2022
Jump to navigation
Jump to search
2022 (MMXXII) — Qriqorian təqviminə görə Şənbə günü başlayan ildir. Bizim Era və Miladi tarixin 2022-ci ilidir. III minilliyin və XXI əsrin 22-ci ilidir. 2020-ci illərin 2-ci ilidir.
İllər |
---|
2018 • 2019 • 2020 • 2021 — 2022 — 2023 • 2024 • 2025 • 2026 |
Onilliklər |
2000-ci illər • 2010-cu illər — 2020-ci illər — 2030-cu illər • 2040-cı illər |
Əsrlər |
XX əsr — XXI əsr — XXII əsr |
Qriqori | 2022 MMXXII |
Bəhai | 178 – 179 |
Benqal | 1429 |
Berber | 2972 |
Myanma | 1384 |
Bizans | 7530 – 7531 |
Buddist | 2566 |
Erməni | 1471 ԹՎ ՌՆՀԱ |
Efiopiya | 2014 – 2015 |
Hicri | 1443 – 1444 |
Hind | |
- Vikram-samvat | 2078 – 2079 |
- Şaka samvat | 1944 – 1945 |
- Kali-yuqa | 5123 – 5124 |
Holosen təqvimi | 12022 |
Yəhudi | 5782 – 5783 |
İran | 1400 – 1401 |
Qibti | 1738 – 1739 |
Koreya | 4355 |
Tailand günəş | 2565 |
Hadisələr[redaktə | mənbəni redaktə et]
Yanvar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- 1 Yanvar — Dünyanın ən böyük azad ticarət zonası olan Regional Hərtərəfli İqtisadi Tərəfdaşlıq qüvvəyə mindi
- 2 Yanvar
- Qazaxıstan etirazları (2022): Qazaxıstan'ın Janaozen vilayətində qazın bahalaşmasına qarşı etiraz aksiyaları başlayıb
- Sudan Baş naziri Abdullah Hamduk etirazlar fonunda istefa verib
- 4 Yanvar — Qazaxıstan etirazları (2022): Qazaxıstan'ın Almatı, Janaozen, Aktau və Mangistau vilayətlərində yanacağın bahalaşmasına qarşı etiraz aksiyaları olub
- 5 Yanvar
- Qazaxıstan etirazları (2022): Bütün Qazaxıstan ərazisində fövqəladə vəziyyət elan edildi. Qazaxıstan Baş naziri Askar Mamin etirazlar fonunda istefa verdi. Keçmiş Qazaxıstan Prezidenti Nursultan Nazarbayev Qazaxıstanın Təhlükəsizlik Şurası vəzifəsindən kənarlaşdırıldı
- COVİD-19 koronavirus pandemiyası: Dünyada sutkalıq yoluxma sayı ilk dəfə olaraq 2 milyonu keçdi
- 6 Yanvar — Qazaxıstan etirazları (2022): KTMT Qazaxıstan Prezidenti Qasım-Jomart Tokayev'in xahişi ilə ölkəyə sülhməramlılar göndərdi
- 7 Yanvar — COVİD-19 koronavirus pandemiyası: Qlobal yoluxma sayı 300 milyonu keçdi
- 9 Yanvar - 6 Fevral — 2021 Afrika Millətlər Kuboku (Kamerun)
- 10 Yanvar — Donuzdan insana ilk uğurlu ürək transplantasiyası həyata keçirildi (Baltimor, Merilend, ABŞ)
- 11 Yanvar — Qazaxıstan etirazları (2022): Qazaxıstan Prezidenti Qasım-Jomart Tokayev asayişin bərpa olunduğunu və etirazların bitdiyini elan etdi. KTMT sülhmərahlılarının Qazaxıstan'dan çıxarılmasına başlandı
- 15 Yanvar — Tonqa'da Hunqa Tonqa adlı sualtı vulkan püskürdü. Avstraliya , Kanada, Çili, Fici, Yaponiya, Yeni Zelandiya, Samoa və ABŞ-da sunami xəbərdarlığı edildi
- 16 Yanvar — Avstraliya Federal Məhkəməsi dünyada bir nömrəli tennisçi olan Novak Cokoviç'in vizasını ləğv etdi və onu 3 il müddətində Avstraliya'dan deportasiya etdi. Novak Cokoviç COVİD-19 infeksiyasına qarşı peyvənd olunmadığı üçün belə qərar verildi
- 18 Yanvar — Microsoft şirkəti Activision Blizzard şirkətini 68,7 milyard dollar dəyərində sövdələşmə ilə alacağını elan etdi. Bu sövdələşmə bir texnologiya şirkətinin tarixdəki ən böyük alışıdır
- 19 Yanvar
- Barbados'da ümumi seçkilər keçirildi. Mia Mottli yenidən Baş nazir seçildi
- Qazaxıstan etirazları (2022): KTMT sülhmərahlılarının Qazaxıstan'dan çıxarılması başa çatdı. Ölkədə fövqəladə vəziyyət bitdi
- 22 Yanvar — Kanada "Azadlıq Konvoyu" etirazları (2022): Kanada'da COVID-19 peyvəndi və karantin qaydalarına qarşı çıxan yük maşını sürücüləri tərəfindən etirazlar başladı
- 23 Yanvar
- Mozambik, Malavi və Madaqaskar'da tüğyan edən “Ana” tropik fırtınası bir sıra dağıntılara, 88 nəfərin ölümünə səbəb oldu
- Ermənistan Prezidenti Armen Sarkisyan istefa verdi
- Burkina-Faso'da hərbi çevriliş oldu
- 24 Yanvar — İtaliya'da prezident seçkiləri keçirildi. Serco Mattarella yenidən Prezident seçildi
- 28 Yanvar — COVİD-19 koronavirus pandemiyası: Qlobal vaksinasiya sayı 10 milyardı keçdi
- 30 Yanvar — Portuqaliya'da parlament seçkiləri keçirildi. Antoniu Kosta yenidən Baş nazir seçildi
Fevral[redaktə | mənbəni redaktə et]
- 1 Fevral
- Kanada "Azadlıq Konvoyu" etirazları (2022): Kanada'nın Paytaxtı Ottava şəhərində Parlament Təpəsi qarşısında karantin əleyhinə kütləvi etirazlar keçirilib
- "Sony" şitkəti 3,6 milyard dollarlıq sövdələşmə ilə "Bungie" video oyun studiyasını satın aldı
- 3 Fevral
- ABŞ qüvvələrinin keçirdiyi əməliyyat nəticəsində İŞİD xəlifəsi Əbu İbrahim Əl-Haşimi Əl-Qureyşi öldürüldü (İdlib, Suriya)
- COVİD-19 koronavirus pandemiyası: Hindistan 500 min ölüm sayını keçən 3-cü ölkə oldu (ABŞ və Braziliyadan sonra)
- 4 Fevral — Rusiya və Çin NATO-nun genişlənməsinə, AUKUS təşkilatının yaranmasına qarşı narahatlıqlarını ifadə edən bəyanat yaydı
- 4 - 20 Fevral — 2022 Qış Olimpiya Oyunları (Pekin, Çin)
- 5 Fevral — CAR, Mavriki, Reünyon və Madaqaskar'da tüğyan edən "Batsiray" siklonu bir sıra dağıntılara, 13 nəfərin ölümünə səbəb oldu
- 6 Fevral — Böyük Britaniya kraliçası II Yelizaveta taxta çıxdığı günün 70 illiyini qeyd etdi
- 8 Fevral — COVİD-19 koronavirus pandemiyası: Qlobal yoluxma sayı 400 milyonu keçdi
- 13 Fevral — Almaniya'da prezident seçkiləri keçirildi. Frank-Valter Ştaynmayer yenidən Prezident seçildi
- 14 Fevral — Kanada "Azadlıq Konvoyu" etirazları (2022): Kanada Baş naziri Castin Trüdo karantin əleyhinə kütləvi etirazlar səbəbindən ölkə tarixində ilk dəfə fövqəladə vəziyyət rejimi elan edib
- 15 Fevral — Braziliya'nın Rio-de-Janeyro ştatının dağlıq ərazisində yerləşən Petropolis şəhərində güclü yağışların səbəb olduğu torpaq sürüşməsi, daşqınlar və sel olub. 171 nəfər ölüb
- 21 Fevral — Rusiya-Ukrayna böhranı (2021-2022): Rusiya Ukrayna ərzisindəki Donetsk Xalq Respublikası və Luqansk Xalq Respublikası'nın müstəqilliyini tanıyıb
- 22 Fevral — Rusiya-Ukrayna böhranı (2021-2022): Almaniya, Böyük Britaniya və ABŞ Rusiya'ya qarşı sanksiyalar tətbiq etməyə başladı
- 23 Fevral — Rusiya-Ukrayna böhranı (2021-2022): Avropa İttifaqı Rusiya'ya qarşı sanksiya tətbiq etdərək, ölkənin maliyyə bazarlarına çıxışını məhdudlaşdırdı
- 24 Fevral
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
- Rusiya Ukrayna'ya genişmiqyaslı işğala başladı
- İlan adası döyüşü: Rusiya ordusu İlan adasını ələ keçirərək 13 nəfərlik Ukrayna qarnizonunu məhv etdi
- Çernobıl döyüşü: Rusiya ordusu Çernobıl Təcrid Zonası'nı ələ keçirdi
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
- 24 Fevral - Davam edir
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
- Çerniqov döyüşü: Rusiya ordusu Çerniqov şəhərini mühasirəyə alıb. Döyüşlər davam edir
- Xarkov döyüşü: Rusiya ordusu Xarkov şəhərini atəşə tutmağa və bombalamağa davam edir
- Axtırka döyüşü: Rusiya ordusu Axtırka və Trostyanets şəhərlərini tutmağa cəhd etdilər. Ukrayna ordusu qalib gəldi. Döyüşlər davam edir
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
- 24 Fevral - 2 Mart
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
- Xerson döyüşü: Rusiya ordusu Xerson şəhərini ələ keçirdi
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
- 24 - 25 Fevral
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
- Hosmotel döyüşü: Rusiya ordusu Antonov Hava Limanı'nı ələ keçirdi
- Sumı döyüşü: Rusiya ordusu Sumı şəhərini ələ keçirdi
- Konotop döyüşü: Rusiya ordusu Konotop şəhərini ələ keçirdi
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
- 25 Fevral — Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022): UEFA Çempionlar Liqası'nın finalı Rusiya'nın Sankt-Peterburq şəhərindən alınaraq, Fransa'nın paytaxtı Paris şəhərinə verilib
- 25 Fevral - Davam edir
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
- İvankov döyüşü: Rusiya ordusu Kiyev yolunda olan İvankov şəhərini ələ keçirməyə cəhd etdi. Döyüşlər davam edir
- Starobelsk döyüşü: Rusiya ordusu Starobelsk şəhərini ələ keçirməyə cəhd etdi. İlk hücumda Ukrayna ordusu qalib gəldi
- Mariupol döyüşü: Rusiya ordusu Mariupol şəhərini mühasirəyə alıb. Döyüşlər davam edir
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
- 26 Fevral
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
- ABŞ, Aİ və Böyük Britaniya Rusiya'nın bir sıra banklarını SWIFT qlobal maliyyə sistemindən kənarlaşdırmaq, habelə Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi'nə cavab olaraq Rusiya Mərkəzi Bankı'na qarşı məhdudlaşdırıcı tədbirlər tətbiq etmək barədə razılığa gəlib
- Vasilkov döyüşü: Rusiya ordusu Vasilkov şəhərini ələ keçirməyə cəhd etdi. Ukrayna ordusu qalib gəldi
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
- 26 Fevral - Davam edir
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
- Nikolayev döyüşü: Rusiya ordusu Nikolayev şəhərini atəşə tutmağa və bombalamağa davam edir
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
- 27 Fevral
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
- Rusiya prezidenti Vladimir Putin Rusiya ordusuna nüvə qüvvələrini xüsusi hazırlıq vəziyyətinə gətirməyi əmr etdi
- Avropa ölkələri öz hava məkanlarını Rusiya üçün bağladı
- Belarus'un nüvəsiz statusunu ləğv edən yeni konstitusiyası qəbul edildi
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
- 28 Fevral
Mart[redaktə | mənbəni redaktə et]
- 1 Mart
- 2 Mart
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
- BMT bildirir ki, 1 milyondan çox qaçqın Ukrayna'dan qonşu ölkələrə qaçıb
- Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi ilə bağlı təhqiqata başladı
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
- 3 Mart — Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022): Zaporojye AES vuruldu, stansiyada yanğın başladı
- 4 - 13 Mart — 2022 Qış Paralimpiya Oyunları (Pekin, Çin)
- 4 Mart — Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022): BBC, CCN və digər xarici xəbər agentlikləri Rusiya'da reportajlarını dayandırdı
- 5 Mart
- 6 Mart — Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022): Rusiya Vinnitsa Beynəlxalq Hava Limanı'nı raket zərbələri ilə tamamilə məhv etdi
- 7 Mart — COVİD-19 koronavirus pandemiyası: Qlobal ölüm sayı 6 milyonu keçdi
- 8 Mart
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
- "Shell" şirkəti Rusiya'dan neft və qaz almağı dayandırdı
- ABŞ və Böyük Britaniya Rusiya neftinə qadağa qoyduqlarını, Aİ isə Rusiya qazına olan tələbatı üçdə iki nisbətində azaltdığını elan etdi
- McDonald's, Coco-Cola, Pepsi Starbucks və digər qlobal brendlər Rusiya'da satışları dayandırdı
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
- 9 Mart — Cənubi Koreya'da prezident seçkiləri keçirildi. Yun Sok-Yol Prezident seçildi
- 11 Mart — Qabriel Boriç 36-cı Çili Prezidenti olaraq vəzifəyə başladı və Çili tarixində ən gənc prezident oldu
- 13 Mart
- Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022): Rusiya Polşa ilə sərhəddə yerləşən Ukrayna'nın Lvov vilayətinin Yavorov poliqonundakı hərbi bazanı raket zərbələri ilə vurdu
- İran İraq'ın Ərbil şəhərinə raket zərbələri endirdi
- 15 Mart — Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022): Rusiya bir sıra ABŞ və Kanada rəsmilərinə sanksiya tətbiq etdi. ABŞ Prezidenti Co Bayden, ABŞ Müdafiə naziri Lloyd Ostin, keçmiş ABŞ dövlət katibi Hillari Klinton və Kanada Baş naziri Castin Trüdo'nun Rusiya'ya girişi qadağan edildi
- 16 Mart — Yaponiya'nın Fukuşima prefekturasının sahillərində 7,4 bal gücündə zəlzələ baş verdi. 4 nəfər öldü, 225 nəfər xəsarət aldı
- 27 Mart — Honkonq'da icra başçısı seçkiləri keçiriləcək
Aprel[redaktə | mənbəni redaktə et]
- 3 Aprel — Serbiya'da ümumi seçkilər keçiriləcək
- 10 Aprel — Fransa'da prezident seçkiləri keçiriləcək
- 14 Aprel - 9 Oktyabr — 2022 Floriade Expo (Almere, Niderland)
May[redaktə | mənbəni redaktə et]
- 9 May — Filippin'də prezident seçkiləri keçiriləcək
- 10 - 14 May — 2022 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi (Turin, İtaliya)
- 29 May — Kolumbiya'da prezident seçkiləri keçiriləcək
İyun[redaktə | mənbəni redaktə et]
İyul[redaktə | mənbəni redaktə et]
- 6 - 31 İyul — UEFA Qadınlar Avro 2022 (İngiltərə)
- 7 - 17 İyul — 2022 Dünya Oyunları (Birminqem, Alabama, ABŞ)
- 28 İyul - 8 Avqust — 2022 Birlik Oyunları (Birminqem, İngiltərə)
Avqust[redaktə | mənbəni redaktə et]
Sentyabr[redaktə | mənbəni redaktə et]
- 11 Sentyabr — İsveç'də ümumi seçkilər keçiriləcək
Oktyabr[redaktə | mənbəni redaktə et]
Noyabr[redaktə | mənbəni redaktə et]
Dekabr[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vəfatlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
Yanvar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- 2 Yanvar
- Erik Valter Elst - belçikalı astronom
- Riçard Liki - keniyalı paleoantropoloq
- 3 Yanvar
- Oraz Yağmur - türkmən yazıçı, şair
- Viktor Saneyev - gürcü idmançı
- 4 Yanvar — Coan Kouplend - amerikalı aktrisa
- 5 Yanvar — Olqa Sabo-Orban - rumıniyalı qılıncbaz
- 6 Yanvar
- Sidni Puatye - amerikalı aktyor
- Piter Boqdanoviç - amerikalı rejissor
- Fransisko Sionil Xose - filippinli yazıçı
- 9 Yanvar
- Tosiki Kayfu - Yaponiya Baş naziri (50-ci)
- Bob Saqet - amerikalı komediyaçı, aktyor
- 11 Yanvar
- Əhməd Çalık - türk futbolçu
- David Sassoli - Avropa Parlamenti Prezidenti (16-cı)
- Ernest Şonekan - Nigeriya Prezidenti (9-cu)
- Razmik Davoyan - erməni şair
- 12 Yanvar — Ronni Spektor - amerikalı müğənni
- 13 Yanvar — Jan-Jak Beneks - fransız kinorejissor
- 14 Yanvar
- Aykut Edibali - türk siyasətçi, yazıçı
- Rikardo Bofill - ispan memar
- 15 Yanvar — Ömər Okçu - türk yazıçı
- 16 Yanvar
- Bozkurt Kuruç - türk aktyor, rejissor
- Nusret Dişo Ülkü - türk yazıçı, şair
- İbrahim Bubakar Keyta - Mali Baş naziri (6-cı) və Prezidenti (5-ci)
- 18 Yanvar
- Devid Koks - ingilis pedaqoq
- Pako Gento - ispan futbolçu
- Andre Leon Telli - amerikalı moda jurnalisti, stilist
- 19 Yanvar
- Hardi Krüqer - alman aktyor
- Qaspar Ulyel - fransız aktyor
- 20 Yanvar
- Mit Louf - amerikalı müğənni, aktyor
- Haydi Bibl - alman xizəkçi
- Elza Suares - braziliyalı müğənni
- 21 Yanvar
- Lui Anderson - amerikalı komediyaçı, aktyor
- Səlahəddin Bəyazid - türk iş adamı, "Qalatasaray" FK Prezidenti
- 22 Yanvar
- Rəsmi Cəbrayılov - rus aktyor
- Thit Nyan Han - vyetnamlı yazıçı, buddist rahib
- 23 Yanvar
- Ketevan Losaberidze - gürcü oxatan
- Tyerri Müqler - fransız modelyer
- 24 Yanvar
- Fatma Girik - türk aktrisa
- Ayberk Pekcan - türk aktyor
- Silvestr Çollan - macar idmançı
- 25 Yanvar
- Sami Kutlular - türk rəssam
- Vim Yansen - holland futbolçu
- 27 Yanvar — Ertunç Şenkay - türk rejissor
- 28 Yanvar — Diler Saraç - türk aktrisa
- 30 Yanvar
- Leonid Kuravlyov - rus aktyor
- Çesli Krist - amerikalı model
Fevral[redaktə | mənbəni redaktə et]
- 1 Fevral — Sintaro İsihara - Yaponiya Qubernatoru (14-cü və 17-ci)
- 2 Fevral — Monika Vitti - italyan aktrisa
- 3 Fevral
- İrfan Atasoy - türk rejissor, ssenarist
- Əbu İbrahim Əl-Haşimi Əl-Qureyşi - terrorist lider, İŞİD xəlifəsi (2-ci)
- Xristos Sardzetakis - Yunanıstan Prezidenti (4-cü)
- 5 Fevral
- Anxelika Qorodişer - argentinalı yazıçı
- Viktor Buturlin - rus rejissor
- 6 Fevral
- Lata Manqeşkar - hind müğənni
- Corc Kram - amerikalı bəstəkar
- Ronni Helström - isveçli futbolçu
- 8 Fevral — Lük Montanye - fransız virusoloq
- 9 Fevral — Abun Antonios - Eritreya Ortodoks Tevahedo Kilsəsinin Patriarxı (3-cü)
- 10 Fevral
- Haydar Dümen - türk psixiatr, yazıçı, seksoloq
- Manuel Eskivel - Belize Baş naziri (2-ci)
- 12 Fevral
- Cemil Özbayer - türk aktyor
- Ayvan Raytman - kanadalı rejissor
- 14 Fevral — Borislav İvkov - serbiyalı şahmat qrossmeysteri
- 15 Fevral
- Arif Şentürk - türk müğənni
- Yuzef Zapendzki - polyak atıcı
- 16 Fevral — Amos Soyer - Liberiya Prezidenti (müvəqqəti)
- 17 Fevral — Mate Fenvesi - macar futbolçu
- 19 Fevral
- Sina Akyol - türk şair
- Den Qrem - amerikalı vizual rəssam, yazıçı
- Kakuyçi Mimura - yapon futbolçu
- 20 Fevral — Aleksandr Sidorenko - ukraynalı üzgüçü
- 22 Fevral
- Ahmet Muvaffak Falay - türk caz trubaçısı
- Mark Laneqan - amerikalı musiqiçi, bəstəkar
- 24 Fevral — İvanka Xristova - bolqar güllə atıcısı
- 25 Fevral — Ayten Erman - türk aktrisa
- 28 Fevral — Abuzid Ömər Dorda - Liviya Baş naziri (18-ci)
Mart[redaktə | mənbəni redaktə et]
- 1 Mart — Alevtina Kolçina - rus xizəkçi
- 3 Mart
- Şenol Birol - türk futbolçu
- Hüseyn Elmalıpınar - türk aktyor
- Din Vuds - avstraliyalı velosipedçi
- 4 Mart
- Akrep Nalan - türk müğənni, aktrisa
- Şeyn Uorn - avstraliyalı kriketçi
- Maryan Visneski - fransız futbolçu
- 6 Mart
- Frenk O'Farrell - irland futbolçu
- Cüzeppe Uilson - italyan futbolçu
- 7 Mart — Məhəmməd Rafiq Tarar - Pakistan Prezidenti (9-cu)
- 8 Mart — Tomas Boy - meksikalı futbolçu
- 9 Mart
- Murat Özer - türk tənqidçi
- Castis Kristofer - nigeriyalı futbolçu
- 10 Mart — Yürqen Qrabovski - alman futbolçu
- 11 Mart — Rupiya Banda - Zambiya Prezidenti (4-cü)
- 12 Mart
- Tacettin Ergürsel - türk futbolçu
- Karl Offmann - Mavriki Prezidenti (3-cü)
- 13 Mart — Uilyam Hört - amrikalı aktyor
- 15 Mart — Yucin Parker - amerikalı fizik
- 16 Mart — Konimitsu Takahasi - yapon yarışçı, motosikletçi
- 17 Mart — Kunt Tulger - türk rejissor
- 18 Mart — Xaim Kanevski - israilli ravvin