Hafan

y gwyddoniadur rhydd y gall unrhyw un ei olygu,

28 Gorffennaf 2022

A wyddoch chi? Yn ogystal â darllen y gwyddoniadur, gallwch ein cynorthwyo i'w ddatblygu a'i wella! Gall unrhyw un olygu unrhyw erthygl drwy glicio ar y gair "Golygu" ar ei brig. Os nad ydyw'n bodoli eto, gallwch greu un newydd!

Pigion

Esblygiad yw'r ddamcaniaeth fod nodweddion etifeddadwy poblogaethau biolegol yn newid ac yn datblygu dros filiynau o flynyddoedd. Ceir amrywiaeth enfawr o rywogaethau heddiw oherwydd y broses hon. Mae esblygiad yn golygu y gallai rhai gwahaniaethau sicrhau bod creaduriaid yn byw, yn goroesi fel yr oedd yr amgylchedd o'u cwmpas yn newid, tra byddai'r rhai nad oedd yn newid (fel y triceratops) yn darfod.

Mae ein dealltwriaeth ni heddiw o fioleg esblygol yn cychwyn yn 1858 pan gyhoeddodd Charles Darwin bapur ar y cyd gyda'r Cymro Alfred Russel Wallace ac yna trwy ei gyfrol On the Origin of Species; carreg filltir bwysig arall oedd gwaith mynach o'r enw Gregor Mendel ar blanhigion a'r hyn rydym yn ei alw'n etifeddeg a genynau. Yr hyn sy'n cael ei drosglwyddo o un genhedlaeth i'r llall, felly, (a'r ffordd mae'r 'wybodaeth' honno yn newid) ydyw esblygiad. Ers amser y gwyddonwyr hyn, a oedd yn torri tir newydd iawn yn eu hamser, rydym wedi darganfod llawer, yn enwedig (yn ddiweddar) am eneteg, sy'n egluro sut mae esblygiad yn digwydd.

Un o'r lladmeryddion mwyaf ei oes yn erbyn syniadau Darwin oedd Richard Owen.

mwy...

Rhagor o bigion · Newidiadau diweddar

Ar y dydd hwn...

28 Gorffennaf: Gŵyl mabsant Samson

388 (1634 blynedd yn ôl) – bu farw'r ymerawdwr Rhufeinig Macsen Wledig, testun y chwedl Cymraeg Canol Breuddwyd Macsen Wledig
1750 (272 blynedd yn ôl) – bu farw'r cyfansoddwr Johann Sebastian Bach
1844 (178 blynedd yn ôl) – ganwyd Gerard Manley Hopkins, bardd yn yr iaith Saesneg
1865 (157 blynedd yn ôl) – cyrhaeddodd y fintai gyntaf o ymfudwyr o Gymru i Wladfa Patagonia Borth Madryn, ar long y Mimosa

Rhagor o 'Ar y dydd hwn' – Rhestr dyddiau'r flwyddyn – Materion cyfoes

Erthyglau diweddar

Marwolaethau diweddar:

Cymraeg

You don't speak Cymraeg? Welsh (Cymraeg) is a Brythonic branch of Celtic spoken natively in the western part of Britain known as Wales, and in the Chubut Valley, a Welsh immigrant colony in the Patagonia region of Argentina. There are also some speakers of Welsh in England, the United States and Australia, and throughout the world. Welsh and English are the official languages in Wales.

¿No hablas Cymraeg? El galés (Cymraeg) es un idioma céltico hablado como lengua principal en el País de Gales, región occidental del Reino Unido, y además en Chubut, comunidad de la región de Patagonia en Argentina. Hay gente que habla galés en Inglaterra, en Estados Unidos, en Australia y en otros países del mundo también. Con el inglés, es uno de los dos idiomas oficiales de Gales.

Vous ne parlez pas Cymraeg? Le gallois (Cymraeg) est une langue celtique, parlée au Pays de Galles (Grande-Bretagne) et au val de Chubut en Patagonie, province de l'Argentine. Il y a des gallophones en Angleterre, aux États-Unis et en Australie ainsi qu'en d'autres pays du monde. Avec l'anglais, c'est une des deux langues officielles du Pays de Galles.

Alemannisch, العربية, Bahasa Melayu, Bân-lâm-gú, Brezhoneg, Български, Català, Česky, Dansk, Deutsch, Dolnoserbski, Eesti, English, Español, Esperanto, Euskara, Français, Frysk, Gaeilge, Gàidhlig. Galego, Hornjoserbsce, 한국어, Bahasa Indonesia, Íslenska, Italiano, עברית, Kapampangan, Kölsch...

Cymorth a Chymuned

Ynglŷn â Wicipedia

Ysgrifennu Erthyglau

Wicipedia:Merched a anwyd yng Nghymru - rhestr o ferched heb erthygl arnynt.

Cymuned

Chwaer brosiectau Wicipedia

Mae Sefydliad Wikimedia (Wikimedia Foundation) yn darparu nifer o brosiectau ar-lein rhydd eraill yn ogystal â Wicipedia, trwy gyfrwng mwy na 280 o ieithoedd. Maent i gyd yn wicïau, sy'n golygu bod pawb yn cael eu hysgrifennu, eu golygu, a'u darllen. Sefydlwyd Wikimedia yn 2003 gan Jimmy Wales, ac fe'i gweinyddir yn Fflorida. (Mwy am Wikimedia)