Cyfrin gyngor

Corff sy'n cynghori pen gwladwriaeth yw cyfrin gyngor. Fel rheol mae cyfrin gynghorau yn rhan o drefn llywodraethol breniniaethau, byddent yn cynghori'r teyrn ynglŷn â sut i weithredu ei awdurdod gweithredol. Ystyr y gair "cyfrin" yw "cyfrinach(ol)"; yn hanesyddol roedd y cyfrin gyngor yn bwyllgor o gynghorwyr agosaf y brenin neu'r frenhines, a oedd yn rhoi cyngor cyfrinachol ar faterion y deyrnas.

Mewn gwledydd sydd ddim yn freniniaethau, y corff sy'n cyfateb i'r cyfrin gyngor yw'r cabinet, ond mewn rhai gwledydd, mae'r cabinet yn bwyllgor o'r cyfrin gyngor ei hun.

Cyfrin gynghorau

Cyfrin gynghorau sy'n dal i weithredu

•  Awstralia : Cyngor Gweithredol Ffederal Awstralia
•  Brwnei : Cyfrin Gyngor Brwnei
•  Canada : Cyfrin Gyngor y Frenhines ar gyfer Canada
  • Swyddfa'r Cyfrin Gyngor
  • Cynghorau Gweithredol taleithiau a thiriogaethau
    • Cyngor Gweithredol Alberta
    • Cyngor Gweithredol British Columbia
    • Cyngor Gweithredol Manitoba
    • Cyngor Gweithredol Newfoundland a Labrador
    • Cyngor Gweithredol New Brunswick
    • Cyngor Gweithredol Québec
    • Cyngor Gweithredol Nova Scotia
    • Cyngor Gweithredol Ontario
    • Cyngor Gweithredol Ynys Prince Edward
    • Cyngor Gweithredol Saskatchewan
    • Cyngor Gweithredol Yukon
    • Cyngor Gweithredol Tiriogaethau'r Gogledd-orllewin
    • Cyngor Gweithredol Nunavut
•  Denmarc : Cyngor Gladwriaeth Denmarc
•  Hong Cong : Cyngor Gweithredol Hong Cong
•  Seland Newydd : Cyngor Gweithredol Seland Newydd
•  Tonga : Cyfrin Gyngor Tonga
•  Gwlad Tai : Cyfrin Gyngor Gwlad Tai
•  Y Deyrnas Unedig : Cyfrin Gyngor Anrhydeddus ei Mawrhydi
  • Pwyllgor Ynadol y Cyfrin Gyngor
  • Swyddfa'r Cyfrin Gyngor

Cyn gyfrin gynghorau

•  Ffrainc : Conseil du Roi (diddymwyd ym 1799; cymerwyd ei le gan y Conseil d'État)
•  Yr Almaen : Geheimrat (diddymwyd ym 1918; cymerwyd ei le gan y Cyngor y Dalaith)
•  Gweriniaeth Iwerddon : Cyfrin Gyngor Iwerddon (diddymwyd ym 1922)
•  Japan : Cyfrin Gyngor Japan (diddymwyd ym 1947)
•  Gogledd Iwerddon : Cyfrin Gyngor Gogledd Iwerddon (dim yn weithredol er 1972)
•  Rwsia : Cyfrin Gyngor Goruchaf (diddymwyd ym 1730)
•  Yr Alban : Cyfrin Gyngor yr Alban (diddymwyd ym 1707)
•  Sweden : Privy Council of Sweden (diddymwyd ym 1974; cymerodd cabinet y llywodraeth ei le)
•  Y Deyrnas Unedig :
  • Cyngor Gweithredol Canada Uchaf 1792-1841; cymerwyd ei le gan Cyngor Gweithredol Talaith Canada
  • Cyngor Gweithredol Canada Isaf 1791-1841; cymerwyd ei le gan Cyngor Gweithredol Talaith Canada
  • Cyngor Gweithredol Talaith Canada 1841-1867; cymerwyd ei le gan Cyfrin Gyngor y Frenhines ar gyfer Canada