جھیل ملاوی

جھیل ملاوی دا خلا توں منظر

جھیل ملاوی (انگریزی: Lake Malawi)، جسنوں جھیل نیاسا (انگریزی: Lake Nyasa) وی کہیا جاندا اے، عظیم وادی شق وچ واقع افریقہ دیاں وڈیاں جھیلوں دے سلسلے دی سب توں جنوبی جھیل اے۔ اسکاچستان دے معروف مہم جو ڈاکٹر ڈیوڈ لونگ اسٹون دے ایتھے دے سفر دے باعث جھیل ملاوی نوں کدی کدی انگریزی بولنے والے ملکاں وچ جھیل لونگ اسٹون وی کہیا جاندا اے۔

ایہ جھیل 560 کلومیٹر طویل تے زیادہ توں زیادہ 75 کلومیٹر چوڑی اے۔ اس دا کل رقبہ 29 ہزار 600 مربع کلومیٹر اے۔ جھیل دی اوسط گہرائی 292 میٹر تے زیادہ توں زیادہ گہرائی 706 میٹر اے۔ جھیل سطح سمندر توں 500 میٹر دی بلندی اُتے واقع اے۔ جھیل ملاوی دیاں سرحداں موزمبیق، ملاوی تے تنزانیہ نال ملدیاں نیں۔ جھیل دا بیشتر حصہ ملاوی وچ واقع اے پر ملاوی تے تنزانیہ دے وچکار علاقہ متنازع اے۔ تنزانیہ دا دعویٰ اے کہ جھیل دے اندر بین الاقوامی سرحد نو آبادیاتی دور وچ 1914ء توں پہلے دے جرمن تے برطانوی علاقیاں دے مطابق ترتیب دتی جائے۔ جدونکہ ملاوی تنزانیہ دے ساحلاں دے بعد پوری جھیل اُتے دعویدار اے جو 1919ء دی برطانوی انتظامیہ دے سنبھالنے دی بعد دی صورت حال اے کیونجے اس دور وچ ایہ پوری جھیل برطانوی نیاسالینڈ دا حصہ سی۔ جھیل دا اک چوتھائی حصہ موزمبیق دے کول اے۔

یورپیاں نے سب توں پہلے اس جھیل نوں 1859ء وچ دریافت کیتا جدو‏‏ں مشہور مہم جو تے مسیحی مبلغ ڈاکٹر ڈیوڈ لونگ اسٹون ایتھے آئے سن۔ نو آبادیاتی دور وچ جھیل تے اس دے ارد گرد دا بیشتر علاقہ سلطنت برطانیہ دے زیر نگیں سی جو نیاسالینڈ کہلاندا سی۔ 1914ء وچ اس جھیل وچ اک مختصر بحری جنگ ہوئی جس وچ پہلی جنگ عظیم دے آغاز دا اعلان سن کے اک برطانوی جہاز نے جرمن جہاز نوں ڈبو دتا سی۔