Португалия (порт. Portugal, миранд. Pertual), официал Португалрин Республика — Европада виридалай рагъакӀидай пата авай гьукумат. Пиреней зуростровдин кьиблединни — рагъакӀидай пата чка кьунва. Кефер ва рагъэкъечӀдай патай Испаниядихъ сергьатда ава, кьибле ва рагъакӀидай патай Атлантик океандин ятари кьунва. Гьукуматдин тӀвар Порту шегьердин тӀварцикай арадал атана, амма латин чӀалал Portus Cale — «чими порт» мана гузва.
Къенин Португалиядин ччилера дегь чӀавалай инсанар яшамиш жезвай. Галияр, кельтар, лузитанар, кинетар, финикияр, римвияр ва дегь немец халкьарикай свевар, бурияр, вестготар хьтин дегь халкьари Португалиядин харусенятда, культурада ва кьиспесда чӀехи гел туна. Гилан Португалиядин майдандик акатзавай Лузитания провинция Рим империядиз талукь тир. Португал чӀалан бинеламишуниз римдин культуради чӀехи таъсир гана: португал чӀал, римжуврин латин чӀалаз пара мукьва я.
Португалия вилик фенвай уьлквейрикай я, яшамиш тегьердин рейтингда дуьньяда 19-лагьай чка кьунва. Европа Садвалдин ва Садхьанвай халкьарин Организациядин член я, Португалия гьакӀни Латин садвал, Латин Америкадин уьлквейрин организация, ОЭСР, НАТО, Португал чӀалан уьлквейрин садвал, евродин зона ва Шенгендин зона хьтин организацияриз бине эцигнай уьлкве я.
(ва масабурни…)
|
|
|
ТӀалабун: Квез лезги чӀал хъсандаказ чидачтӀа, макъалаяр кхьиз эгечӀмир. И википедияда авай гъалатӀар жезмай кьван, лезги чӀалан грамматикани лексика кардик кутуна дуьзар хъувун тавакъу ийизва.
Вакъиаяр
Суварар
Дидедиз хьана
- 6 март (1475) — Микеланджело, италиядин чӀехи скульптор, гуьрчекхъан, фикирийидайди, архитектор, микитис ва зари.
- 8 март (1937) — Алуван Шагьэмирова, тӀвар-ван авай лезги шаир.
- 12 март (1966) — Сулейман Керимов, урусатдин бизнесмен, миллиардер.
- 17 март (1974) — Нарвик Сирхаев, советрин, урусатдин ва азербайжандин футболист, зур хуьдайди.
- 22 март (1927) — Салигь Селимов, лезги шаир ва композитор.
- 28 март (1986) — Леди Гага, америкадин паб манидар я.
- 31 март (1685) — Иогьанн Себастьян Бах, германиядин зурба бароккодин композитор ва музыкадин устад я.
(мадни...)
Кьена
- 5 март (1953) — Иосиф Сталин, революционер, Советрин гьукуматдин чӀехиди.
- 14 март (1883) — Карл Маркс, немецви философ, социолог, экономист, эсерар кхьидайди, политикадин журналист, жемятдиз талукь тир крарал алахънавайди.
- 15 март (44 чи э.в.) — Юлий Цезарь, Дегь Рим гьукуматдин къуллугъхъан, кьушунхъан, Римдин патриций.
- 20 март (1722) — Исаак Ньютон, дуьньядин алимрикай физикадин рекьяй виридалайни тӀвар-ван алайбурукай сад я.
- 24 март (1944) — Мирзе Велийрин, Советрин Союздин Кьегьал (Ватандин чӀехи дяве), гвардиядин чӀехи сержант.
- 27 март (1968) — Юрий Гагарин, дуьньядин виридалайни садлагьай космонавт я.
( мадни...)
|
|