Wikipedia:Houptsyte

Badisch

Guete Dag un willkumme uf dr alemannische Wikipedia! Di frej Enzyklopedi, wu alli kenne mitschaffe.

Artikel finde

Artikel no Kategorie:
Alli Kategorie • Brüüchtum • Ernährig • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatür • Müsik • Natür • Person • Bolitik • Religion • Sport • Sproch • Technik • Verkehr • Wirtschaft • Wisseschaft

Themeportal: Regionali Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Wirttebärg Basel Elsass Friburg Liechtestei Schwiiz Schwoba Vorarlberg
Geografi Gschicht Gsellschaft Kunscht Literatur Musik Natur Bolitik Religion Sport Sproch Tächnik Wisseschaft

Sunschtigs: Artikelindex vu A bis Z • Bsundersch glungeni Artikel • Läsigi Artikel • Artikel no Dialäkt • Audioufnahme vu Artikel • Ufnahme vu Dialäktwerter • E Fabel in verschideni Dialäkt ibersetze • Alemannischi Ortsnämme • Alemannischi Diernämme • Alemannischi Pflanzenämme

Di Alemannisch Wikipedia

Di alemannisch Wikipedia isch e Enzyklopedi in dr Dialäkt vum alemannische Sprochrüüm, also vu dr Ditschschwiz, vum Elsiss, vu Liechtestei, vu Oberbade, vum Schwobeland un vu Vorarlberg.

Die Enzyklopedi wachst dur di frejwillig Hilf vu allne, wu eppis in ihrem Dialäkt wän bitrage. Alli Iiträg kenne vu allne Bsuecher gschribe un gänderet wäre. Alli sin härzlig iiglade mitzmache. Bringe Ejer Wisse ii un hälfe eso mit, s Alemannisch z pfläge, ufzwärte un z erhalte. Di erschte Schritt sin ganz eifach!

Wär mir vu dr Alemannische Wikipedia sin un was mer wänn, findsch in unserem Brofil.

D Inhalt vu dr Wikipedia derfe frej kopiert un verbreitet wäre.

Bis jetz het s bi dr alemannische Wikipedia 28.533 Artikel.

Artikel vu dr Wuche: Grõfuusè

Grõfuusè (amtlig Grafenhausen) isch e Gmeind im Landchreis Waldshüet z Bade-Württeberg. Si isch als Luftkurort staatlig aerkännt.

Grõfuusè litt uff èm Hochplateau im südliche Hochschwarzwald, südlich vom Schluchsee uff 800 bis 1100 Meter über de NN. Uff sèllèm Hochplateau lyt s Obberdorf un s Gwerbegebièt vo Gròfuusè. Weschtlich wörd s Hochplateau vom Mittlerè Mettmadal begränzt, öschtlich got s mit èrè flachè Haaldè i s Obberè Schlüèchtdal übber, wo au dè Schlüèchtsee lyt. S Dorfzèntrum vo Gròfuusè lyt uff dè halbè Höchi vo dè rächtè Schlüèchthaaldè, am Übbergang vom Zèntrum zum Obberdorf stòt d Kirchè. Höchi isch bin èm Dorf, wo sich zum Hochschwarzwald zellt, immer è Thema. S Dorfzèntrum lyt uff 876 m NHN, s Unterdorf uff 863 m NHN un s Obberdorf thront übber beidè uff 939 m NHN. Am nördlichè Dorfrand stygt s Plateau lycht bis zuè dè Rothuus-Brauerei aa (980 m NHN). Nördlich vo dè Rothuus-Brauerei lyt s högschte Gmeindegebièt mit èm Zinkè Dürrèbüèl un èm Wyler Balzhuusè, woby dè letscht uff 1020 m NHN lyt. Dè düèfschte Pungt lyt am Südrand vom Bann bim Gifthüttle obberhalb vom Mettmaschtausee un unterhalb vom Wyler Buggèrièd uff 758 m NHN. Düèfschtè Pungt im Schlüèchtsee isch bi dè Dannèmülli uff guèt 800 m NHN. Uss dènnè Aagabè cha mò dütlich erkennè, daß d Gmeind Gròfuusè knapp unter m Firscht vo dè sognanntè Südschwarzwälder Abdachung lyt. Sèllèwäg git s bi Föhnwetterlaag è exzellènti Fèrnsicht gu Südè uff s Schwizer Jura un d Schwizer Alpè. (…dr ganz Artikel läse)

Friäjeri Artikel vu dr Wuche:

Hesch gwisst ...

Friburger Buppebihni

... dass s Handbuppespil vu de Friburger Buppebihni in eme traditionelle Guckkaschte stattfindet?
... dass koi anderer remisch-deitscher Herrscher vom Middlalter deradige Heana ond Diafana hat erleaba miasa wia dr Heinrich IV. (HRR)?
... dass dr Ararat ds Nationalsymbol vo de Armene isch un im Wappe vo Armenie abbildet isch, ou we der Ararat hüt i der Türkei lyt?
... dass dr Göri Klainguti zäme mit sinere Tochter Sidonia Klainguti Redakter vom Chalender Ladin gsi isch?
... dass d Christina Bauer ìm Dezamber 2020 àls medizinischer Joker ìm ASPTT Mulhouse z’ruckkumma ìsch?
... dass dr Armin Diem i viela luschtiga Gedichtr s'Leaba vo da Dorobirar Bura und Holzar beschriaba-n-und zoagat heat?

Alemannischi Nochrichte:

7. April2022:
«Gschichte us em Züri Oberland» von Johann Widmer (SRF)
6. April2022:
Mundart in der Basler Lesegesellschaft (Basler Zeitung)
5. April2022:
En Tschanggi suecht sin Schtoff: In den Gedichten Erwin Messmers macht sich die St.Galler Mundart frei von Harmlosigkeit (Tagesanzeiger)
„Das Paradies auf Erden“ (Markgräfler Tagblatt)
Professor Hubert Klausmann: „Dialekte sterben nicht aus“ (Schwäbische Zeitung)
31. Merz 2022:
«Die Leute wollen wissen, warum sie so heissen, wie sie heissen» (SRF)

Meh Nochrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

7. April

0451: Noodäm si dr Rhy iberschritte hän un in s Weschtremisch Rych yydrunge sin, schlysse d Hunne unter em Attila d Stadt Metz.
0924: Dr langobardisch Chenig Berengar I. stirbt.
1820: Dr badisch Freihaitskämpfer Amand Goegg (Bild) chunnt uf d Wält.
2001: Vu Cape Canaveral uus wird d NASA-Ruumsonde Mars Odyssey gstartet, wu dr Mars soll erforschen un wu noch em Film 2001: Odyssee im Weltraum]] vum Stanley Kubrick gnännt isch.
2005: Im brasilianische Bundesstaat Pernambuco bsetzt d Bewegig vu dr Landlose e baar Farme. D Bewegig forderet vu dr Regierig schnälli Landreforme.