Գլխավոր էջ

Վիքիպեդիա

Ազատ հանրագիտարան, որը կարող է խմբագրել յուրաքանչյուր ոք։

Շաբաթվա հոդված

Ռուս-պարսկական պատերազմ, 1804-1813 թվականներին Ռուսական կայսրության և Ղաջարական Պարսկաստանի միջև տեղի ունեցած պատերազմական գործողություններ Հայկական լեռնաշխարհի արևելքում և Հարավային Կովկասում՝ ներկայիս Հայաստանի Հանրապետության, Արցախի Հանրապետության, Ադրբեջանի Հանրապետության, Վրաստանի և Դաղստանի տարածքներում։

Պատերազմի պատճառը եղել է Ռուսական կայսրության ընդլայնումը դեպի «տաք ծովեր» (Սև ծով, Կասպից ծով) ինչպես Ղաջարական Պարսկաստանի, այնպես էլ Օսմանյան կայսրության տիրապետության տակ եղած տարածքների հաշվին։ Ռուսներին աջակցում էին հայերը և վրացիները, ովքեր ցանկանում էին ազատվել պարսկական և թուրքական լծից և ազատվել դարավոր պատերազմներից։ Իր հերթին Իրանում նոր հիմնադրված հարստության Ղաջարիների երկրորդ շահ Ֆաթհ Ալին (1797-1834), ցանկանում էր ամրապնդել իր թագավորության հյուսիսային սահմանները` ի դեմս Քարթլի-Կախեթի արևելավրացական թագավորության։ Վերջինս Գեորգիևյան դաշնագրից (1783) և պարսկական արշավանքից (1796) մի քանի տարի անց կցվել էր Ռուսական կայսրությանը։ Ռուսական Պավել I կայսեր (1796-1801) որդի Ալեքսանդր I կայսրը (1801-1825) նույնպես վճռեց վերահսկել վիճելի տարածքները։

Պատերազմի առիթը 1801 թվականի հունվարի 18-ին Արևելյան Վրաստանի միացումն էր Ռուսաստանին։ Նույն թվականի սեպտեմբերի 12-ին Ալեքսանդր I-ը ստորագրեց հռչակագիր Վրաստանում նոր կառավարություն ստեղծելու մասին։․․․ Ավելին⇒

Առաջարկել հոդված | Չափանիշներ

Նորություններ

Շարունակվող իրադարձություններ՝ Ադրբեջանի ռազմական գործողություններ Արցախում (մարտ, 2022) • Ռուս-ուկրաինական պատերազմ (2022) • Ադրբեջանական զինուժի ներխուժումը Հայաստան

Գոլդեն Սթեյթ Ուորիորսը (նկարում) ութ մրցաշրջանում չորրորդ անգամ է դարձել NBA-ի չեմպիոն՝ եզրափակիչում հաղթելով Բոստոն Սելթիքսին։
Բոլիվիայի նախկին նախագահ Ժանին Անյեսը 10 տարվա ազատազրկման է դատապարտվել 2019 թվականի բողոքի ցույցերի գործով։
2022 թվականի մայիսի 31-ին Սպիտակ տունը մամուլին տեղեկացրել է, որ ԱՄՆ-ը HIMARS կմատակարարի Ուկրաինային՝ պայմանով, որ Ուկրաինան չի հարվածի Ռուսաստանի տարածքին այդ համակարգով։
2022 թվականի մայիսի 30-ին կանացի շորերով մի տղամարդ՝ հաշմանդամի սայլակով մոտեցել և տորթ է նետել Մոնա Լիզայի վրա:
Ռեալ Մադրիդը պատմության մեջ 14-րդ անգամ դարձել է ՈՒԵՖԱ Չեմպիոնների Լիգայի հաղթող՝ եզրափակչում 1:0 հաշվով հաղթելով Լիվերպուլին:
Հնդիկ գրող Գիթանջալի Շրին և ամերիկացի թարգմանիչ Դեյզի Ռոքվելը արժանացել են միջազգային Բուքերյան մրցանակի «Ավազե գերեզման» վեպի համար:

Վերջերս մահացածներ՝ Յուրի Շատունով • Ռեգիմանտաս Ադոմայտիս •Ժան Լուի Տրենտինյան • Բախտիար Հովակիմյան • Ռաֆայել Քոթանջյան • Արամ Սիմոնյան • Ջանիկ Գասպարյան

Հաջորդ թողարկում | Պահոց | Խմբագրել

Գիտե՞ք, որ․․․

... աշխարհի ամենամեծ էքսկավատորի երկարությունը 148,6 մ է, իսկ քաշը մոտ 13 000 տոննա է։
... ըստ հայկական ավանդության Բյուրակն լեռան գագաթին է աճում կախարդական Բրաբիոն։ ծաղիկը, որը գտնողին երջանկություն է պարգևում։
... Կոստանդնուպոլսում առաջին եվրոպական տիպի երաժշտական դպրոցներից մեկի հիմնադիրն ու առաջին հայկական սիմֆոնիկ նվագախմբի ստեղծողը ինքնակրթությամբ է երաժշտություն սովորել։
... այս պատկերասրահը գտնվում է Նորվեգիայի թագուհու ախոռում:
... Իրանը պարծենում է տորշիի հարյուրավոր տարբեր տեսակներով` կապված տարածաշրջանային սովորույթների և տարբեր իրադարձությունների հետ։
... 9 տարեկանում այս աշակերտուհին եղել է լրագրող, խմբագիր և բլոգեր, իսկ 12 տարեկանում հրատարակել է 6 գիրք և դարձել դետեկտիվ սերիալի սցենարի հեղինակ։
... այս ամրոցը (նկարում) 12-րդ դարից մինչև հիմա պատկանել է ազնվականների մեկ տոհմի 33 սերնդի, և մինչև այժմ մեծամասամբ պահպանել է սկզբնական տեսքը։

Հաջորդ թողարկում | Արխիվ | Խմբագրել

Ներկայացում

Վիքիպեդիան առցանց, բազմալեզու, խմբակային հանրագիտարանային նախագիծ է, որն աշխատում է վիքի ձևաչափով։ Նախագիծը նպատակ ունի տրամադրել ազատ, հավաստի և ստուգելի բովանդակություն, որը յուրաքանչյուրը կարող է փոփոխել և բարելավել։

Վիքիպեդիան առաջնորդվում է հիմնարար սկզբունքներով, իսկ բովանդակությունը հրապարակվում է Creative Commons BY-SA արտոնագրի ներքո։ Այն կարելի է պատճենել և օգտագործել՝ պահպանելով սույն արտոնագրի պայմանները։ Վիքիպեդիայում ողջ տեղեկատվությունը ներկայացված է ազատ, առանց գովազդի և իր օգտագործողների անձնական տվյալների օգտագործման։

Վիքիպեդիայի հոդվածների հեղինակները կամավորներն են։ Նրանք կոորդինացնում են իրենց ջանքերը համաձայն համայնքում ընդունված կանոնների և ուղեցույցների ու առանց առաջնորդների։

Այս պահին Հայերեն Վիքիպեդիայում կա՝
292 510 հոդված	469 ակտիվ խմբագիր

Համագործակցություն

Վիքիպեդիան հանրագիտարան է, որն ստեղծվել և զարգանում է քեզ նման այցելուների կողմից։ Այստեղ գործում է «մեկը բոլորի համար, բոլորը՝ մեկի համար» սկզբունքը։

Առաջին անգա՞մ ես փորձում. օգտվի՛ր օգնության դասընթացից։ Չգիտես՝ ինչի՞ց սկսել. ահա մի քանի խորհուրդ։

Մասնակցի՛ր այս ամիս կազմակերպվող նախագծերին։

Նախագծի էջ | Հաջորդ թողարկում

Այս օրը պատմության մեջ

444 թ. – Մեծ Հայքի Շահապիվան ավանում՝ Հայոց թագավորների բանակատեղիում, Հովսեփ Ա Հողոցմեցու կաթողիկոսության և Վասակ Սյունու մարզպանության օրոք տեղի ունեցավ Հայ առաքելական եկեղեցու Շահապիվանի ժողովը:
1908 թ. – ծնվել է Արտեմ Ալիխանյանը, հայ նշանավոր ֆիզիկոս, ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր (մահ. 1978 թ.):
1916 թ. – առաջին անգամ Հոլիվուդյան աստղի ստացած հոնարարը անցավ մեկ միլիոն դոլարը, դերասանուհի Մերի Փիքֆորդը «Paramount Pictures» ընկերության հետ 1 040 000 ԱՄՆ դոլարի պայմանագիր ստորագրեց:
1934 թ. – Ուկրաինայի մայրաքաղաքը Խարկովից տեղափոխվեց Կիև:
1947 թ. – ամերիկացի օդաչու Քենեթ Առնոլդը Վաշինգտոնի մերձակայքում սարերի վրայով թռչելիս օդում տեսավ մեծ արագությամբ սլացող 9 տարօրինակ օբյեկտ, այդ օբյեկտներին նա նմանեցրեց ափսեների և այդտեղից էլ եկավ թռչող ափսե արտահայտությունը, գիտականորեն` Չբացահայտված թռչող օբյեկտ:
1963 թ. – ծնվել է Յուրի Կասպարյանը, հայազգի երաժիշտ, եղել է ռուսական «Կինո» ռոք խմբի կիթառահար:
1987 թ. – ծնվել է Լիոնել Մեսսին, արգենտինացի ֆուտբոլիստ, հարձակվող, իսպանական «Բարսելոնա» ֆուտբոլային ակումբի և Արգենտինայի հավաքականի խաղացող, բոլոր ժամանակների լավագույն ֆուտբոլիստներից մեկը:
2006 թ. – Հայաստանի շախմատի հավաքականը դարձավ Օլիմպիադայի չեմպիոն: