صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۹۱۸٬۱۵۲ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

رمز سزار در رمزنگاری یکی از ساده‌ترین و شناخته‌شده‌ترین تکنیک‌های رمزگذاری است. این رمز یک نوع رمز جانشینی است که در آن هر حرف در متن آشکار با حرف دیگری با فاصله‌ای ثابت در الفبا جایگزین می‌شود؛ به این فاصلهٔ ثابت «مقدار انتقال» گفته می‌شود. برای مثال اگر مقدار انتقال برابر ۳ انتخاب شود و رمزنگاری روی متن با الفبای انگلیسی انجام شود، حرف D به جای حرف A می‌نشیند، حرف E به جای حرف B می‌نشیند، و الی آخر. نام رمز سزار از ژولیوس سزار گرفته شده‌است که از آن در ارتباطات محرمانهٔ خود استفاده می‌کرد. رمزهای جانشینی پیش از ژولیوس سزار هم استفاده می‌شدند. به عنوان مثال می‌توان به رمز اتبش و مربع پولیبیوس اشاره کرد. اما استفاده از انتقال دورانی، نخست به نام ژولیوس سزار ثبت شده‌است. از رمز سزار حتی تا سال ۱۹۱۵ در ارتباطات نظامی استفاده شده‌است. ارتش روسیه از آن به عنوان جایگزینی برای سیستم‌های پیچیده‌تر که یادگیری آن‌ها برای لشگریان دشوار بود، استفاده می‌کرد. در نتیجه، تحلیل‌گران رمز آلمانی و اتریشی پیام‌های روسی را به راحتی شنود می‌کردند. رمز سزار مانند تمام رمزهای جانشینی تک‌الفبایی دیگر به راحتی شکسته می‌شود و در حضور تکنیک‌های مدرن رمزگشایی، هیچ‌گونه امنیتی برای ارتباطات فراهم نمی‌کند. به همین دلیل، این رمز معمولاً به عنوان یکی از اجزای سیستم‌های رمزگذاری پیچیده‌تر مانند رمز ویژنر استفاده می‌شود. یک کاربرد امروزی رایج رمز سزار، روت۱۳ است که در تالارهای گفت‌وگوی اینترنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. روت۱۳ حالت خاصی از رمز سزار است که از میزان انتقال ۱۳ استفاده می‌کند.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

…بلک بارت، راهزن جاده‌ای دلیجان آمریکایی، از اسب‌ها می‌ترسید، تمام سرقت‌ها را پیاده انجام می‌داد و در طول دوران راهزنی، حتی یک گلوله هم شلیک نکرد؟(در تصویر)
…دست مرد مرده، آرایش ورقی در بازی پوکر است که از زمان مرگ وایلد بیل هیکاک، هفت‌تیرکش افسانه‌ای غرب وحشی مشهور شد؟
…تابلوی جیغ اثر ادوارد مونک الهام‌بخش ساخت ایموجی صورتک جیغ‌کِش ترسان 😱 بوده‌است؟
… نوستالژی، در عصر جدید اولیه به یکی از موضوعات مهم در رمانتیسم تبدیل و به عنوان نوعی افسردگی توصیف گردید؟
…گوینده مغالطه غیرصوری تپه‌وحیاط، موضعی جدال‌آمیز می‌گیرد و در عین‌حال، اصرار می‌کند که موضعش مشابه، ساده و دفاع‌پذیر است؟
…رمز سزار نامش را از ژولیوس سزار گرفته که از این روش برای رمزنگاری مکاتباتش استفاده می‌کرد؟

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۲۸۰ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۱۵ تیر ۱۴۰۱ خورشیدی) ۹۱۸٬۱۵۲ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت