Wikipedia:Pagina principala
Bainvegni tar la Vichipedia rumantscha,
l'enciclopedia libra a la quala mintgin po contribuir – ils emprims pass èn fitg simpels! |
|
Artitgel da l’emna
 Cun la vegliadetgna è manegiada la part da la vita situada enturn l’aspectativa da vita media da l’uman, pia ils onns tranter la vegliadetgna da creschì mesauna e la mort. Il daventar vegl è savens collià en questa fasa da la vita cun ina diminuziun da l’activitad ed in regress corporal general (senescenza). Abstrahà da quests fatgs fundamentals – renconuschids en tuttas societads – è il maletg da la vegliadetgna influenzà fermamain tras la cultura. Ina rolla centrala giogan en quest connex tradiziuns religiusas, e quai schizunt en societads secularas, ils commembers da las qualas n’èn savens gnanc conscient da questas tradiziuns. A moda betg unitara vegn er valitada la reputaziun da la vegliadetgna. En bleras culturas vegn quella respectada ed onurada spezialmain; en intginas, sco il giudaissem, vala l’esser vegl schizunt sco cundiziun da viver quasi ideala. En autras percunter, per exempel ad Athen dal temp da l’antica, vegnivan umans vegls exclus sistematicamain. En il Giapun percunter exista dapi il 1966 in di da festa naziunal en onur da las persunas veglias. A tals cuntrasts culturals correspundan a nivel filosofic e psicologic models d’activitad, cumpetenza e schanzas da la vegliadetgna d’ina vart e models da deficit da l’autra vart. La vegliadetgna vegn tractada e perscrutada en la biologia, medischina, psicologia dal svilup, filosofia, antropologia culturala, e sociologia e vegn considerada sut aspects culturals, politics, economics e giuridics. A moda interdisciplinara s’occupa la gerontologia da la vegliadetgna.
Maletg da l’emna
Dapli rumantsch en la rait
Il suandant è ina survista da purschidas rumantschas sin Internet.
|
Davart Vichipedia
Vichipedia è in'enciclopedia online, cooperativa e gratuita. Disponibla en passa 280 linguas, tracta Vichipedia temas tipics per enciclopedias, ma era tals preschents en almanacs, lexicons geografics e publicaziuns spezialisadas. Vichipedia è libramain modifitgabla, vul dir che mintgin po contribuir als artitgels gia existents u crear novs. Mintga cuntegn vegn publitgà sut la licenza Creative Commons CC-BY-SA e po perquai vegnì copià e reutilisà sch'ils cundiziuns da la licenza vegnan observadas.
Participaziun
Vuls ta participar?
Vuls empruvar? Has basegn d'agid?
Gida a scriver e meglierar
Projects accumpagnants
|
