Main Page

From Wikipedia
Jump to navigation Jump to search

Mungatisanga na kutipanga Like pa Facebook f logo (2019).svgfacebook.Dofyani pano(free) Facebook f logo (2019).svgTumbuka Wikipedia.

Wikipedia-logo-en.png

Wednesday, 6 April 2022

Animated-Flag-Malawi.gif
Flag of Zambia.svg
Animated-Flag-Tanzania.gif
Mwapokeleleka mu Wikipedia, nkhokwe ya vinjelu yaulele ya m'chiTumbuka. Pano tina nkhani zakukwana 1,693 articles.

'Pano, waliyose wangasazgapo ivyo wakumanya vyakuti tose tingasambilako kuti chiyowoyelo chithu chilute m'nthazi. Nkhokwe ya Wikipedia ya m'chiNgelezi, yikayambika mu chaka cha 2001 ndipo yiri na vyakulemba vyakujumpha million - banyithu bakulemba-tu, ise kee?'

Imwe bayowoyi ba chiTumbuka na viyowoyero vinyakhe vya ku Malaŵi, kumafumilo ya zuba ya Zambia na ku mwela kwa Tanzania imwe namwe mungalembapo!

Yambani sono kulutizga m'nthazi kumanya vinthu!

NKHANI NA VITHUZI VA MWAHUNO

MITUNDU YA MINKHWELE

Muskonombo (Proboscis monkey)
Pungwe (Pongo Tapanuliensis)
MINDA YA MALUBA YA BURCHART

Minda ya maluba ya Butchart ni gulu la minda gha maluba ku Brentwood Bay, British Columbia, Canada, pafupi na Victoria pa malo ghakuzingilizgika na maji gha Vancouver (Vancouver Island).Minda iyi ikwiziska wanthu ma miliyoni kufuma ku malo ghakupambana pambana.

Reserve Bank of Malawi Mzuz
Rizevu Banki ya Malaŵi ku Mzuzu.
MZUZU RESERVE BANKI
......ni banki ya Malaŵi iyo yili ku Mzuzu mu boma la Mzimba.

Covid-19

Kuchapa mumaoko kawili kawili nkhwakovwila kupewa Covid-19
Covid-19 or Nthenda ya Corona (Corona Virus) ni mtundu wa nthenda iyo ikukola munthu kwizila mu mvuche,mata panji  kukolana chasa na munthu uyo wana nthenda iyi.Kachibungu ako kakwambiska nthenda iyi kakuchemeka "Kachibungu kakali kachiwili ako kakutimbanizga nthowa ya mathutilo"(severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 ).

Munthu wakwamba kusangika na kachibungu aka wakawa wa ku Wuhan,chalo cha China, mu chaka cha 2019,Disembala.

Vimanyikwilo vakuti munthu wana nthena iyi vikupambana munthu pa munthu,kwene kene kanandi munthu ukupulikanga:

  • Kuwawa kwa mutu
  • Kukhosomola
  • Kusuzgika pa kuthuta
  • Kuphwanya kwa thupi
  • Chikhoso cha mamphina
  • Masuzgikilo gha pulika kunowa kwa chakulya na kununkhizga.

Vimanyikwilo ivi vingaoneka pala pajumpha siku limoza panji madazi 14,pala watola waka nthenda iyi.Mzinda unandi wa wanthu awo wakukolekana na nthenda iyi wakuwevye vimanyikwilo nge ni vipachanya ivi.Wachekulu ndiwo wali pa chiophyezo chikulu chomene cha nthenda iyi.

CHANYA LA SATURN
Chanya la Saturn
Chanya la Saturn ni chanya (planet) la nambala 6 pa machanya 9 agho ghali kukhala za kundanda kufuma ku zuba.Chanya ili ndokomila yayi,ndavimphepo mphepo waka.
ABRAHAM LINCOLN:
Abraham Lincoln
Abraham Lincoln (Febuluwale 12, 1809 – Epulelo 15, 1865) wakawa prezidenti wa nambala 16,wa chalo cha United States of America kufuma mu cha chaka cha1861 mpaka mu chaka icho wakakomekela mu chaka cha 1865.

Pama prezidenti ghose gha chalo cha United States,uyo yekha ndiye walikupokela ntchindi za kuluska chifukwa ndiye wakamazga ukapolo( slavery),kuyambiska umoza wa vyalo vakupambana (union) kweneso wakalutiska chuma cha chalo chake panthazi.

MBIRI YAKE MWAKUDUMULA

Lincoln wakababika mu mwezi wa Febuluwale ,pa 12, mu chaka cha 1809,mwana wachiwili wa Thomas Lincoln na Nancy Hanks Lincoln, mu nyumba ya chidimbo pa munda wa Sinking Spring pafupi na Hodgenville, Kentucky.

Bakili Muluzi

Bakili Muluzi at High Court (cropped).jpg

Elson Bakili Muluzi (kubabika mu March 17, 1943 ku Machinga, Nyasaland) ngwandale wakufumila mu chalo cha Malaŵi uyo wakawa prezidenti wakwamba wakuchita kusankhika na wanthu kufuma mu 1994 mpaka 2004.Wakawaso mlala wa chipani cha United Demokilatiki Front (UDF) kulekezga mu 2009.
Mitu ya vyakulemba Vinyakhe vya mchiTumbuka:


Wikipedia's sister projects

Wikipedia is run by the non-profit Wikimedia Foundation, which operates several other multilingual and free-content projects:

Wiktionary
Dictionary and thesaurus
Wikibooks
Free textbooks and manuals
Wikiquote
Collection of quotations
Wikisource
Free source documents
Wikispecies
Directory of species
Wikinews
Free content news source
Meta-Wiki
Wikimedia project coordination
Commons
Shared media repository

Other African-language Wikipedias that are not among large ones

Afrikaans · Akan · አማርኛ · Bamanankan · Chichewa · ChiTumbuka · chiShona · Ɛʋɛ · Fulfude · Gĩkũyũ · هَوُسَ · Igbo · isiXhosa · isiZulu · Kinyarwanda · Kirundi · Kiswahili · Kongo · Lingala · Luganda · Malagasy · مصرى · Oromoo · Sängö · seSotho · Setswana · SiSwati · Soomaaliga · Taqbaylit · ትግርኛ · Tshivenda · Twi · Wolof · Xitsonga · Yorùbá · (For other large Wikipedias, look into the side-bar.)