Кириллица

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Кириллица latin yazuında])
Навигациягә күчү Эзләүгә күчү

Bu mäqäläneñ latin älifbasındağı igezäge bar.

Кириллица
рус. кириллица
Нигезләнү датасы IX гасыр
Исем Cyrillic[1], cyrillique[1] һәм кириллица
... хөрмәтенә аталган Изге Кирилл[2]
Нәрсә нигезендә эшләнгән юнан әлифбасы
Булдыручы Климент Охридский[d][3][4], Наум Охридский[d][3] һәм Константин Преславский[d][3]
Язу юнәлеше сулдан уңга[d][5]
Таралыш харитасы
Диапазон в Юникоде U+0400-04FF[5], U+0500-052F[5], U+1C80-1C8F[5], U+2DE0-2DFF[5] һәм U+A640-A69F[5]
Формат в виде регулярного выражения \\p{IsCyrillic}
Commons-logo.svg Кириллица Викиҗыентыкта

Кирилл әлифбасы, яки кири́ллица — кириллик әлифба. Күп славян телләренең әлифбалары нигезендә кирилл әлифбасы ята. Шулай ук Русия һәм элекке СССР җирләрендә яшәүче күпчелек төрки һәм фин-угор халыкларының әлифбалары кирилл әлифбасына нигезләнгән.

Кириллица азбукасы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Next.svg Төп мәкалә: Искеславян язуы

Кириллик азбукасының беренче составы безгә билгеле түгел, «классик» искеславян кириллицасы 43 хәрефтән тора.

Кириллица хәрефләренең үз исемнәре бар, алар төрле уртак славян исемнәреннән алынганнар. Кириллицаның төп билгеләре:

Хәреф Язылышы Санлы билгеләмәсе Уку Исеме
А Early-Cyrillic-letter-Azu.svg 1 [а] аз
Б Early Cyrillic letter Buky.svg [б] бу́ки
В Early Cyrillic letter Viedi.png 2 [в] ве́ди
Г Early Cyrillic letter Glagoli.png 3 [г] глаго́ль
Д Early Cyrillic letter Dobro.png 4 [д] добро́
Е, Є Early Cyrillic letter Yesti.png 5 [е] есть
Ж Early Cyrillic letter Zhiviete.png [ж'] живе́те
Ѕ Early Cyrillic letter Dzelo.png 6 [дз'] зело́
ʐ, З Early Cyrillic letter Zemlia.png 7 [з] земля́
И Early Cyrillic letter Izhe.png 8 [и] и́же (8-ричное)
І, Ї Early Cyrillic letter I.png 10 [и] и (10‑ричное)
К Early Cyrillic letter Kako.png 20 [к] ка́ко
Л Early Cyrillic letter Liudiye.png 30 [л] лю́ди
М Early Cyrillic letter Myslite.png 40 [м] мысле́те
Н Early Cyrillic letter Nashi.png 50 [н] наш
О Early Cyrillic letter Onu.png 70 [о] он
П Early Cyrillic letter Pokoi.png 80 [п] поко́й
Р Early Cyrillic letter Ritsi.png 100 [р] рцы
С Early Cyrillic letter Slovo.png 200 [с] сло́во
Т Early Cyrillic letter Tvrido.png 300 [т] тве́рдо
ОУ, Ү Early Cyrillic letter Uku.png (400) [у] ук
Ф Early Cyrillic letter Fritu.png 500 [ф] ферт
Х Early Cyrillic letter Khieru.png 600 [х] хер
Ѡ Early Cyrillic letter Otu.png 800 [о] оме́га
Ц Early Cyrillic letter Tsi.png 900 [ц’] цы
Ч Early Cyrillic letter Chrivi.png 90 [ч’] червь
Ш Early Cyrillic letter Sha.png [ш’] ша
Щ Early Cyrillic letter Shta.png [ш’т’] ([ш’ч’]) ща
Ъ Early Cyrillic letter Yeru.png [ъ] ер
Ы Early Cyrillic letter Yery.png [ы] еры́
Ь Early Cyrillic letter Yeri.png [ь] ерь
Ѣ Early Cyrillic letter Yati.png [æ], [ие] ять
Ю Early Cyrillic letter Yu.png [йу] ю
ΙΑ Early Cyrillic letter Ya.png [йа] А йотлаштырылган
Ѥ Early Cyrillic letter Ye.png [йэ] Е йотлаштырылган
Ѧ Early Cyrillic letter Yusu Maliy.png (900) [эн] юс кече
Ѫ Early Cyrillic letter Yusu Bolshiy.png [он] юс зур
Ѩ Early Cyrillic letter Yusu Maliy Yotirovaniy.png [йэн] юс кече йотлаштырылган
Ѭ Early Cyrillic letter Yusu Bolshiy Yotirovaniy.png [йон] юс зур йотлаштырылган
Ѯ Early Cyrillic letter Ksi.png 60 [кс] кси
Ѱ Early Cyrillic letter Psi.png 700 [пс] пси
Ѳ Early Cyrillic letter Fita.png 9 [θ], [ф] фита́
Ѵ Early Cyrillic letter Izhitsa.png 400 [и], [в] и́жица

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. ↑ 1,0 1,1 https://www.unicode.org/iso15924/iso15924-codes.html
  2. ↑ Берлинский сборник — Бєрлинъ: 1300.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Зур Россия энциклопедиясе — Большая российская энциклопедия, 2004. — ISBN 978-5-85270-320-0
  4. ↑ Зур Россия энциклопедиясе — Большая российская энциклопедия, 2004. — ISBN 978-5-85270-320-0
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 https://www.unicode.org/versions/Unicode13.0.0/ch07.pdf
Wiki letter w.svg
 Бу мәкаләнең сыйфатын арттырыр өчен түбәндәгеләрне эшләргә кирәк?:
Чыганагы — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Кириллица&oldid=3440501