صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۹۲۳٬۴۶۸ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

لشکرکشی‌های روس‌های وارنگی به دریای خزر مجموعه‌ای از حملات نظامی در بین سال‌های ۸۶۴ تا ۱۰۴۱ میلادی به سواحل دریای خزر بوده‌است. روس‌های وارنگی ابتدا در قرن نهم میلادی به عنوان بازرگانان پوست، عسل و برده در سرزمین‌های اسلامی(سرکلند) ظاهر شدند. این بازرگانان در مسیر تجاری ولگا به خرید و فروش می‌پرداختند. نخستین حملهٔ آنان در فاصله سال‌های ۸۶۴ تا ۸۸۴ میلادی در مقیاسی کوچک علیه علویان طبرستان رخ داد. نخستین یورش بزرگ روس‌ها در سال ۹۱۳ رخ داد و آنان با ۵۰۰ فروند درازکشتی شهر گرگان و اطراف آن را غارت کردند. آن‌ها در این حمله مقداری کالا و برده را به تاراج بردند و در راه بازگشتن به سمت شمال، در دلتای ولگا، مورد حملهٔ خزرهای مسلمان قرار گرفتند و بعضی از آنان موفق به فرار شدند، ولی در میانهٔ ولگا به قتل رسیدند. دومین هجوم بزرگ روس‌ها به دریای خزر در سال ۹۴۳ به وقوع پیوست. در این دوره ایگور یکم، حاکم روس کیف، رهبری روس‌ها را در دست داشت. روس‌ها پس از توافق با دولت خزرها برای عبور امن از منطقه، تا رود کورا و اعماق قفقاز پیش رفتند و در سال ۹۴۳ موفق شدند بندر بردعه، پایتخت اران (جمهوری آذربایجان کنونی)، را تصرف کنند. روس‌ها در آنجا به مدت چند ماه ماندند و بسیاری از ساکنان شهر را کشتند و از راه غارت‌گری اموالی را به تاراج بردند. تنها دلیل بازگشت آنان شیوع بیماری طاعون یا اسهال خونی در میانشان بود.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… شواهد فسیلی نشان می‌دهد که پاپ‌کورن از حدود ۴۷۰۰ سال پیش از میلاد فرآوری و استفاده می‌گردیده‌است؟(در تصویر)
… بر طبق تئوری توطئه پس‌دمه، ابر خطی هواپیماها رهاسازی عمدی جنگ‌افزار شیمیایی یا بیولوژیکی بر روی مردم با مقاصد شوم و نامعلوم است؟
… اسفنج چنگی به دلیل شباهتش به ساز چنگ رومی به این نام مشهور گردیده‌است؟
…باربد، موسیقی‌دان ساسانی، به گفتهٔ حمدالله مستوفی برای بزم خسرو پرویز ۳۶۰ ترانه ساخته بود تا در هر روز سال یکی از آن‌ها را بنوازد؟
… باغ پرندگان والزروده بزرگترین باغ پرندگان جهان از دیدگاه تنوع گونه‌ها و مساحت زمین است؟
ویچر ۳: وایلد هانت با کسب بیش از ۲۵۰ جایزه بازی سال، دومین بازی ویدئویی مفتخر تاریخ پس از آخرین بازمانده از ما قسمت ۲ است؟

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۲۸۰ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۲۶ مرداد ۱۴۰۱ خورشیدی) ۹۲۳٬۴۶۸ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

سلمان رشدی

در آتش‌سوزی کلیسا در جیزه، مصر ۴۱ نفر از جمله چند کودک جان‌باختند.
سلمان رشدی (در تصویر)، نویسندهٔ کتاب آیات شیطانی، در پی سوءقصد با چاقو طی یک سخنرانی به‎‌شدت مجروح شد.
المپیاد شطرنج با پیروزی ازبکستان در بخش گشایش مسابقات و پیروزی اوکراین در بخش زنان خاتمه یافت.
در مسابقات فوتبال جام ملت‌های اروپای زنان، تیم ملی فوتبال زنان انگلستان با غلبه بر تیم ملی فوتبال زنان آلمان قهرمان شد.
ایمن الظواهری، رهبر القاعده، در یک حمله هواپیمای بدون سرنشین آمریکا در کابل، افغانستان کشته شد.

یادبودها

امروز: چهارشنبه، ۱۷ اوت ۲۰۲۲ میلادی برابر ۲۶ مرداد ۱۴۰۱ هجری خورشیدی و ۱۹ محرّم ۱۴۴۴ هجری قمری (UTC)

رویدادها

۱۹۱۵ – مردم شهر ماریتای ایالت جورجیای آمریکا لئو فرانک، یهودی آمریکایی را به‌دلیل کشتن یک دختر ۱۳ ساله کشتند.
۱۹۸۲ – نخستین لوح‌های فشرده (سی‌دی‌ها) (در تصویر)، در آلمان عرضه شدند.
۱۹۸۸ – در یک سانحهٔ هوایی، ژنرال محمد ضیاءالحق رئیس‌جمهور پاکستان و شماری از ژنرال‌های بلندپایهٔ این کشور کشته‌شدند.
۱۹۹۰ – نخستین گروه اسرای ایرانی جنگ ایران و عراق، آزاد و وارد خاک ایران شدند.
۱۹۹۹ – زمین‌لرزه‌ای با شدت ۷٫۴ ریشتر در شمال ترکیه ۱۷ هزار کشته و نیم میلیون بی‌خانمان برجای گذاشت.

زادروزها

۱۶۲۹ - زادروز ژان سوم سوبیسکی شاه لهستان و دوک بزرگ لیتوانی
۱۹۲۶ - زادروز جیانگ زمین سیاستمدار چینی
۱۹۳۲ - زادروز وی. اس. نایپل رمان‌نویس و مقاله‌نویس هندو ترینیدادی‌تبار بریتانیایی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۲۰۰۱
۱۹۴۳ - زادروز رابرت د نیرو بازیگر، کارگردان و تهیه‌کنندهٔ آمریکایی، برندهٔ جایزه اسکار
۱۹۵۳ - زادروز هرتا مولر نویسنده، شاعر و مقاله‌نویس رومانیایی‌تبار آلمانی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۲۰۰۹
۱۹۶۰ - زادروز شان پن بازیگر و کارگردان آمریکایی، برندهٔ جایزه اسکار
۱۹۷۷ - زادروز تیری آنری فوتبالیست فرانسوی

درگذشت‌ها

۱۷۸۶ - درگذشت فریدریش دوم پادشاه پروس بین سالهای ۱۷۴۰–۱۷۸۶
۱۸۵۰ - درگذشت خوزه د سن مارتین رهبر آمریکای جنوبی در راه دست‌یابی به استقلال از اسپانیا، قهرمان ملی آرژانتین
۱۹۵۵ - درگذشت فرنان لژه نقاش، مجسمه‌ساز و فیلم ساز فرانسوی
۱۹۶۹ - درگذشت اتو اشترن فیزیک‌دان آلمانی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۴۴
۱۹۸۷ - درگذشت رودلف هس معاون آدولف هیتلر و از چهره‌های مؤثر حزب نازی

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای اوت – یادبودهای بیشتر…