Asamo

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Salti al navigilo Salti al serĉilo
w1
Asamo

Seal of Assam.svg

Estas parto de Barato
Loĝantaro (laŭ la stato de 2011) 31 169 272
Loĝdenso 397 loĝ./km²
Areo 78 438 km² (7 843 800 ha)
Asamo sur la mapo de Barato
Asamo sur la mapo de Barato
Geografia situo 26° 0′ 0″ N, 93° 0′ 0″ O (mapo)2693Koordinatoj: 26° 0′ 0″ N, 93° 0′ 0″ O (mapo) [+]
ISO 3166-2 IN-AS
assam.gov.in [+]
La kategorio en la Komunejo Asamo [+]
Wikidata-logo.svg
Information icon.svg
vdr

Asamo (asame: অসম [asam]) estas barata ŝtato kun areo de 78.438 km² kaj 26.638.407 loĝantoj (en 2001). Ĝia ĉefurbo estas Dispur (7.225 loĝantoj), suburbo de Gauhati. La ĉefaj lingvoj parolataj en Asamo estas la asama kaj la bengala; aldone parolatas pluraj lingvoj de la Tibeto-Birma lingvaro, plej grave la bodoa lingvo.

Geografio[redakti | redakti fonton]

Asamo limas la baratajn ŝtatojn Arunaĉal-Pradeŝo, Nagalando, Manipuro, Mizoramo kaj Tripuro (de nordo suden laŭ la horloĝdirekto) kaj Meghalajo en la sudo kaj Okcident-Bengalo en la okcidento. Aldone ĝi limas Butanon en la nordokcidento kaj Bangladeŝon en la sudokcidento. La plej granda urbo de Asamo estas Gauhati.

Plej grandaj urboj[redakti | redakti fonton]

(en 2001)

Urbo Loĝantaro
Guvahati 808.021
Ŝilĉar 142.393
Dibrugarh 122.523
Nagaon 107.471
Tinsukia 85.519
Jorhat 66.450
Dhubri 63.965
Bongaigaon 60.550
Tezpur 58.240
Ŝibsagar 54.482
Laĥimpur 54.262
Karimganj 52.316
Diphu 52.062
Goalpara 48.911
Barpeta 41.175

Dividaĵoj[redakti | redakti fonton]

Historio[redakti | redakti fonton]

De 1228 Asamo estis regata de la Ahom-Dinastio. Nur en 1826 la britoj surprenis Asamon de la birmanoj.

Ĝis la divido de Hindio post ĝia sendependeco disde Britio, Asamo entenis la tutan areon de la nord-orienta Hindio. Per referendumo je la 6-a de julio 1947 la areo de Silhet iĝis parto de la nova Orient-Pakistano (nun Bangladeŝo). Aldonaj malgrandaj barataj ŝtatoj estiĝis poste en la oriento de Asamo. La lastan fojon Asamo dividiĝis en 1972, kaj tiel estiĝis la ŝtato Meghalajo, kiu surprenis la antaŭan asaman ĉefurbon Ŝilong. Dispur iĝis la nova ĉefurbo de Asamo.

Ekde 1979 la United Liberation Front of Asom (ULFA) perforte batalas per gerilaj agoj por la sendependeco de Asamo disde Barato. La registaro de Barato kontraŭbatalas la separatistojn per la armeo.

Vidindaĵoj[redakti | redakti fonton]

Asamo famas pro la tia kultivata malmilda teo. En Asamo situas la nacia parko Kaziranga, kiu estis nomumita Monda Naturheredaĵo de Unesko en 1985.

Eksteraj ligiloj[redakti | redakti fonton]

Vidu ankaŭ[redakti | redakti fonton]