Armaaniya

Iwde to Wikipedia
Jump to navigation Jump to search
Jamhuriwal Armaaniya
Flag of Armenia.svg Coat of arms of Armenia.svg
(Flag) (Coat of Arms)
Armenia (orthographic projection).svg

Armaaniya e lamgu Jamhuriwal Armaaniya un lesdi e hirna lardu Yuroopu e Aasiya e ɗi waaɗi keerol e Turkie gaɗa hirna Georgia gaɗa woyla ɗenbo e lachin corridor (les mobgal balloɓe jonɗe jam ɓe Russian) hauti e Azarɓe jan gaɗa fuuna hai Iran e Azarbaijan e gongal geɓal Nakhchiiran gaɗa fombina. Yerevan kanje ke gelle mauɗe ɗe lesdi ɗin ɗembo gelle ɓurɗe ɗuuɗirka yimɓe. Armaaniya un lesdi ɗi ɗun nyiiɓi eɗau tsariwal laamu gootal eɗi wooɗo jamiyaaji ɗuɗɗi. Eɗun bo ɗen yahira laamu democracio eɗer maari eɗi wooɗi neesuji ɗuɗɗii nefɗi (neeɓuuɗi) finaatawaji. Ɗun tiggi lesdi Armaaniya artuɗun urartu e ɗungu gu 860BC ɗembo e ƙarnu ɗun 6BC ɗi soiitake inare e sattrapy ɗun Armaaniya laamorɗe Armaaniya ɗun waati semɓe e les Tigranes the great e ƙarnu ɗun1BC e ɗembo e ɗungu gu 301 ɗi latti lesdi eta artuɗi e duniyaaru egu hocci diina kiristaaku e jonɗe diina maari ɗun hukuma artuɗun ƙarnu ɗn 5.

Faslu Leydi[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Armaaniya eɗi e geɓal ngal jajirka kilomita 29,743 (sq mil 11,484). Lesdi ɗin ɗuɗka mari eɗi wodi nyoole hautie daalli (juggi) e laddeji seɗɗa. Leydi ɗi yeegi yaariigo mita 4,090 (kosɗe 13,419) ɗau e jonɗe beeli e Mount Arogats ɗembo waala inare gooɗuɗe e les geɓal leydi e mitawal 390 (1,280ft) ɗau e matakiwal weeɗu dammudun mangu geɓal leydi kanjun wooni sappojun ɓurɗun maugu e duniyaru ɗenbo eɗun woodi geɓal ngal nyooldeji e ƙalla hasirje 859% ɓurɗun e switzerland ko nepal. Mount Ararate lattiɗun e ɗistinorɗe ɗun lattake eɗer geɓal leydi Armaaniya kaire wooni nyolde ɓurɗe maugu e geɓal ngal goɗuuɗun nyolde yuutirɗe mita 5,137 (kosgal 16,854) E jooni ɗembo eɗun nɗer geɓal Turkie amma ɗembo ma e jairi ɗun wooni eɗun ɗaaraaɗun semɓe gaɗa Armaaniya. Armaaniyanko’en eɓe koshaaɗun e jonɗe alamawal lesdi maɓɓe dalila ɗemle gaɗa ɗun ɓe ngaadi hotorwal nyolɗe eɗer alamawal lesdi Armaaniya haa waɗɗi hanɗe.

Laamu e Siyasaje[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Armaaniya un jamhuriwal ɗun democracio ɗun majalisu. Kunɗiwal siryago laamu Armaaniya ɗun lattake siryago yahirki e laaamu arɗaaki jamhuriwal ɗau yeeso haa yaari leuru Afrilu 2018. E no kunɗiwal siryago laamu Armaaniya ɗun njani arduujo leydi kanko wooni e joogiɗo e mauɗe kuuɗe ɗun wakiltiɗun, ɗenbo e firamministerjo kanko wonii mauɗo gomnaati ɗembo hanko yahinirta e harkaji zartirteɗi. Arɗugal shemmingal egal jungo Azgayin Zhoghov koboo majalisu dokaji ɗi lesdi lattiɗun hanjun wooni ɗun waala tokkaɓe ɗuɗɗe.

Larduuji[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Ɗun henɗi Armaaniya ko yaari larduji sappo ƙanji ngoni: Template:Armenia Labelled Map

Larduuji Laamorde Manngu (km2) Ɗudugo yimɓe †
Aragatsotn Ashtarak 2,756 132,925
Ararat Artashat 2,090 260,367
Armavir Armavir 1,242 265,770
Gegharkunik      Gavar 5,349 235,075
Kotayk Hrazdan 2,086 254,397
Lori Vanadzor 3,799 235,537
Shirak Gyumri 2,680 251,941
Syunik Kapan 4,506 141,771
Tavush Ijevan 2,704 128,609
Vayots Dzor Yeghegnadzor   2,308 52,324
Yerevan 223 1,060,138

† 2011 census
Sources: Area and population of provinces.[1]

Ɗudugo yimɓe[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Yimɓe: Armaaniya 1950-2010

Leydi: Armaaniya stat_ref: Armenia 2011 census[2][3][4][5][6][7][8][9][10][11][12]
Rank Name Larduuji Ɗudugo yimɓe
1 Yerevan Yerevan 1,060,138
2 Gyumri Shirak 121,976
3 Vanadzor Lori 86,199
4 Vagharshapat Armavir 46,540
5 Abovyan Kotayk 43,495
6 Kapan Syunik 43,190
7 Hrazdan Kotayk 41,875
8 Armavir Armavir 29,319
9 Artashat Ararat 22,269
10 Ijevan Tavush 21,081
11 Gavar Gegharkunik 20,765
12 Goris Syunik 20,591
13 Charentsavan Kotayk 20,363
14 Ararat Ararat 20,235
15 Masis Ararat 20,215
16 Ashtarak Aragatsotn 19,615
17 Artik Shirak 19,534
18 Sevan Gegharkunik 19,229
19 Dilijan Tavush 17,712
20 Sisian Syunik 14,894
Demography: Armaaniya 1950-2010

Galluure[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

Footo[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]


Commons-logo.svg Wikimedia Commons: Armaaniya – des documents multimédia.


 
Leydi e Yuroopu
Europe satellite globe.jpg

Albaniya | Almaanya | Anndoora | Armaaniya | Aserbayjan | Belaruusiya | Bosniya e Herzegovina | Beljik | Biritaani-Mawndi | Bulgariya | Cekiya | Danemark | Estoniya | Faransi | Finland | Hispaanya | Holannda | Hunngariya | Irlannda | Islannda | Italiya | Jorjiya | Kibris | Korowaasiya | Latvia | Liechtenstein | Lituwaniya | Luksammbuur | Masedoniya | Malta | Moldowa | Monako | Montenegro | Norwees | Otiris | Poloonya | Portokeesi | Romaniya | Roosiya | San Marino | Serbiya | Sulowakiya | Suloweniya | Suwed | Suwis | Türkiye | Ukrayiina | Watikan | Yunan


 
Leydi e Aasiya
Asia satellite plane.jpg

Afganistan | Armaaniya | Aserbayjan | Banngladesh | Ciina | East Timor | Japan | Jorjiya | Kammbooja | Laos | Monngoliya | Nepal | Roosiya | Sinngapuur | Tailannde | Turkiya | Wiyetnam

Faɗɗitaa[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]

  1. http://www.armstat.am/file/doc/99475033.pdf
  2. Template:Cite web
  3. Tavush
  4. Template:Cite web
  5. Vayots Dzor
  6. Template:Cite web
  7. Shirak
  8. Lori
  9. Gegharkunik
  10. Armavir
  11. Ararat
  12. Template:Cite web