1619

Ovo je članak o godini 1619.

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	16. vijek – 17. vijek – 18. vijek
Decenija:	1580-e  1590-e  1600-e  – 1610-e –  1620-e  1630-e  1640-e
Godine:	1616 1617 1618 – 1619 – 1620 1621 1622

1619. po kalendarima

Gregorijanski	1619. (MDCXIX)
Ab urbe condita	2372.
Islamski	1028–1029.
Iranski	997–998.
Hebrejski	5379–5380.
Bizantski	7127–7128.
Koptski	1335–1336.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1674–1675.
• Shaka Samvat	1541–1542.
• Kali Yuga	4720–4721.
Kineski
• Kontinualno	4255–4256.
• 60 godina	Yin Zemlja Koza (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11619.
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1619 (MDCXIX) bila je redovna godina koja počinje u utorak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u petak po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.

1619 na Wikimedijinoj ostavi

Događaji

• 4. 1. - Hrvatski sabor: uredbe o obrani pokupske krajine.

• 13. 2. - Na osnovu Deulinskog primirja Filaret, patrijarh moskovski pušten iz poljskog zarobljeništva - introniziran u junu, Rusijom će do 1633. vladati u dijarhiji sa sinom i carem Mihajlom.
• 24. 2. - Hrvatski sabor traži da krajiške službe drže pola Hrvati, pola Nijemci, iz Graca odgovaraju da Hrvati već imaju dvije trećine službi; Sabor takođe traži od kralja Ferdinanda da Srbi budu potčinjeni kraljevini i zemaljskim gospodarima, a da neće biti nepravedno opterećeni.

• mart - Bitka na Sarhuu je mandžurska pobeda nad snagama dinastije Ming.
• 20. 3. - Umro Matija, car Svetog Rimskog Carstva.

• 30. 4. - Albrecht von Wallenstein se pobunio protiv moravskih staleža.

• svibanj - Spor bana Frankopana i grada Zagreba jer mu ovaj krši slobodu.
• 30. 5. - Jan Pieterszoon Coen povratio Džakartu od Engleza i dao joj ime Batavija.

• 6 - 12. 6. - Tridesetogodišnji rat: Jindřich Matyáš Thurn opseda Beč, pokušaće ponovo u novembru.
• 10. 6. - Bitka kod Zablata je carska pobeda nad protestantima u Češkoj.

• 30. 7. - Prvo zasedanje Doma burgera Virdžinije, prve reprezentativne skupštine u Severnoj Americi.
• 31. 7. - Osnovana Češka Konfederacija.

• 5. 8. - Bitka kod Dolnih Vjestonica je češka pobeda.
• 10. 8. - Angoulêmski ugovor okončava sukob pristalica kraljice majke Marije de' Medici i Luja XIII.
• 20. 8. - Holandski brod izvesnog kapetana Jopea dovozi prve crne najamne sluge (indentured servants) u Virdžiniju, ovakve sluge će vremenom postajati robovi (→ John Casor 1655). Tj. engleski piratski brod White Lion krajem avgusta iskrcava 20 i nekoliko crnaca, otetih sa španskog broda - prvi crnci u engleskoj Americi.
• avgust - Erdeljski knez Gabrijel Betlen upao u Kraljevsku (habsburšku) Ugarsku, sabor u Banskoj Bistrici ga 25. 8. bira za ugarskog kralja.
• 26. 8. - Fridrih V Palatinatski izabran za češkog kralja nasuprot Ferdinandu - krunisan 4. novembra, vlada samo do novembra 1620. zbog čega ga zovu "Zimski kralj".
• 28. 8. - Ferdinand II Štajerski, kralj češki i ugarsko-hrvatski, izabran i za svetog rimskog cara.

• 5. 9. - Betlen zauzeo Košice, ovladao celom Gornjom Ugarskom (Slovačkom) (u boju za Košice na Betlenovoj strani se istakao Srbin Deli Marko).
• 7. 9. - U Košicama pogubljen Sveti Marko Križevčanin.

• 8. 10. - Minhenski ugovor: savez cara Ferdinanda i bavarskog vojvode Maximiliana I. - car dobija snage Katoličke lige a vojvoda teritorije u Palatinatu.
• 14. 10. - Betlen zauzeo ugarsku prestonicu Požun (Bratislavu), dobija krunu Sv. Stjepana - zatim pokušava da osvoji Beč.
• 16. 10. - Hrvatski sabor: uredbe za rat protiv Betlena.
• jesen - Ban Frankopan razvrgao zaruke sa Marijom Anom, kćerkom grofa Petra Erdeda, čime je došao u sukob s tom obitelji.

• 23. 11. - Bitka kod Humennéa: poljska pobeda nad erdeljskim snagama dovodi do deblokade Beča.

• decembar, zadnja dekada - Ispovednik češkog kralja Fridriha Abraham Scultetus uklonio slike iz crkve sv. Vita u Pragu i uništio oltar Luke Kranaha Mlađeg.
• 23. 12. - Georg Wilhelm je novi elektor Brandenburga i pruski vojvoda (do 1640).

Kroz godinu

• Ferdinand II udružio sve zemlje austrijskih Habsburga, sem Tirola i prednjoaustrijskih zemalja.
• Srbi iz Otočca, Brinja i dr. se preseljavaju u Slavonsku krajinu.
• Keplerova Harmonices Mundi iznosi Treći Keplerov zakon.
• U Briselu postavljen Manneken Pis.
• Georgije Mitrofanović slikao u manastiru Zavala.
• Izgrađena Fortica iznad Otočca.
• 1619-20 - Islamiziranje katolika u masama. U okolini Prizrena 3.000 prešlo u islam, oko Sutjeske u Bosni 6 - 7.000 (deo opšteg trenda opadanja katolika u turskim krajevima); ipak, pravoslavci u Pilotu, severna Albanija, su pre 1628. prešli u katoličanstvo.
• Džahangir odobrava prvu englesku faktoriju u Suratu.
• Proglašena Republika Salé, gusarski grad-država u Maroku.
• Osnovano kitolovačko naselje Smeerenburg na Svalbardu.
• Portugalci ubili kralja Cankilija II, okončana Kraljevina Džafna na Sri Lanci.
• Španska ekspedicija Garcie de Nodala obilazi oko Ognjene zemlje, otkriva ostrva Diego Ramírez.

Rođenja

• 24. 2. - Charles Le Brun, slikar i teoretičar († 1690)
• 6. 3. - Cyrano de Bergerac, dramatičar i duelista († 1655)
• 29. 8. - Jean-Baptiste Colbert, francuski ministar finansija († 1683)
• 7. 9. - Sveti Marko Križevčanin (* 1589)
• 23. 12. - Johann Sigismund, elektor Brandenburga i vojvoda Pruske (* 1572)

Smrti

• 2. 3. - Ana Danska, škotska i engleske kraljica (* 1574)
• 20. 3. - Matija, car Svetog Rimskog Carstva (* 1557)
• 21. 5. - Hieronymus Fabricius, pionir embriologije (* 1537)
• septembar - Hans Lippershey, optičar (* 1570)
• 20. 12. - Ivan Kitonić, odvjetnik i pravnički pisac (* 1561)

Reference

Literatura

• Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
• Istorija srpskog naroda, Treća knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vlašću 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5
• Rudolf Horvat, Ban Nikola Frankopan Tržački (hr Wikisource)