صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۹۰۵٬۷۹۳ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

باکوماتسو به معنای پایان شوگون‌سالاری، به سال‌های آخر حکومت شوگون‌سالاری توکوگاوا یا دوره ادو گفته می‌شود که دورهٔ انتقال از نظام شوگون‌ها به دولت میجی است. این دوره از پهلو گرفتن ناوگان نظامی ایالات متحده آمریکا در خلیج ادو (توکیوی امروزی) در ۸ ژوئیه ۱۸۵۳ تا پایان جنگ بوشین در ۲۷ ژوئن ۱۸۶۹ ادامه داشت. ویژگی این دوران، رویدادهای مهمی بود که به سیاست انزوا یا ساکوکو در ژاپن پایان داد. در ژوئیه سال ۱۸۵۳، دریادار متیو پری با چهار کشتی جنگی آمریکایی وارد خلیج ادو شد و با تهدید ژاپن، عهدنامه کاناگاوا امضا شد. دههٔ ۱۸۵۰ میلادی، دوران تحمیل قراردادهای تجارت آزاد از سوی کشورهای غربی به ژاپن بود، که باعث ایجاد نارضایتی و اختلاف در ژاپن شد. در دوره باکوماتسو، سه گروه تأثیرگذار وجود داشت: جناح طرفداران شوگون‌سالاری توکوگاوا، جناح برانداز شوگون‌سالاری و حامیان قدرت گرفتن امپراتور ژاپن و جناح کوبو گاتای یا میانه‌روها. در سال ۱۸۶۳ امپراتور کُومِی طی حکمی به‌نام فرمان اخراج اجنبی‌ها خطاب به شوگون وقت، توکوگاوا ایه‌موچی، خواستار اخراج بیگانگان از کشور شد. در سال ۱۸۶۷ امپراتور کومی درگذشت و پس از وی پسرش، امپراتور میجی، در سن پانزده سالگی، به‌طور رسمی به مقام امپراتوری ژاپن رسید. چند ماه پس از آن توکوگاوا یوشینوبو آخرین شوگونِ شوگون‌سالاری توکوگاوا در نامه‌ای که به دربار فرستاد داوطلبانه خواستار اجازهٔ بازگرداندن اقتدار خود به امپراتور شد. امپراتور میجی درخواست وی را پذیرفت. بازگشت قدرت به امپراتور در سال ۱۸۶۸ رسماً اعلام شد و پس از آن، امپراتور یگانه فرمانروای ژاپن بود.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… لوئی چهاردهم رکورد طولانی‌ترین دوران سلطنت در تاریخ فرانسه و اروپا را در اختیار دارد؟(در تصویر)
… سحابی سر اسب به دلیل شباهتش به سر اسب یکی از سحابی‌هایی است که به سادگی قابل شناسایی است؟
… مستعمرات سیزده‌گانه نامی بود که بریتانیای کبیر به سیزده مستعمره‌اش در آمریکای شمالی و مجاور اقیانوس اطلس داده‌بود؟
… رمان دکتر ژیواگو در شوروی اجازه چاپ نیافت اما در میلان چاپ شد و جایزه نوبل ادبیات را کسب کرد که همین موضوع خشم و شرمندگی حزب کمونیست را در پی داشت؟
… نظام ترکیبی نوعی نظام سیاسیت که عناصر یک حاکمیت اقتدارگرا و دموکراتیک را با هم درمی‌آمیزد و در نتیجه گذار ناقص به دموکراسی ایجاد می‌شود؟
… جین کرک‌پاتریک نخستین زنی بود که به عنوان سفیر ایالات متحده آمریکا در سازمان ملل متحد خدمت کرد؟

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۲۸۰ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۸ اردیبهشت ۱۴۰۱ خورشیدی) ۹۰۵٬۷۹۳ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

ایلان ماسک

هیئت مدیره توئیتر، پیشنهاد خرید ایلان ماسک (در تصویر) را پذیرفت.
جنبش آزادی به رهبری رابرت گولوب، اکثریت کرسی‌ها را در انتخابات پارلمانی اسلوونی به دست آورد.
امانوئل مکرون به عنوان رئیس‌جمهور فرانسه دوباره برگزیده شد.
خوزه راموس به ریاست جمهوری تیمور شرقی رسید.
ماسکوا، ناو سرفرماندهی روسیه، در پی انفجاری در سواحل اوکراین غرق شد.

یادبودها

امروز: پنجشنبه، ۲۸ آوریل ۲۰۲۲ میلادی برابر ۸ اردیبهشت ۱۴۰۱ هجری خورشیدی و ۲۵ رمضان ۱۴۴۳ هجری قمری (UTC)

رویدادها

۵۸۵ (پ. م): هراس از خورشیدگرفتگی موجب توقف جنگ میان ایرانیان مادی و ارتش لیدی شد.
۱۹۲۵: در کردستان ترکیه، کردها به جنگ مسلحانه با نیروهای ارتش ترکیه پایان دادند.
۱۹۴۵: بنیتو موسولینی دیکتاتور ایتالیایی، که هنگام فرار از کشور توسط پارتیزان‌ها اسیر شده بود، اعدام شد.
۱۹۷۸ – محمد داوودخان، اولین رئیس‌جمهور افغانستان، طی کودتای نظامی کمونیست‌ها از کار برکنار و کشته شد.
۱۹۸۰: استرالیا فعالیت حزب کمونیست این کشور را غیرقانونی اعلام کرد.

زادروزها

۱۳۰۰ - زادروز سیمین دانشور نویسنده و مترجم ایرانی
۳۲ - زادروز اتو امپراتور روم
۱۷۵۸ - زادروز جیمز مونرو پنجمین رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا
۱۹۰۶ - زادروز کورت گودل ریاضی‌دان، منطق‌دان و فیلسوف اتریشی
۱۹۳۷ - زادروز صدام حسین رئیس‌جمهور سابق عراق
۱۹۷۴ - زادروز پنلوپه کروز بازیگر اسپانیایی، برندهٔ جایزه اسکار
۱۹۸۱ - زادروز جسیکا آلبا بازیگر آمریکایی

درگذشت‌ها

۱۹۰۳ - درگذشت جوسایا ویلارد گیبس ریاضی‌فیزیکدان مشهور آمریکایی، از پایه‌گذاران تحلیلِ بُرداری
۱۹۱۸ - درگذشت گاوریلو پرنسیپ عامل ترور آرشیدوک فرانتس فردیناند و همسرش، دوشس هوهنبرگ در سارایوو
۱۹۹۲ - درگذشت فرانسیس بیکن نقاش اکسپرسیونیست ایرلندی
۱۹۹۹ - درگذشت آرتور لئونارد شالو فیزیکدان آمریکایی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک ۱۹۸۱

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای آوریل – یادبودهای بیشتر…