Баш бит
Бельгиядә — Француз телле мәдәни җәмгыять бәйрәме,
Халыкара туризм көне
- 1821 — Мексика Испаниядән бәйсезлеген игълан итә.
- 1825 — Англиядә беренче иҗтимагый тимер юлы эшли башлый.
- 1829 — Арарат тавына беренче тапкыр кеше күтәрелә.
- 1918 — татар рәссамы Лотфулла Фәттахов дөньяга килә.
- 1918 — Мәскәүдә «Эшче» гәҗите чыга башлый.
- 1937 — Фатих Кәрими, татар язучысы, нашир, журналист, җәмәгать эшлеклесе һәлак була.
- 1925 — британ галиме, физиолог, Нобель бүләге иясе Роберт Эдвардс туа.
- 1940 — Алмания, Италия һәм Япония «өчлек пакты»н (килешүен) имзалыйлар.
- 1990 — Якут АССРы суверенитетын игълан итә.
Түбән Кама районы (рус. Нижнека́мский райо́н ) — Россия Федерациясе Татарстан Республикасы составындагы административ-территориаль һәм муниципаль берәмлек (муниципаль район). Республика үзәгендә Кама елгасының сул як ярында урнашкан. Административ үзәге — Түбән Кама шәһәре. 2020 ел башына район халкы саны 276 326 кеше тәшкил итә. Хәзерге Түбән Кама районы авыл җирлекләре турында беренче истәлекләр XVII гасырга карый. Түбән Кама районы 1965 елда Чаллы районының җирләрен бүлеп бирү нәтиҗәсендә оеша. Түбән Кама районы — Татарстанның төп нефть эшкәртү территорияләренең берсе. 2017 елда район үзәге — Түбән Кама шәһәре — алгарышлы социаль-икътисадый үсеш территориясе статусын ала.
![](http://webcf.waybackmachine.org/web/20220927083540im_/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/PL_Wiki_CzyWiesz_ikona.svg/38px-PL_Wiki_CzyWiesz_ikona.svg.png)
Сез беләсезме?
- Казан консерваториясе ректоры 30 яшендә Россиядә иң яшь сәнгать фәннәре докторы, үз белгечлеге буенча иң яшь профессор булган.
- Дөньядагы мөселман халкының 1/3 е диярлек Африка кыйтгасында яши.
- Индоарий теленең 14 миллионнан артык сераики халкы сөйләшә торган рәт язмасыз диалектлары нигезендә барлыкка китерелгән тел Пакъстанда һәм Һиндстанда таралган.
- Сан-Томе һәм Принсипи дәүләтенең башкаласына шәһәр статусын 1525 елда Португалия короле Жуан II бирә.
- Чуашлар үзләре яшәгән авылдагы мәчетне янгыннан саклап кала.
- Ун яшендә Сталиннан ярдәм сорап язган хаты мишәр малаена күренекле рәссам булырга юл ачкан.
- Уфада туган рапирачы кыз, финалда аягы сызлауга түзеп көрәшә һәм Россия җыелма командасына Олимпия алтын медале китерә.
- Үзе тәмамлаган уку йорты каршында «Кара генерал»га кара бюсты куелган.
- Беренче тапкыр 2000 елда гына Гаити мөселманнары вәкиле ил парламентына депутат булып сайланган.
- Казан император университетының медицина факультетын тәмамлаган табибка 1939 елда, диссертация язмыйча һәм якламыйча да, хатын-кызлардан беренче буларак, медицина фәннәре докторы гыйльми дәрәҗәсе бирелгән.
- Россия Федерациясендә иң өлкән яшьтәге депутат (97 яшь) Спас районы Иске Рәҗәп авыл җирлеге депутаты булган.
- 1884 елда ачылганнан соң, бер көнгә түгел, хәтта бер намазга да ябылмаган мәчет Сембер өлкәсендә урнашкан.
- Бакалы районында чиркәүне Рәлиф Хәниф улы Бикбулатов, мәчетне Олег Владиславович Юдин җитәкли.
![](http://webcf.waybackmachine.org/web/20220927083540im_/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/PL_Wiki_Aktualnosci_ikona.svg/38px-PL_Wiki_Aktualnosci_ikona.svg.png)
Көн үзәге темалары
COVID-19 коронавирус авыруы пандемиясе дәвам итә, дөнья буйлап SARS-CoV-2 вирусының яңа штаммнары тарала.
Татарстан Республикасында Идел буенда Исламның кабул ителүенең 1100 еллыгы һәм Цифрлаштыру еллары билгеләнә.
Россия Федерациясе Президенты Владимир Путин карары нигезендә,
РФ кораллы көчләре күрше
Украина эчендә хәрби чаралар башлады. Зур җиделек,
Аурупа Берлеге һәм башка беректәшләре
Русия Федерациясе һәм ярдәм итүче
Белорусиягә карата икътисади санкцияләр кертте, кайбер шәхси бизнес хуҗалары һәм инвесторлар бойкот игълан итте.
НАТО әгъзалары илләренә утлы һөҗүм белән кергән хәрбиләргә уңышлы каршылык күрсәтә алулары өчен Украина кораллы көчләренә хәрби техниканы җибәрә башлады.
АКШ үз тарихында икенче ленд-лиз турында канунны кабул итте.
/
ССРБның соңгы җитәкчесе Михаил Горбачёв һәм
Австралия,
Антигуа һәм Барбуда,
Багамалар,
Белиз,
Бөекбритания,
Гренада,
Канада,
Кук утраулары,
Ниуэ,
Папуа — Яңа Гвинея,
Сент-Люсия,
Сент-Винсент һәм Гренадиннар,
Сент-Китс һәм Невис,
Сөләйман утраулары,
Тувалу,
Ямайка һәм
Яңа Зеландия патшабикәсе Елизавета II вафат.
БМО бастырган хисабы
Кытай Халык Җөмһүрияте үзенең Шеңҗан-Уйгыр автономияле районында яшәүче уйгырларга карата гамәлләре белән кешелеккә каршы җинаять кылуы ихтималы турында белдерде.
![](http://webcf.waybackmachine.org/web/20220927083540im_/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Nadi_Primary_School_Fiji_Established_1968.jpg/180px-Nadi_Primary_School_Fiji_Established_1968.jpg)
Фиджида һинд дине тарафдарлары булып беренче чиратта Һиндо-фиджилеләр тора, алар колониаль шикәр плантацияләрдә арзан хезмәткәрләр буларак Фиджига британиялеләр тарафыннан китерелгән ялланган эшчеләрнең токымы. [1] Һинд дине тарафдарлары Һиндстан мөселманнары, христианнары һәм сикхлары белән Фиджига 1879 елдан 1920 елга кадәр килә башлаганнар, ул вакытта Британия коллыкка охшаш индентура системасын бетергән. Кайбер Һиндо-фиджилеләр 1920 һәм 1930 елларда килә башлаганнар. Фиджида кешеләрне Һиндо-фиджилеләр санына алар үзләренең килеп чыгышын Һинд субконтинентынан, ә мәҗбүри Һиндстаннан түгел икәнен белсәләр кертәләр. Шулай да, Фиджида Һинд дине тарафдарларының күбесе Һиндстаннан килеп чыккан. Фиджиның 1976 елгы Халык Санын алу буенча, аның халкының 40%-ы Һинд дине тарафдарлары булган. 1980 еллар ахырыннан 2000 еллар башына кадәр, Фиджида берничә борылыш һәм җәмәгать фетнәсе булган, һәм Һинд дине тарафдарлары эзәрлекләнгән булган. Күп фиджиле һинд дине тарафдарлары башка илләргә күчкән. 2004 елда Фиджилыларның 261 000-е Һинд дине тарафдарлары булган дип фараз ителә (аның 775 000 халкының 33%-ы). Фиджида Һинду җәмәгате күп һинд дине гыйбадәтханәләре, мәктәпләре һәм җәмәгать үзәкләре төзегән. Дивали аларның елның баш фестивале.
Сайланган cоңгы портал: | ![]() |
Сайланган cоңгы исемлек: | ![]() |
![](http://webcf.waybackmachine.org/web/20220927083540im_/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Video-x-generic.svg/38px-Video-x-generic.svg.png)
Сайланган мультимедиа
![](http://webcf.waybackmachine.org/web/20220927083540im_/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/W-circle.svg/38px-W-circle.svg.png)
Таныш булыйк
Википедия — Бөтендөнья пәрәвезе киңлекләрендә Вики механизмы ярдәмендә универсаль энциклопедия үстерү проекты.
Дөньяның 300 телендә бүлекләре булган Википедиянең максаты — теләсә нинди кеше үзгәртүләр кертеп яхшырта алган, ирекле килеш кулланыла алырлык объектив һәм тикшеренә алырлык эчтәлек тәкъдим итү. Тел-ара координацияләү эшендә лингва-франка буларак инглиз теле кулланыла.
Проект табигате нигез принциплар белән билгеләнә. Эчтәлеге Creative Commons CC BY-SA хокуки лицензиясе буенча булдырыла һәм кулланыла.
![](http://webcf.waybackmachine.org/web/20220927083540im_/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Nuvola_apps_filetypes.svg/38px-Nuvola_apps_filetypes.svg.png)
Җаваплылыктан баш тарту
Википедиянең Интернетта яшәвенә ярдәм итүче
![Wikimedia Foundation RGB logo with text.svg](http://webcf.waybackmachine.org/web/20220927083540im_/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Wikimedia_Foundation_RGB_logo_with_text.svg/20px-Wikimedia_Foundation_RGB_logo_with_text.svg.png)
![](http://webcf.waybackmachine.org/web/20220927083540im_/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/HSTools.svg/38px-HSTools.svg.png)
Катнашу
- Катнашырга: Нигез тәртипләр һәм башка кагыйдә-киңәшләр белән танышып алыгыз, һәм вики-этикетны хөрмәт итегез; теркәлү киңәш ителә, әмма мәҗбүри түгел.
- Ярдәм кирәк: Ярдәм битләрне карап чыгыгыз, анда хәл ителмәгән сорауларны исә булышу үзәгебездә сорагыз; теркәлгән катнашучылар ярдәм күрсәтергә әзерлеген белдергәннәре арасыннан актив волонтёрларга мөрәҗәгать итеп, остаз булулары турында сорый алалар.
- Көчләрегезне тикшерергә: Өйрәнү урынында үзгәртүләр кертеп карагыз яки мәкаләләрне язу / төзәтү киңәшләре белән танышыгыз.
- Акча белән ярдәм итү: Википедия укучылары ясаган иганәләре аркасында энциклопедиябез тулысынча бушлай һәм рекламадан азат. Иганәгез аны үстерергә һәм ирекле буларак сакларга ярдәм итә ала.
- Википедия турында фикерләр: Нәрсә уйлаганыгызны белдерегез - Telegram / VK.com.
Русия Федерациясе буенча илкүләм Викимедиа оешмасы
ВМРУ (мета) һәм аның коллегалары уздыра торган онлайн һәм офлайн вакыйгалары
Бөтендөнья Викимедиа җәмгыятьләренең күптелле хезмәттәшлекләрендә вәкилебез
"Татар телле викимедиачылары" төркеме (мета) оештыра торган вакыйгаларда катнашу.
![](http://webcf.waybackmachine.org/web/20220927083540im_/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/HSSamarbete.svg/38px-HSSamarbete.svg.png)
Җәмгыять
Җәмгыятебез мәкаләләргә үз өлешен тематик проектлар кысаларында һәм бит эчтәлеге турында аралашу урыннары ярдәмендә уртак хезмәттәшлеген башкарган катнашучылардан оеша.
Уртак идеалыбыз — "һәрбер кеше бар булган гыйлемгә ирекле килеш ирешә алган бер дөньяны барлыкка китерү".
Википедиянең татар телле бүлеге җәмгыяте 43 579 теркәлгән катнашучыдан тора, алардан 85 соңгы ай дәвамында кимендә бер үзгәртү кертте. Проектыбызның тотрыклы үсүе өчен 5 катнашучыбыз хезмәт функцияләрен башкаруга сайланган.
Проектыбыз кече, автохтон, Россия һәм Төрки халыклар телләрендәге Википедияләр төркемнәренә керә һәм дөньяның төрле илләрдәге күптеллелекнең әһәмиятен аңлаганнарның ярдәмен күреп яши.
![](http://webcf.waybackmachine.org/web/20220927083540im_/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Wikimedia_Research_Newsletter_Logo.png/38px-Wikimedia_Research_Newsletter_Logo.png)
Вики-кырларыбыз
- Хәзерге вакыйгалар
- Көн тәртибендәге мәсьәләләр
- Соңгы яңалыклар
- Статистика
- Вазыйфалар
- Стратегия
- Эшчәнлек планы
- Алдынгыларыбыз
- Тиешле мәкаләләр исемлекләре:
- 1 000 • 10 000 • 50 000
- Татар теле: мәкалә - портал - татВП проекты (ВМРУ проекты) - тематик агач
- Татарнамә: мәкалә - портал - проект (бүлекләре) - тематик агач - күптелле исемлек
- Татарстан: мәкалә - портал - проект - тематик агач - күптелле исемлек
- Ай хезмәттәшлеге темасы
- Сайланган эчтәлек
- Соңгы үзгәртүләр
- Яңа битләр
![](http://webcf.waybackmachine.org/web/20220927083540im_/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/HSWikimedia.svg/38px-HSWikimedia.svg.png)
Тирә якта
Тәкъдим ителгән мәкалә: Q1564911 — ингл. Acids in wine / фр. Acides du vin / кыт. 葡萄酒中的酸 — тат. Шәраб кислоталары
![]() |
...Ни мәгънә бар эзсез яшәүдә, Түбәнлектә, тарлык, кимлектә? ↪ Дәвамы... |
![]() |
![](http://webcf.waybackmachine.org/web/20220927083540im_/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Wikimedia-logo-circle.svg/38px-Wikimedia-logo-circle.svg.png)
Тугандаш проектлар
Викиверситет — белем бирү аланы
Викиҗыентык — медиафайллар саклагычы
Викикитап — дәреслекләр һәм белешмәлекләр
Викимәгълүмат — фактик мәгълүмат-белем базасы
Викиөзек — өземтәләр җыентыгы
Викисәфәр — юл күрсәткече
Викисүзлек — сүзлек һәм тезаурус
Викитөрләр — биологик төрләр
Викиханә — оригиналь текстлар
Викихәбәрләр — хәбәрләр агентлыгы
Мета-Вики — проектара хезмәттәшлек аланы
Викимедиа инкубаторы — яңа тел бүлекләре
MediaWiki — «MediaWiki» буенча белешмә
Phabricator — технологик платформаны үстерү