Главна страница

Од Википедија — слободната енциклопедија

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 134.483 статии на македонски јазик
Избрана статија за оваа седмица

Гравитационен бран — бранување на закривеноста на време-просторот кој се придвижува како бранови, кои се движат од изворот. Можноста за постоење на гравитациони бранови е првпат спомната во 1893 година од страна на Оливер Хевисајд кој ја искористил споредбата меѓу обратнопропорционалноста на квадратот на законите за гравитација и електричество. Во 1905 година Анри Поанкаре прв ги преложил гравитационите бранови (ondes gravifiques) кои се оддадени од тела и се движат со брзина на светлината според Лоренцовите трансформации. Нивното постоење е предвидено во 1916 година од страна на Алберт Ајнштајн врз основа на теоријата на општата релативност, гравитационите бранови ја пренесуваат енергијата како „гравитационо зрачење“. Постоењето на гравитационите бранови е можна последица на Лоренцовата коваријанса на општата релативност бидејќи ја воведува идејата за конечна брзина на движењето и физичките заемодејства со тоа движење. За споредба, гравитационите бранови не можат да постојат во Њутновата теорија за гравитација, која тврди дека физичките заемодејства се движат со бесонечни бризини.

Пред директонот забележување на гравитационите бранови имало непосредни докази за нивното постоење. На пример, мерењата на Хулс–Тејлоровиот двоен систем предвидувале дека гравитационите броеви се повеќе од хипотетичка замисла. Можните извори за забележување на гравитационите бранови биле системите од двојни ѕвезди составени од бели џуџиња, неутронски ѕвезди и црни дупки. На 11 февруари 2016 година, здружените екипи во соработка ЛИГО и Вирго објавиле дека успеале за првпат директно да ги забележат гравитационите бранови кои потекнувале од пар на црни дупки кои биле во процес на спојување, користејќи ги детекторите на Напредниот ЛИГО. (Дознајте повеќе...)


Слика на денот
0118 GER Kiel St Nikolai crucifix.jpg
Распетие во црквата „Св. Никола “ во Кил, Германија.
Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

Реконструкција на тврдината Чрнче во VI век
На денешен ден…

Денес е 20 март 2023 г.

Настани:

1602  Создадена е Холандската источноиндиска компанија
1616  Волтер Роли бил ослободен од Лондонската кула по 13 години затвор
1760  Избувнал голем пожар во Бостон.
1792  Законодавното собрание на Франција официјално го одобрилo предлогот за користење на гилотината како средство за погубување
1815  Наполеон Бонапарт со 140.000 војска влегува во Париз
1848  Германска револуција: баварскиот крал Лудвиг I абдицира од престолот
1861  Голем земјотрес го зафатил градот Мендоза, Аргентина
1933  Германските нацисти во Дахау го отворија првиот концентрационен логор.
1956  Франција ја призна независноста на Тунис.
1991  Каледа Зија е избрана за премиер за Бангладеш.
1991  По одржаните повеќепартиски избори во Република Македонија, во Скопје е формирана првата Влада на Република Македонија. За прв претседател е избран д-р Никола Кљусев.
1992  Во Скопје е формиран Македонскиот олимписки комитет (MOK). За претседател е избран Васил Тупурковски.
1996  Во Скопје е основана Секцијата за македонско-американско пријателство.
1996  Излезе првиот број на весникот „Дневник“.

Родени:

1497  Атахуалпа — последен владетел на Тавантинсују.
1725  Абдул Хамид Iотомански султан.
1770  Фридрих Хелдерлин — германски романтистички поет, еден од основоположниците на германскиот идеализам.
1811  Наполеон II — француски цар.
1828  Хенрик Ибзен — норвешки писател.
1875  Сингман Ри — прв претседател на Јужна Кореја.
1945  Пат Рајли — американски кошаркар и тренер.
1952  Сами Шаќири — поранешен член на ОНА.
1955  Перихан Ејупи - Туна — македонска глумица.
1955  Васо Николовски — македонски поет.
1980  Џамал Крафорд — американски кошаркар.
1984  Фернандо Торес — шпански фудбалер.
1985  Тања Савиќ — српска пејачка.
1986  Бењат Инчаусти — шпански велосипедист.
1987  Емилија Атијас — аргентински модел.
1990  Маркос Рохо — аргентински фудбалер.

Починале:

1191  Климент IIIримски папа.
1413  Хенри IVанглиски крал.
1727  Исак Њутн — англиски физичар, математичар и астроном.
1894  Лајош Кошут — претедател на Кралството Унгарија.
1953  Грасилијано Рамос — бразилски писател.
1980  Волче Наумчески — македонски писател.
1988  Гил Еванс — канадски џез-пијанист и аранжер.
1990  Лав Јашин — руски и советски фудбалер.
2001  Хајредин Арифи — поранешен член на ОНА.
Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Други области
  • Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
  • Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
  • На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.
Збратимени проекти

Википедија е проект на Фондацијата Викимедија — непрофитна организација која опфаќа и други проекти:

Commons-logo.svg
Ризница
Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
Wikinews-logo-51px.png
Викивести
Вести со права за слободна употреба
Wiktionary-logo-51px.gif
Викиречник
Речник и лексикон
Wikiquote-logo-51px.png
Викицитат
Збирка на цитати
Wikibooks-logo-35px.png
Викикниги
Учебници и прирачници со права за слободна употреба
Wikisource-logo.png
Викиизвор
Библиотека на дела со права за слободна употреба
Wikispecies-logo-35px.png
Викивидови
Именик на видови
Wikiversity-logo-41px.png
Викиуниверзитет
Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
Wikimedia-logo-35px.png
Мета-вики
Усогласување на проектот „Викимедија“
Wikidata-logo.svg
Википодатоци
База на слободни знаења
Wikivoyage-logo.svg
Википатување
Отворен туристички водич