Wikipedia:Strona główna
Witaj w Wikipedii,
wolnej encyklopedii, którą każdy może redagować.
1 537 622 artykuły, w tym 4600 wyróżnionych
Nauki ścisłe i przyrodnicze • Nauki społeczne i humanistyczne • Technika • Geografia • Historia • Kultura • Społeczeństwo • Sport • Religia • Polska Więcej portali • Indeks haseł • Przegląd kategorii
Czy wiesz…
Z nowych i ostatnio rozbudowanych artykułów w Wikipedii:
…że wysysowate (na zdjęciu) o kontrastowych barwach często kształtem ciała i wzorem przypominają kowalowate i zwińcowate?
…na czym Tatarzy piszą po polsku arabskim alfabetem?
…wobec kogo w Chinach jest dokonywane ludobójstwo?
…która gra komputerowa zasłynęła z udanego wdrożenia syntezatora mowy?
…na ile milionów dolarów oszacowano majątek kobiety zarządzającej Kijowem?
Wydarzenia
Inwazja Rosji na Ukrainę • Pandemia COVID-19 • Mistrzostwa świata w piłce siatkowej kobiet • Mistrzostwa świata w koszykówce kobiet • Dimorphos
- Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki otrzymali Alain Aspect, John Clauser i Anton Zeilinger za eksperymenty ze splątanymi fotonami, ustalenie naruszenia nierówności Bella i pionierską informatykę kwantową (4 października)
- Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny otrzymał Svante Pääbo za odkrycia dotyczące genomów wymarłych homininów i ewolucji człowieka (3 października)
- Zakończyły się, rozgrywane w Australii, mistrzostwa świata w kolarstwie szosowym (25 września)
- Reprezentacja Hiszpanii triumfowała w mistrzostwach Europy koszykarzy (18 września)
- Po 3 latach powrócono do poprzedniej nazwy stolicy Kazachstanu – Nur-Sułtan przemianowano na Astanę (17 września)
- Śmierć kobiety aresztowanej i brutalnie pobitej za noszenie niewłaściwego stroju wywołała protesty w Iranie (16 września)
Zmarli: Florin Zalomir • Jerzy Urban (na zdjęciu) • Sacheen Littlefeather • Éder Jofre • Antonio Inoki • Jurij Zajcew • Coolio • Jusuf al-Kardawi • Rafael Czimiszkiani • Hudson Austin • Pharoah Sanders
Rocznice
4 października: imieniny obchodzą m.in.: Dobromiła, Franciszek i Petroniusz; o zachodzie słońca rozpoczyna się Jom Kipur
Okrągłe, pięcioletnie rocznice:
- 1582 – czwartek, ostatni dzień obowiązywania kalendarza juliańskiego w Rzeczypospolitej i innych państwach katolickich; następny dzień – zgodnie z rachubą czasu wprowadzoną przez papieża Grzegorza XIII – nosił datę 15 października
- 1582 – zmarła Teresa z Ávili (na imaginacyjnym portrecie François Gérarda), współzałożycielka zakonu karmelitów bosych, 40 lat po śmierci uznana za świętą przez papieża Grzegorza XV
- 1762 – w Wiedniu odbyła się premiera opery Orfeusz i Eurydyka (do odsłuchania aria „Che farò senza Euridice” w wyk. Ernestine Schumann-Heink z 1907) Christopha Willibalda Glucka
- 1922 – urodził się Adam Hollanek, pisarz i publicysta, założyciel i pierwszy redaktor naczelny miesięcznika „Fantastyka”
- 1947 – zmarł niemiecki fizyk Max Planck, laureat Nagrody Nobla
- 1982 – zmarł Glenn Gould, kanadyjski pianista i kompozytor
Artykuł na medal
Człowiek ze stali – amerykański fantastycznonaukowy film akcji z 2013 roku na podstawie serii komiksów o superbohaterze o pseudonimie Superman wydawnictwa DC Comics. Za reżyserię filmu odpowiadał Zack Snyder, a za scenariusz David S. Goyer. W rolach głównych wystąpili: Henry Cavill, Amy Adams, Kevin Costner oraz Russell Crowe. W filmie Clark Kent dowiaduje się, że jest obdarzonym supermocami kosmitą z planety Krypton. Jako Superman przyjmuje rolę obrońcy ludzkości decydując się stawić czoła generałowi Zodowi i powstrzymać go przed zniszczeniem ludzkości. Jest to pierwszy film należący do franczyzy DC Extended Universe. Światowa premiera miała miejsce 10 czerwca 2013 roku w Nowym Jorku. Przy budżecie 225 milionów dolarów film zarobił ponad 668 milionów i wywołał mieszaną reakcję krytyków. Chwalili oni sekwencje akcji, oprawę wizualną oraz muzykę Hansa Zimmera, ale krytykowali tempo, mroczny ton i brak rozwoju postaci. W serwisie Rotten Tomatoes 56% z 340 recenzji uznano za pozytywne, a średnia ocen wystawionych na ich podstawie wyniosła 6,2/10. Czytaj więcej…
Dobry artykuł
Człowiek z żelaza – polski dramat filmowy z 1981 roku w reżyserii Andrzeja Wajdy, na podstawie scenariusza Aleksandra Ścibora-Rylskiego; kontynuacja Człowieka z marmuru. Akcja filmu toczy się w 1980 roku podczas wydarzeń sierpniowych. Dziennikarz Winkel (Marian Opania) dostaje zadanie zrobienia reportażu kompromitującego robotnika i aktywistę komitetu strajkowego, Macieja Tomczyka (Jerzy Radziwiłowicz). Z czasem jednak Winkel okazuje coraz większą sympatię wobec strajkujących robotników. Za produkcję Człowieka z żelaza odpowiadał Zespół Filmowy „X”. Film realizowany był w pośpiechu, aby uchwycić, świeże jeszcze, nastroje Sierpnia 1980 oraz genezę „Solidarności”. Po premierze 27 lipca 1981 roku film został entuzjastycznie przyjęty przez krytyków na 34. MFF w Cannes. Cenione wówczas zatarcie dystansu czasowego między wydarzeniami historycznymi a produkcją filmową skutkowało przyznaniem Człowiekowi z żelaza pierwszej w historii polskiej kinematografii Złotej Palmy. W Polsce film wzbudził kontrowersje; o ile chwalono dokumentalne walory filmu jako rejestracji przejściowego triumfu „Solidarności”, o tyle z dezaprobatą przyjmowano przesadny sentymentalizm fabuły i mimowolne powielanie poetyki realizmu socjalistycznego. Człowiek z żelaza był też zwiastunem rewolucji konserwatywnej w polskim kinie po 1981 roku. Czytaj więcej…