Živatad

Živatad
Živatoiden erazvuiččend
Tedoklassifikacii
Ülävaldkund: Eukariotad (Eukaryota) Valdkund: Živatad
Latinankel'ne nimi
Animalia Linnaeus, 1758
Sistematik Vikierikoiš Kuvad Vikiaitas ITIS 202423 NCBI 33208

Živatad (latin.: Animalia vai Metazoa) — biologine valdkund, üks' äistajižiden organizmiden gruppišpäi.

Nügüd'aigan (Zhang, 2013) tedomehed ümbrikirjutiba enamba mi 1,6 mln živatoiden erikoid, sidä kesken 133 tuhad erikoid oma kividunuded. Ümbrikirjutadud erikoiden keskes kaikiš paksumbad oma palačjaugaižed (enamba 1,3 mln erikoid, 78 %), mollüskad (118 tuh. erikoid) i sel'grodaižed (42 tuh. erikoid).

Zoologii tedoidab živatoid. Ristit mülüb živatoihe fiziologižikš, no tedoitase eriži veroližikš, ristitun anatomijal.

Ezmäižed živatad sünduiba 500 mln («kembrine poukahtuz») ... 1 mlrd (tonii) vozid tagaz.

Ühthižed tundused

• Mahtuz likkuda aktivižikš (igä mäneb ühtel sijal erasil klassoil vaiše).
• Sötlesoiš vaumitud organižil ühtnendoil — toižil organizmil (geterotrofad; mugoi-žo mahtuz om senil i parazitkazmusil). Jagadas živatoid energijan purtken mödhe: kazmusensöjad, lihansöjad, kaikensöjad i parazitad.
• Živatoiden toižendoiden igän hätkeližuz om erazvuitte lujas. Erased gavedid elädas päivest, Savalia savaglia-koralloiden kolonii eläb 2700 vodhesai.
• Gormonad sädasoiš eriližiš organoiš (kazmusil — jogahižes stajas).

Živatha sidodud vepsän muštatišed

• Aidatomha pöudho kaikutne živat tuleb.
• Laps' om kuti živat.
• Mitte tanaz om, ka mugoine živat-ki.
• Pästa Jumal paimeta verhid živatoid da kacta verhid lapsid.
• Ristit koleb, a živat kadob.

Kacu mugažo

• Kodiživatad
• Zverin (Živatan) lugu
• Živatoiden mirus

Homaičendad

Nece kirjutuz om vaiše ezitegez. Tö voit abutada meile, ku kohendat sidä da ližadat sihe.