Главна страница

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 129.093 статии на македонски јазик

Избрана статија за оваа седмица

Латвиски јазик — источнобалтички јазик и официјален јазик во Летонија. Летонскиот јазик го зборуваат околу 1,4 милиони Летонци во Летонија и околу 150.000 Летонци во дијаспората. Овој јазик има голем број говорници на кои летонскиот не им е мајчин јазик, ситуација која не е типична за помалите јазици во светот. Од малцинските заедници во Летонија, кои вкупно бројат околу 924.000 жители, само 30% го зборуваат јазикот. Летонскиот јазик е сроден со литванскиот јазик и се во иста јазична група, но сепак не се меѓусебно разбирливи.

Летонскиот е нефлексивен јазик со неколку аналитички форми, три дијалекти и германско синтаксичко влијание. Јазикот има само два граматички рода. Секоја именка се деклинира во седум падежи: номинатив, генитив, датив, акузатив, инструментал, локатив и вокатив. Официјално писмо на јазикот е летонската азбука, која е заснована на латиницата, со одредени модификации според летонскиот фонетски систем.

Летонскиот јазик е дел од групата на балтички јазици. Според досегашните истражувања, по периодот на праиндоевропскиот јазик, се формирала група на балто-словенски јазици, кои пак се поделиле на две посебни групи во 10 век п.н.е. Како и да е, и покрај постоењето на многу архаични форми во балтичките јазици, денес не е сосема јасно како настанала балтичката група и со кои јазици била првично поврзана. (Дознајте повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Слика на денот
Килибарен дрозд (Monticola sharpei erythronotus, мажјак) на Мадагаскар.
други избрани слики

Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

...дека Моштенците се подгрупа на македонскиот народ која живее во јужниот дел на Р. Македонија и поголем број села во Егејска Македонија?
... дека една кафена лажичка црпната од неутронска ѕвезда би тежела 4 милијарди тони?
... дека Општина Костур има дури 43 поранешни, денес непостоечки села?
... дека Нов Зеланд е последната земја населена од човекот?
... дека древномакедонскиот Дервенски папирус најден кај селата Ајватово и Лагиново, Солунско, е најстариот зачуван ракопис во Европа и датира од времето на Филип II Македонски?
... дека преспанското село Нивици има дури три пештерни цркви?
... дека знамето на Непал е единственото неправоаголно знаме во светот?
... дека во муслиманските верници палеле свеќи во Турбето на Синан Челеби (1493) на охридски Плаошник во знак на почит кон Св. Климент Охридски бидејќи турбето било изградено на местото на неговата стара црква?
... дека според едно предание, Чинарот во Охрид е засаден од сесловенскиот просветител Климент Охридски?
... дека Бараково е единственото село во Пиринска Македонија вон денешната Благоевградска област?
...дека хемискиот елемент индиум (In) не е наречен по Индија, туку по бојата индиго која ја оддава при спектроскопско набљудување?
...дека морепловната мерка за брзина јазол доаѓа од броењето јазли на јаже кое се фрлало во водата?
...дека средновековното име на Дојран е Полин?
...дека островите Голем и Мал Диомид во Беринговиот Проток имаат временска разлика од 21 час и се во различен календарски ден, иако се на растојание од само 3,8 км?
... дека поскокот е најотровна змија во Македонија и цела Европа?

архива · предложете факт

На денешен ден…

Денес е 26 јуни 2022 г.

Настани:

1541	Во Лима, денес главен град на Перу, е убиен конквистадорот Франциско Пизаро.
1819	Патентиран е велосипедот.
1941	Во околината на Разлог, Никола Парапунов ја формирал првата партизанска чета на територијата на фашистичка Бугарија.
1945	На конференција во Сан Франциско, делегати од 50 земји ја потпишале Повелбата за основање на Обединетите Нации.
1948	Студена војна: Западните сојузници воспоставиле воздушен мост до Западен Берлин, по блокадата на патишатата од страна на СССР.
1948	Вилијам Шокли го патентирал транзисторот.
1959	Отворен е пловниот пат помеѓу реката Сент Лоренс и Големите езера.
1960	Мадагаскар, претходно под управа на Франција, стекнал независност.
1963	Џон Ф. Кенеди го одржал својот најпознат говор - „Ich bin ein Berliner“.
1976	Во Торонто е отворена телевизиската кула ЦН Тауер, во тоа време највисоката градба во светот.
2000	Меѓународниот тим на научници го објавил епохалното научно откритие - картата на човечките гени.
2015	Врховниот суд на САД ги озаконил истополовите бракови на ниво на цела држава.

Родени:

1730	Шарл Месје — француски астроном, автор на Месјеовиот каталог.
1805	Џузепе Мацини — италијански револуционер и демократ.
1824	Вилијам Томсон Келвин — англиски научник во полето на термодинамиката, електродинамиката, механиката и хидродинамиката.
1841	Паул Валот — германски архитект од хугенотско потекло, најпознат како автор на зградата на Рајхстагот во Берлин.
1856	Макс Штирнер — германски филозоф, анархист.
1869	Владимир Ласкарев — руски геолог и палеонтолог.
1892	Перл Бак — американска писателка, добитник на Нобеловата награда.
1898	Вили Месершмит — германски авиоконструктор.
1908	Салвадор Аљенде — социјалистички претседател на Чиле од 1970 до 1973 г.
1916	Златко Прица — хрватски сликар.
1933	Клаудио Абадо — италијански диригент.
1936	Коста Пеев — македонски славист.
1947	Петер Слотердајк — германски филозоф и писател.
1955	Мик Џонс — британски гитарист.
1956	Крис Ајсак — американски поп-пејач.
1968	Паоло Малдини — италијански фудбалер.
1970	Крис О'Донел — американски глумец.
1976	Ед Јовановски — канадски хокеар од македонско потекло.
1985	Стефан Пулис — француски велосипедист.
1987	Самир Насри — француски фудбалер.
1988	Алексеј Спиридонов — руски одбојкар.
1993	Аријана Гранде — американска пејачка и глумица.

Починале:

363	Јулијан — последниот римски цар со паганска вера.
1541	Франциско Пизаро — шпански конквистадор.
1810	Жозеф Мишел Монголфје — француски изумител.
1836	Клод Жозеф Руж де Лил — француски офицер, автор на „Марселезата“.
1882	Ернест Теодор Хофман — германски писател, композитор, цртач, судија и професор по музика.
1905	Јанко Веселиновиќ — српски писател.
1956	Клифорд Браун — американски џез-музичар.
1984	Мишел Фуко — француски филозоф на постструктурализмот и постмодернизмот.
1994	А. ден Долард — холандски писател на македонска тематика.
2005	Љутви Сејфула — македонски глумец.
2021	Џони Солингер — американски рок-пејач.

Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Содржина и помош

почетен курс · помош · кратко упатство · превод на статија · вашата прва статија · селска чешма · викисредби · начела и напатствија · категориски индекс · избрана содржина · добри статии · нови статии · потребни статии

Тематски портали

Природни науки
астрономија · биологија · геологија · екологија · информатика · математика ·
логика · медицина · физика · хемија

Општествени науки
археологија · економија · историја · митологија · политика · право · психологија · социологија · филозофија

Географија
Европа · Јужна Америка · Азија · Африка · Северна Америка · Антарктик · Океанија

Технологија и применети науки
индустрија · семрежје · инженерство · земјоделство · општење · образование · транспорт

Уметност и култура
архитектура · мода · јазици · кулинарство · ликовна уметност · книжевност · музика · религија · спорт · драмска уметност · телевизија · филмска уметност

Други области

Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.

Збратимени проекти

Википедија е проект на Фондацијата Викимедија — непрофитна организација која опфаќа и други проекти:

	Ризница Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
	Викивести Вести со права за слободна употреба
	Викиречник Речник и лексикон
	Викицитат Збирка на цитати
	Викикниги Учебници и прирачници со права за слободна употреба
	Викиизвор Библиотека на дела со права за слободна употреба
	Викивидови Именик на видови
	Викиуниверзитет Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
	Мета-вики Усогласување на проектот „Викимедија“
	Википодатоци База на слободни знаења
	Википатување Отворен туристички водич