деп белгіленуіне де әкеп соғады.[12]

2006 жылдың жазында тележурналист Роберт Тур компанияға қарсы алғаш рет авторлық құқықты бұзғаны туралы және бірнеше жаңа бейнетаспаларды құқық иелерінің рұқсатынсыз еркін жария етуіне қатысты арыз берді.[13]

2006 жыл 5 қазанда JASRAC Жапон ассоциацияның құқық иелерінің наразылықтары қанағаттандырылды, яғни сервистен 29549 бейнетаспалар мен әйгілі жапон әртістерінің қойған қойылымдары өшірілді.[14]

2006 жыл 9 қазанда YouTube-пен CBS және Universal Media Group келісім шартқа қол қойды, ол келісімшартқа сәйкес олар бейнені сервис арқылы тарата алады. Сонымен қатар олар авторлық құқықпен қорғалған контентті іздеу және өшіру үшін жаңа технологияны қолданатындықтарын жария етті.[15]

2006 жыл 12 қазанда YouTube лицензионды бейнетаспалардың немесе басқа да контенттердің төмен сапалы көшірмесін анықтай алатын бағдарламалық құралдарды қолдану мүмкіндігі жөнінде келісімшартты қабылдағанын жариялады. Бұдан кейін сервис автоматты түрде мұндай бенені өшіріп тастай алады.[16]

Қызметке қойылған наразылықтар[өңдеу | қайнарын өңдеу]

2006 жыл 1 маусым кешкі сағат 6:30-дағы мәлімдемеде ITV News британ агенттігі YouTube және соған ұқсас сайттар жасөспірімдердің арасында зорлық – зомбылық және өшпенділікті насихаттайтындығы жөнінде, яғни ұялы телефондардың камерасына әуелі төбелестерді түсіріп, одан кейін ол бенені сервиске жіберетіндігі жөнінде жариялады.[17] YouTube сайтында “шектен тыс қатігез бейнелерді хабарлау” деген функция бар, бірақ қатігез бейнетүсірілімдерді өшіру үшін журналистер біршама уақыт жұмсауға мәжбүр болды.

2006 жыл 5 қазанда New York Times қызметке ендірілген антиамерикандық бейне туралы хабарлады.[18]

YouTube-тің кенеттен шарықтауы америкалық компания Universal Tube and Rollerform Equipment Corp. үшін қиындықтар туғызды, себебі оның http://www.utube.com Мұрағатталған 1 қыркүйектің 2019 жылы. сайтына кіру қызметтің домендік атын теруде қателесіп кететін қолданушылардың көптігінен жиі қиындықтарға әкеп соғады.[19]

2006 жылдың қараша айының басында YouTube-ке қарсы Universal Tube арыз түсірді.[20]

Қызмет-баламалары[өңдеу | қайнарын өңдеу]

“Видеошеринг”, “видеоблоггинг” түсініктері пайда болғаннан бастап (шамамен 2003 жылдан бастап) YouTube-тен бұрын да, кейін де айтарлықтай көптеген жобалар туындады.[21] Кейбір жобалар YouTube интерфейсін дәлме-дәл көшіріп алды десе де болады (Revver алғашқы пайда болу кезінде, Clipshack).[22] Осы бағыттағы сайттардың барлығы дерлік бейнені тарату қызметінің бір құрылымын қолданады, олар бір-бірінен тек бизнес-үлгілері (жарнамаларды қолдану, қызметтің тегін не ақылы болуы), кейбір техникалық егжей-тегжейі және айқындамалары бойынша ерекшеленеді.[23]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. http://www.alexa.com/site/ds/top_sites?ts_mode=global&lang=none%7Ctitle=Alexa(қолжетпейтін сілтеме) Site Rankings
  2. YouTube HTML5 Video Player, YouTube. Тексерілді сәуір 12, 2011.
  3. Weber, Tim. BBC strikes Google-YouTube deal, BBC (наурыз 2, 2007). Тексерілді қаңтар 17, 2009.
  4. Hopkins, Jim. Surprise! There's a third YouTube co-founder, 'USA Today' (11 қазан 2006). Тексерілді қараша 29, 2008.
  5. Graham, Jefferson. Video websites pop up, invite postings, USA Today (қараша 21, 2005). Тексерілді 28 шілде 2006 ж..
  6. Cloud, John. The Gurus of YouTube, Time Magazine (желтоқсан 16, 2006). Тексерілді қараша 29, 2008.
  7. Whois Record for www.youtube.com. DomainTools. Тексерілді, сәуір 1, 2009.
  8. YouTube-ке қазақ тілі қосылды http://7kun.kz/8014/youtube-ke-aza-tili-osyldy.html Мұрағатталған 19 сәуірдің 2015 жылы.
  9. a b Chapman, Glenn YouTube serving up two billion videos daily. AFP. Басты дереккөзінен мұрағатталған 20 мамыр 2010. Тексерілді, 17 мамыр 2010.
  10. Whitelaw, Ben. Almost all YouTube views come from just 30% of films, Daily Telegraph (сәуір 20, 2011). Тексерілді сәуір 21, 2011.
  11. YouTube's website redesign puts the focus on channels, BBC (желтоқсан 2, 2011). Тексерілді желтоқсан 2, 2011.
  12. YouTube Sharing YouTube Videos. Тексерілді, қаңтар 17, 2009.
  13. Milian, Mark. YouTube looks out for content owners, disables video ripping, Los Angeles Times (ақпан 19, 2009). Тексерілді ақпан 21, 2009.
  14. Rao, Leena. YouTube Hopes To Boost Revenue With Video Downloads, Washington Post (ақпан 12, 2009). Тексерілді ақпан 19, 2009.
  15. Google Operating System Mobile YouTube (маусым 15, 2007). Тексерілді, қаңтар 17, 2009.
  16. YouTube Live on Apple TV Today; Coming to iPhone on маусым 29. Apple (маусым 20, 2007). Тексерілді, қаңтар 17, 2009.
  17. Kincaid, Jason YouTube Mobile Goes HTML5, Video Quality Beats Native Apps Hands Down (7 шілде 2010 ж.). Тексерілді, қаңтар 9, 2012.
  18. Zibreg, Christian Goodbye Flash: YouTube mobile goes HTML5 on iPhone and Android (8 шілде 2010 ж.). Тексерілді, қаңтар 9, 2012.
  19. Google Mobile Blog YouTube 2.1 App Now Available on Android Market (желтоқсан 8, 2010). Тексерілді, қаңтар 9, 2012.
  20. TiVo Getting YouTube Streaming Today, Gizmodo (17 шілде 2007 ж.). Тексерілді 17 ақпан 2009 ж..
  21. YouTube video comes to Wii and PlayStation 3 game consoles, Los Angeles Times (қаңтар 15, 2009). Тексерілді қаңтар 17, 2009.
  22. Coming Up Next... YouTube on Your TV. YouTube Blog (қаңтар 15, 2009). Басты дереккөзінен мұрағатталған қараша 29, 2009. Тексерілді, 10 мамыр 2009.
  23. Xbox Live Getting Live TV, YouTube & Bing Voice Search. Mashable (маусым 6, 2011). Тексерілді, желтоқсан 22, 2011.