Главна страница

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 126.495 статии на македонски јазик

Избрана статија за оваа седмица

Македонска граматика — дел од науката за македонскиот јазик, позната како македонистика, која ги изучува формите и значењата на граматичките елементи во системот. Македонската граматика се занимава со опишување, изучување и класификација на сложениот систем составен од именки, глаголи, придавки, предлози, прилози, заменки, извици, честички, модални зборови и броеви. Паралелно со тоа, оваа јазична дисциплина се дели на неколку големи гранки, во зависност од темата која се изучува, па така има правопис и правоговор, морфологија, синтакса, фонетика и фонологија, лексикологија, лексикографија, стилистика, дијалектологија и ономастика.

Граматиката на македонскиот јазик и неговите говори била изучувана подолг период во минатото. Како прва печатена граматика на македонскиот јазик се јавува „Слогница речовска“, издадена во 1880 година во Софија од македонскиот преродбеник и револуционер Ѓорѓија Пулевски. „Слогница речовска“ е еден од првите обиди за опис на современата македонска граматика, која требало да излезе во неколку делови и била наменета за општо изучување на јазикот. Покрај „Слогница речовска“, важно е да се наведе и првата печатена македонска граматика во слободна Македонија, односно граматиката на Круме Кепески издадена во 1945 година веднаш по стандардизирањето на јазикот. Меѓу овие две граматики се јавуваат и други значајни обиди за печатење на македонската граматика, кои се фокусирале на класификацијата и опишувањето граматика за општото изучување на јазикот. Денес постојат поголем број печатени македонски граматики, печатени на македонски или на некој од светските или европските јазици. (Дознајте повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Слика на денот
Зелен клукајдрвец (Picus viridis) во Черновци, Украина.
други избрани слики

Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

... дека знамето на Непал е единственото неправоаголно знаме во светот?
... дека во муслиманските верници палеле свеќи во Турбето на Синан Челеби (1493) на охридски Плаошник во знак на почит кон Св. Климент Охридски бидејќи турбето било изградено на местото на неговата стара црква?
... дека според едно предание, Чинарот во Охрид е засаден од сесловенскиот просветител Климент Охридски?
... дека Бараково е единственото село во Пиринска Македонија вон денешната Благоевградска област?
...дека хемискиот елемент индиум (In) не е наречен по Индија, туку по бојата индиго која ја оддава при спектроскопско набљудување?
...дека морепловната мерка за брзина јазол доаѓа од броењето јазли на јаже кое се фрлало во водата?
...дека средновековното име на Дојран е Полин?
...дека островите Голем и Мал Диомид во Беринговиот Проток имаат временска разлика од 21 час и се во различен календарски ден, иако се на растојание од само 3,8 км?
... дека поскокот е најотровна змија во Македонија и цела Европа?
... дека најисточната точка во Европа е ’ртот Флисингски во архипелагот Нова Земја, Русија?
...дека молњата при удар достигнува темепратура од 30.000 келвини, петпати поголема од онаа на површината на Сонцето?
...дека островот Градиште во Тиквешкото Езеро е прогласен за културно наследство на Македонија поради остатоците од утврдената античка населба Град Тиквеш која се наоѓала на тоа возвишение?
...дека песната „Благуњо дејче, пожаранче“ ја опева неостварената љубов на Аце Абаџијата кон познатата убавица Благуња Ѓолова (1889 - 1956), родум од гостиварско Пожаране?
...дека Јужен Судан е најмладата држава во светот?
...дека скопската Саат-кула е првата саат-кула во Османлиското Царство, а нејзиниот часовник е донесен вo XVI век од новоосвоениот град Сигет во Унгарија?
...дека историскиот Насредин Оџа (1208 ― 1285) бил суфија кој живеел во Акшехир, Средна Анадолија?
...дека во Македонија традиционално се користеле кирилични бројки наместо подоцна воведените арапски?
...дека врвот Тумба на Беласица е тромеѓа помеѓу Вардарска, Егејска и Пиринска Македонија?

архива · предложете факт

На денешен ден…

Денес е 5 април 2022 г.

Настани:

1942	Во екот на Втората светска војна Јапонија ја нападнала Шри Ланка.
1654	Со Вестминстерскиот мир завршила Првата англиско-холандска војна. Со победата врз Холандија, Англија ја скршила холандската надмоќност на море.
1955	Британскиот премиер Винстон Черчил поднесе оставка на функцијата. Неговото премиерско место го наследи шефот на братанската дипломатија Ентони Идн.
1989	Виетнам соопшти дека до 30 септември 1989 година ќе ги повлече сите војници од Камбоџа што означи крај на меѓусебниот десетгодишен конфликт.
1992	Српските сили воспоставиле опсада на Сараево. Градот останал под опсада до 29 февруари 1996, што е најдолгата опсада во современата воена историја.
1998	Најдолгиот висечки мост на светот, Акаши-Кајкјо во Јапонија, е отворен за сообраќај.
1999	Властите во Либија ги предадоа двајцата Либијци осомничени дека во декември 1988 година ја предизвикале експлозијата на американскиот патнички авион „Боинг 747“ над местото Локерби во Шкотска, при што загинаа 270 лица.

Родени:

1472	Бјанка Марија Сфорца — света римска царица.
1568	Урбан VIII — римски папа.
1588	Томас Хобс — англиски филозоф (п. 1679).
1899	Винсент Фереира Пастиња — мајстор по афро-бразилската боречка вештина капуера.
1900	Спенсер Трејси — американски филмски глумец.
1908	Херберт фон Карајан — австриски диригент (п. 1989).
1908	Бет Дејвис — американска глумица.
1916	Грегори Пек — американски филмски глумец.
1922	Том Фини — англиски фудбалер.
1932	Бора Ќосиќ — српски писател.
1942	Питер Гринавеј — британски режисер.
1944	Еван Паркер — британски џез-музичар.
1947	Благој Истатов — македонски фудбалер.
1947	Ѓурѓица Бједов — хрватска и југословенска пливачка.
1947	Глорија Макапагал-Аројо — претседателка на Филипините.
1950	Мики Манојловиќ — југословенски и српски глумец.
1958	Глигор Бишев — македонски банкар и економист.
1962	Кирсан Иљумжинов — претседател на ФИДЕ и претседател на руската Република Калмикија.
1964	Мариус Лакатуш — романски фудбалер.
1973	Фарел Вилијамс — американски рапер, пејач и музички продуцент.
1980	Мет Бонер — американски кошаркар.
1981	Питер Венинг — холандски велосипедист.
1985	Кристоф Вандевале — белгиски велосипедист.
1994	Матеуш Бјењек — полски одбојкар.
1996	Угурџан Чакир — турски фудбалски голман.

Починале:

1794	Жорж Дантон — француски револуционер, противник на монархијата во Француската буржоаска револуција.
1900	Жозеф Бертран — француски математичар.
1958	Исидора Секулиќ — српска писателка.
1987	Калипсо Налча — прва жена професионална артистка во Македонија.
1994	Курт Кобејн — американски музичар, член на групата „Нирвана“ .
1997	Ален Гинсберг — американски поет, лауреат на Струшките вечери на поезијата.
2002	Лејн Стејли — американски пејач и текстописец.
2005	Сол Белоу — американски писател, добитник на Нобеловата награда за литература во 1976 година.
2007	Марк Џон — американски рок-гитарист, член на групите „Кис“ (Kiss) и „Вајт тајгер“ (White Tiger).
2008	Чарлтон Хестон — американски глумец.

Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Содржина и помош

почетен курс · помош · кратко упатство · превод на статија · вашата прва статија · селска чешма · викисредби · начела и напатствија · категориски индекс · избрана содржина · добри статии · нови статии · потребни статии

Тематски портали

Природни науки
астрономија · биологија · геологија · екологија · информатика · математика ·
логика · медицина · физика · хемија

Општествени науки
археологија · економија · историја · митологија · политика · право · психологија · социологија · филозофија

Географија
Европа · Јужна Америка · Азија · Африка · Северна Америка · Антарктик · Океанија

Технологија и применети науки
индустрија · семрежје · инженерство · земјоделство · општење · образование · транспорт

Уметност и култура
архитектура · мода · јазици · кулинарство · ликовна уметност · книжевност · музика · религија · спорт · драмска уметност · телевизија · филмска уметност

Други области

Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.

Збратимени проекти

Википедија е проект на Фондацијата Викимедија — непрофитна организација која опфаќа и други проекти:

	Ризница Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
	Викивести Вести со права за слободна употреба
	Викиречник Речник и лексикон
	Викицитат Збирка на цитати
	Викикниги Учебници и прирачници со права за слободна употреба
	Викиизвор Библиотека на дела со права за слободна употреба
	Викивидови Именик на видови
	Викиуниверзитет Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
	Мета-вики Усогласување на проектот „Викимедија“
	Википодатоци База на слободни знаења
	Википатување Отворен туристички водич