Gine-Bisaawo

Alkule lateŋ

𞤀𞤣𞤤𞤢𞤥 𞤆𞤵𞤤𞤢𞤪

Gine-Bisaawo
República da Guiné-Bissau

(Iilal) (Fiɓtol)

Fiɓnde Ngenndi: Unidade Luta Progresso

Gine-Bisaawo (pt. Guiné-Bissau, maa Gine Bisaawo, ko aldaa e pocal ngal) ko leydi e Afirik Hirnaangeeri, keernundi e Gine (Konaakiri) ka funnaange e Senegal ka nano. Senngo hiirnaangewo ngon no feewti e Baharu Atalantik maa Oseyan Atilanti.

Mbertudi leydi ndin ko 36.120 km2, jamaa hoɗuɗo e mayri no hewtaynoo fewndo hitaande 2014 yimɓe 1.693.398. Laamorde nden ko Bisaawo, 395.954 (2010). Leydi ndin hino jogii suriije (duuɗe) wi'eteeɗe Bijaago. Ka taariika ka laamu Ngaabu, jeyannongu e laamateeri Malle (Empire du Mali) ɓuri lollude. Portokeesuuɓe ɓen adino jogaade daande maayo leydi ndin ɓe huutori ɗum e golleeji maɓɓe ngeeygu jiyaaɓe ɓaleeɓe. Ko non ɓe naatiri seeɗa seeɗa e leydi ndin fow haa ɓe watti ndi e ley karhankaaku maɓɓe. Hitaande 1956 fedde wi'eteende PAIGC (Fedde wonannde hettaare Gine Bisaawo e Kaapo Werde) fuɗɗii cippiro ngon. Nyannde 24 sutaambar ɓe noddi jeytal hoore leydi ndin. Hooreejo-leydi arano on laati Luis Cabral. E nder hitaande 1980, caggal sokolaaji heewɗi e baŋŋe ngaluuji leydi, miniteeriiɓe folli Cabral laamii. Ko João Bernardo Vieira laatinoo hooreejo maɓɓe haa kanko kadi miniteeriijo go'o wi'eteeɗo Kummba Yala jaɓti laamu ngun e juuɗe makko. Vieira dogi yahri Portokeesi. Fitina e jiiɓu-jaaɓu naati e leydi ndin. Kummba Yala kadi follaa, rebeljo inneteeɗo Mane naati e murtaldu. Kono gila woote sakkitiiɗe ɗen hitaande 2005 (ko João Bernardo Vieira ganyinoo ɗe) Gine Bisaawo heɓtii deeƴere seeɗa.

Demography

Demography: Gine-Bisaawo 1961-2003

Galluure

• Bisaawo 395.954 (2010)
• Gabu 37.525
• Bafatá 34.760

Gallery

• 

  Bisaawo

• 

  Gabu

• 

  Bafatá