August, en latin Imperator Caesar Divi F. Augustus, (23 de setembre de 63 avC, Roma - 19 d'aost de 14 apC, Nola) foguèt lo fondator de l’Empèri Roman e son premier sobeiran de 27 avC a sa mòrt. Nascut dins una familha rica, August foguèt remarcat e adoptat coma eiretier per son oncle Juli Cesar. Après l’assassinat de Cesar, August revendiquèt l'eiretatge politic de son oncle e formèt lo Segond Triumvirat ambé Lepid e Marc Antòni en 43 avC. De 43 a 30 avC, una tièra de guèrras li permetèt d’eliminar sei rivaus politics e de venir l'autoritat unica de Roma après lo suicidi de Marc Antòni. Puei, après la fin dau Segond Triumvirat, restaurèt d’institucions republicanas de façada. Ansin, refusèt de restaurar la monarquiá per respectar la tradicion e lei sentiments romans fòrça ostils a la reiautat. En plaça, capitèt de renfòrçar pauc a pauc son autoritat, de concentrar lei cargas decisivas e de vujar lo rèsta deis institucions de sei poders.
A l’exterior de l’Empèri, lo rèine d’August veguèt una tièra de conquistas coma
Egipte, Dalmàcia, Illiria, Panònia, lo nòrd d’Ispània, la màger part deis Aups, una partida d’Anatòlia, una partida dau nòrd d’
Africa e Judèa. Aqueu rèine foguèt tanben lo començament d’un periòde de patz intèrna que va venir la
Pax Romana dins lo corrent dei rèines seguents. Au nivèu economic, capitèt tanben de redreiçar l’economia de l’Empèri e de sa capitala après d’annadas de dificultats causadas per la guèrra civila quasi permanenta de 44 a 30 avC.
