Бүген 2023 елның 29 гыйнвар көне (якшәмбе) – Вакыт 12:00 UTC (Битне яңартырга) – Күренеш: мобиль / санак

Бу көнне ... (29 гыйнвар)

Гибралтарда Конституция көне, Молдавияда Прокуратура көне, Непалда Хәтер көне, Украинада Янгын сүндерүчеләр көне, һ.б.

1845 — Нью-Йорк газетасында Эдгар Поның «Карга» шигыре басыла.
1860 — урыс язучысы Антон Чехов туа.
1886 — Карл Фридрих Бенц бензин двигательле беренче автомобил патентлаштыра.
1959 — татар шагыйре Әсгать Айдар вафат була.
1963 — дин әһеле Илдус Фәиз дөньяга килә.
1996 — Венециянең «Ла Фениче» театры яна.
2002 — Джордж Буш Гыйрак, Иран һәм КХДҖны «явызлык күчәре» дип атый.

Башка вакыйгалар • Үзгәртү • Проект • Яңартырга

Сайланган мәкалә

Хәзерге тямнар – Тямпаның борынгы халкының токымы.

Тямпа җәмгыяте күбесенчә Һиндстан мәдәнияте нигезендә формалашкан, ул элегрәк чор гадәтләрен һәм традицияләрен үзе эченә алган. Борынгы Тямнарның көнкүреш тормышы диңгезгә юнәлгән булган, бу диңгез буе үзәне яшәүчеләре көнкүреше һәм мәдәниятенә зур йогынты ясаган. Тямнар тормышына шулай ук килгән Һиндстан диннәре — Һинд дине һәм әзрәк дәрәҗәдә Буддачылык йогынты ясаган — алар үзенең киң пантеонына биредәге культ һәм ышанулар Илаһларын керткән.

Тямпа халкы шактый бөртөрле булган, этник мөнәсәбәттә борынгы тямнар күбрәк булган. Бары тик үзләренең дәүләтенең кырыйларында гына тямнар күршеләре белән элемтәгә кергәннәр һәм — төньякта Вьетлар белән, көньякта Кхмерлар белән һәм көнбатышта тау кабиләләре белән. Безнең эра башына үзәк Вьетнамның яр буе районнарында яши башлапа, к V гасырга тямнарга Һинд цивилизациясе зур йогынты, алар Һинд динен һәм Һинд язуын кабул иткәннәр. Тямнарның соңрак тарихы өчен шулай аталган “Көньякка марш” (вьетн. Nam tiến; нам тьен) — бу Вьетлар тарафыннан Тям җирләрен салмак колонизациясе, ул XI гасырда башланган.

↪ Дәвамы

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сез беләсезме?

Казан консерваториясе ректоры 30 яшендә Россиядә иң яшь сәнгать фәннәре докторы, үз белгечлеге буенча иң яшь профессор булган.
Дөньядагы мөселман халкының 1/3 е диярлек Африка кыйтгасында яши.
Индоарий теленең 14 миллионнан артык сераики халкы сөйләшә торган рәт язмасыз диалектлары нигезендә барлыкка китерелгән тел Пакъстанда һәм Һиндстанда таралган.
Сан-Томе һәм Принсипи дәүләтенең башкаласына шәһәр статусын 1525 елда Португалия короле Жуан II бирә.
Чуашлар үзләре яшәгән авылдагы мәчетне янгыннан саклап кала.
Ун яшендә Сталиннан ярдәм сорап язган хаты мишәр малаена күренекле рәссам булырга юл ачкан.
Уфада туган рапирачы кыз, финалда аягы сызлауга түзеп көрәшә һәм Россия җыелма командасына Олимпия алтын медале китерә.
Үзе тәмамлаган уку йорты каршында «Кара генерал»га кара бюсты куелган.
Беренче тапкыр 2000 елда гына Гаити мөселманнары вәкиле ил парламентына депутат булып сайланган.
Казан император университетының медицина факультетын тәмамлаган табибка 1939 елда, диссертация язмыйча һәм якламыйча да, хатын-кызлардан беренче буларак, медицина фәннәре докторы гыйльми дәрәҗәсе бирелгән.
Россия Федерациясендә иң өлкән яшьтәге депутат (97 яшь) Спас районы Иске Рәҗәп авыл җирлеге депутаты булган.
1884 елда ачылганнан соң, бер көнгә түгел, хәтта бер намазга да ябылмаган мәчет Сембер өлкәсендә урнашкан.
Бакалы районында чиркәүне Рәлиф Хәниф улы Бикбулатов, мәчетне Олег Владиславович Юдин җитәкли.

Архив • Яңа чыгарылыш әзерләү • Үзгәртү

Көн үзәге темалары

Татарстан Республикасында 2023 ел «Милли мәдәниятләр һәм гореф-гадәтләр(рус.)татар. елы» шигаре астында уза.

Татнетны үстерү фонды һәм Белем радиосы квартал саен татарча Әдәби марафон, елга бер Белем җәүһәрләре һәм башка проектларны үткәреп тора.

COVID-19 коронавирус авыруы пандемиясе дәвам итә, дөнья буйлап SARS-CoV-2 вирусының яңа штаммнары тарала.

Русия Федерациясе: Бөтенсоюз пионерия оешмасының(рус.)татар. эшчәнлеге дәвамчысы буларак «Беренчеләр хәрәкәте» булдырылды.

Украина: РФ кораллы көчләре күрше ил эчендә үткәргән хәрби чаралар дәвам итә.

БМО бастырган хисабы(рус.)татар. Кытай Халык Җөмһүрияте үзенең Шеңҗан-Уйгыр автономияле районында яшәүче уйгырларга карата гамәлләре(рус.)татар. белән кешелеккә каршы җинаять(рус.)татар. кылуы ихтималы турында белдерде.

Яхшы мәкалә

Зиннәтулла Гыйззәтуллин, Зиннәтулла Гыйззәтулла улы Гыйззәтуллин (1924 елның 7 ноябре, СССР, РСФСР, ТАССР, Спас кантоны, Апак ― 2022 елның 30 апреле, РФ, Татарстан, Спас районы, Иске Рәҗәп) ― Бөек Ватан сугышы ветераны, запастагы капитан, Татарстанның атказанган укытучысы (2002), РСФСР халык мәгарифе отличнигы (1970), мәктәптә 60 ел тарих укытучысы, завуч, директор булып эшләгән педагог, мәктәп музее директоры, 1965 елдан Иске Рәҗәп авылы ветераннар советы рәисе.

1924 елның 7 ноябрендә Татарстан АССР Спас кантоны (хәзерге Әлки районы) Апак авылында туган. Бик иртә ятим калган: башта әтисе, биш яшендә әнисе вафат булган. Бер ел бабасында, өч ай балалар йортларында (Казан, Чистай, Алексеевск) яшәгән. Юеш Көрнәле авылында беренче һәм икенче сыйныфларны, туган авылында 3нче сыйныфны тәмамлаган. Ятимнәрне тәрбиягә туганнарына (хәтта еракларына да) бирергә мәҗбүр итүче Хөкүмәт карары чыккач, 1935 елдан унөч яшьлек Зиннәтулланы Иске Рәҗәптә яшәүче әнисенең өлкән апасы Мәрьям апасы үз янына алган. 7 классны тәмамлагач, өлкән классларда укуын дәвам итү белән бергә мәктәптә китапханәче һәм өлкән пионервожатый булып та эшләгән.

↪ Дәвамы

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сайланган исемлек һәм портал

Сайланган cоңгы портал:	Мифология
Сайланган cоңгы исемлек:	Өлкәр сибелгән тупланышы йолдызлары исемлеге

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сайланган мультимедиа

Көннең сайланган мультимедиасы

(мультимедиа язмасын өстәү)

Таныш булыйк

Википедия — Бөтендөнья пәрәвезе киңлекләрендә Вики механизмы ярдәмендә универсаль энциклопедия үстерү проекты.

Дөньяның 300 телендә бүлекләре булган Википедиянең максаты — теләсә нинди кеше үзгәртүләр кертеп яхшырта алган, ирекле килеш кулланыла алырлык объектив һәм тикшеренә алырлык эчтәлек тәкъдим итү. Тел-ара координацияләү эшендә лингва-франка буларак инглиз теле кулланыла.

Проект табигате нигез принциплар белән билгеләнә. Эчтәлеге Creative Commons CC BY-SA хокуки лицензиясе буенча булдырыла һәм кулланыла.

Җаваплылыктан баш тарту

Википедия үз эчтәлегенең "дөрес булуы турында гарантия бирми"
Википедиянең Интернетта яшәвенә ярдәм итүче

Викимедиа фонды, проект чикләрендә тупланган мәгълүматлар арасында хаталарның булуы өчен җаваплы түгел. Шәхси кертемнәре өчен җаваплылык катнашучыларда кала.

Катнашу

Катнашырга: Нигез тәртипләр һәм башка кагыйдә-киңәшләр белән танышып алыгыз, һәм вики-этикетны хөрмәт итегез; теркәлү киңәш ителә, әмма мәҗбүри түгел.
Ярдәм кирәк: Ярдәм битләрне карап чыгыгыз, анда хәл ителмәгән сорауларны исә булышу үзәгебездә сорагыз; теркәлгән катнашучылар ярдәм күрсәтергә әзерлеген белдергәннәре арасыннан актив волонтёрларга мөрәҗәгать итеп, остаз булулары турында сорый алалар.
Көчләрегезне тикшерергә: Өйрәнү урынында үзгәртүләр кертеп карагыз яки мәкаләләрне язу / төзәтү киңәшләре белән танышыгыз.
Акча белән ярдәм итү: Википедия укучылары ясаган иганәләре аркасында энциклопедиябез тулысынча бушлай һәм рекламадан азат. Иганәгез аны үстерергә һәм ирекле буларак сакларга ярдәм итә ала.
Википедия турында фикерләр: Нәрсә уйлаганыгызны белдерегез - Telegram / VK.com.
Русия Федерациясе буенча илкүләм Викимедиа оешмасы ВМРУ (мета) һәм аның коллегалары уздыра торган онлайн һәм офлайн вакыйгалары
Бөтендөнья Викимедиа җәмгыятьләренең күптелле хезмәттәшлекләрендә вәкилебез "Татар телле викимедиачылары" төркеме (мета) оештыра торган вакыйгаларда катнашу.

Җәмгыять

Җәмгыятебез мәкаләләргә үз өлешен тематик проектлар кысаларында һәм бит эчтәлеге турында аралашу урыннары ярдәмендә уртак хезмәттәшлеген башкарган катнашучылардан оеша.
Уртак идеалыбыз — "һәрбер кеше бар булган гыйлемгә ирекле килеш ирешә алган бер дөньяны барлыкка китерү".

Википедиянең татар телле бүлеге җәмгыяте 45 196 теркәлгән катнашучыдан тора, алардан 100 соңгы ай дәвамында кимендә бер үзгәртү кертте. Проектыбызның тотрыклы үсүе өчен 6 катнашучыбыз хезмәт функцияләрен башкаруга сайланган.

Проектыбыз кече, автохтон, Россия һәм Төрки халыклар телләрендәге Википедияләр төркемнәренә керә һәм дөньяның төрле илләрдәге күптеллелекнең әһәмиятен аңлаганнарның ярдәмен күреп яши.

Вики-кырларыбыз

Хәзерге вакыйгалар
Көн тәртибендәге мәсьәләләр
Соңгы яңалыклар
Статистика
Вазыйфалар
Стратегия
Эшчәнлек планы
Алдынгыларыбыз
Тиешле мәкаләләр исемлекләре:
- 1 000 • 10 000 • 50 000
- Татар теле: мәкалә - портал - татВП проекты (ВМРУ проекты) - тематик агач
- Татарнамә: мәкалә - портал - проект (бүлекләре) - тематик агач - күптелле исемлек
- Татарстан: мәкалә - портал - проект - тематик агач - күптелле исемлек
Ай хезмәттәшлеге темасы
Сайланган эчтәлек
Соңгы үзгәртүләр
Яңа битләр

Тирә якта

Атнаның тәрҗемәсе

Тәкъдим ителгән мәкалә: Q1564911 — ингл. Acids in wine / фр. Acides du vin / кыт. 葡萄酒中的酸 — тат. Шәраб кислоталары

Сайланган вики-китап

Түбән Каманың 29 нчы мәктәп тарихы

Сайланган өзек

Мәсьәлә телдә генә түгел. Эш халкыбызга алга атлый алу өчен юл ачкан гыйльми нигез һәм халыкның белем дәрәҗәсендәдер...

Исмәгыйль Гаспринский

Сайланган сүз

халык

Соңгы хәбәрләр

Казанда татар вики-волонтёрларны котладылар (10.01.2023)

Оригиналь әсәрләрне уку тәкъдиме

Батырлык турында

...Ни мәгънә бар эзсез яшәүдә,

Түбәнлектә, тарлык, кимлектә?
Яшәү хозурлыгы хөрлектә,

Гомер озынлыгы ирлектә...
↪ Дәвамы...

Муса Җәлил (Моабит дәфтәрләре)

Тугандаш проектлар

Википедия проектының үсешен кайгыручы коммерциячел булмаган Викимедиа Фонды шулай ук башка ирекле эчтәлекле күптелле wiki-проектларның тормышын тәэмин итә:

Викиверситет — белем бирү аланы