Poin

Aus Wikipedia
Zur Navigation springen Zur Suche springen
Der Artikl is im Dialekt Ostmittlboarisch gschriem worn.
Flag of Poland.svg
Herb Polski.svg
Amtssprache Poinisch
Hauptstadt Warschau (Warszawa)
Staatsoberhaupt Stootspresident Andrzej Duda
Regierungschef Ministapresident Mateusz Morawiecki
Fläche 312.696[1][2] km²
Einwohnerzahl 38.422.346 (Stond: 2017)
Bevölkerungsdichte 123 Einwohner pro km²
Bruttoinlandsprodukt (23.) $471 Mrd. (Schätzung 2016)[3]
Brutto­inlands­produkt pro Einwohner (51.) $12.495
Währung Złoty
Gründung im Jahr 960992 n. Kr.
Unabhängigkeit 11. Novemba 1918
National­hymne Mazurek Dąbrowskiego
Zeitzone UTC+1 MEZ
UTC+2 MESZ (Meaz bis Oktoba)
Kfz-Kennzeichen PL
Internet-TLD .pl
Telefonvorwahl +48
Poland in the European Union on the globe (Europe centered).svg
Polen.png
Vorlage:Infobox Staat/Wartung/NAME
Vorlage:Infobox Staat/Wartung/BILD-WAPPEN-BREITE
Mateusz Morawiecki (2012)

Poin (poinisch: Polska, amtli: Rzeczpospolita Polska, dt.: Republik Polen, kuaz: Polen) is a Stoot in Middleiropa.

Eadkund[Weakln | Am Quelltext weakln]

Im Noadn grenzt Poin ons Gebiet Kenigsbeag, des wos zu Russland ghead (210 Kilometa) und an Litaun (103 Kilometa), im Ostn an Weißrussland (416 Kilometa) und on de Ukraine (529 Kilometa), im Sidn on de Slowakai (539 Kilometa) und on de Tschechei (790 Kilometa) und im Westn no on Deitschland (467 Kilometa). Außadem hod Poin im Noadn aa no 528 Kilometa Ostseegstod. Ois zam san de Grenzn vo Poin 3582 Kilometa long. Vo Noadn noch Sidn is Poin bis zu 790 Kilometa broad und vo Westn noch Ostn bis zu 680 Kilometa.

De grässdn Metropoin san:

Vawoitungsgliedarung[Weakln | Am Quelltext weakln]

Vawoitungstechnisch is Poin seit'm 1. Jenna 1999 in 16 Woiwodschoftn eihteit mid eigne Parlamente, om repräsentativn Obahapt ("Marschall") und om Ministapresidentn:

  1. Woiwodschoft Ermland-Masuren
  2. Woiwodschoft Groußpoin
  3. Woiwodschoft Kloapoin
  4. Woiwodschoft Kujawien-Pomman
  5. Woiwodschoft Lodz
  6. Woiwodschoft Lublin
  7. Woiwodschoft Lebus
  8. Woiwodschoft Masowien
  9. Woiwodschoft Niedaschlesien
  10. Woiwodschoft Oppeln
  11. Woiwodschoft Karpatnvorland
  12. Woiwodschoft Podlasien
  13. Woiwodschoft Pomman
  14. Woiwodschoft Schlesien
  15. Woiwodschoft Heiligkreuz
  16. Woiwodschoft Westpomman

Sprochn[Weakln | Am Quelltext weakln]

Genarölle Situation[Weakln | Am Quelltext weakln]

Poin is heitzdog a sprochlich recht aheitliches Laund, 37 vo de 38 Müllionan Eihwohna redn Poinisch, a westslawische Sproch, ois Muadasproch. Des woar owa net oiweu a so, is historische Poin woar a multinationala Stoot mit vüle, aa greßare nationale Grubbm. Duach Umsiedlungan und Vatreiwungan im 20 Jhd. hod si des heitige Büüd entwigget. Trotz oidem gibt’s owar aa heid no an Schiwwe vo – hauptsächlich klaanare – Mindaheitnsprochn. Seidn 6. Jänna 2005 san de Rechte vo Mindaheitn in an eiganan Gsetz fia ethnische Mindaheitn und regionäule Sprochn festgschriem.

Ethnische Mindaheitnsprochn[Weakln | Am Quelltext weakln]

De ethnischn Mindaheitnsprochn haum an bessan Standard in Hinblick auf Schuisystem, Aumbtssproch, Finanzn etc.

Nationale Mindaheitnsprochn[Weakln | Am Quelltext weakln]

Net aunakaunnte und ausgstuawane Mindaheitnsprochn[Weakln | Am Quelltext weakln]

  • Schlesisch-Slawisch: a Iwagaung zwischn Tschechisch und Poinisch im Sidwestn vom Laund, wiad vo maunge Leid ois separate westslawische Sproch gseng
  • Wilmesaurisch: a niadadeitsche Sproch mid stoakn slawischn Eihfluß, wiad nua meah vo ca. 100 Leid in Wilmesau gredt
  • Jatwingische Sproch: A baltische Sproch im Noadostn vo Poin, im 17 Jhdt ausgstuam
  • Prussisch: A baltische Sproch, im ehemolign Ostpreissn, im 17. Jhdt ausgstuam
  • Slowinzische Sproch: a westlawische Sproch in Pommern, meglichaweis nuar a Dialekt vom Kaschubischn, im 20. Jhdt ausgstuam

Gschicht[Weakln | Am Quelltext weakln]

Da Nama Poin kummt vo de Polanan (Polanie), des is a westslawischa Stomm gwesn, dea wos se im fimftn Joarhundad, wia's Remische Reich scho zambrochn woa, im Gebiet vo da heitign Woiwodschoft Groußpoin um de Städt Posen (Poznań) und Gnesen (Gniezno), zwischn de Fliss Oder und Weichsel, niedaglossn hom.

Poin is im 9. Joarhundad vo Posen und Gnesen aus grindt worn. Im 16. Joarhundad woar Poin oana vo de fiahndn Kontinentoimächt in Eiropa. Poin is donn noch de Poinischn Teilunga eascht noch'm Easchtn Wejdkriag ois unopbhängiga Stoot wieda entstondn. Im Zwoatn Wejdkriag woa Poin es easchte Laund, des wos de Nazis ogriffn hom. Noch da Niedalog vom Deitschn Reich is Poin unta de Kontroin vo da Sowjetunion kema und da poinische Stoot is afgrund vo da Konferenz vo Potsdam noch Westn vaschom worn. 1980 is de unobhängige Gwerkschoft Solidarność unta'm Lech Walesa grindt worn und schliassli hod si de kommunistische Herrschoft afglest. Poin is seit'm 12. Meaz 1999 NATO-Mitglied und is zum 1. Mai 2004 in de Eiropäische Union afgnumma worn.

Literatua[Weakln | Am Quelltext weakln]

Beleg[Weakln | Am Quelltext weakln]

  1. Główny Urząd Statystyczny, dane za rok 2018, stan na 01.01.2018
  2. Bankier.pl, Powierzchnia Polski wzrosła o 1643 ha
  3. GDP (current US$) | Data 25/05/2018
  4. Ethnologue. Languages of the World, Ethnologue report for Poland. Archiviert vom Original [1] am 4. Jenna 2013; abgerufen am 17. Januar 2018.

Im Netz[Weakln | Am Quelltext weakln]

 Commons: Poin – Oibum mit Buidl, Videos und Audiodateien