Debian

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μετάβαση στην πλοήγηση Πήδηση στην αναζήτηση
Debian GNU/Linux
Debian.svg
Οθονολήψη του Debian 11 (Bullseye) καθώς εκτελείται με το προκαθορισμένο Περιβάλλον επιφάνειας εργασίας, GNOME έκδοση 3.38.
Debian 11 with GNOME desktop.png
Υπευθ. ανάπτυξηςDebian Project
Τελευταία έκδοση11.0 (Bullseye)
Τελευταία δοκιμαστική έκδοσηBookworm/sid
ΤύποςΛειτουργικό Σύστημα
ΚατηγορίαGNU/Linux, παράγωγο του Unix
ΠυρήναςΜονολιθικοί: Linux, kFreeBSD, (πειραματικό: μικροπυρήνας: Hurd)
Γραφικό περιβάλλονGNOME, KDE, Xfce και LXDE
ΑρχιτεκτονικήAMD64, i386, ARM (armel, armhf, arm64), PowerPC (powerpc, ppc64el), MIPS (mipsel, mips), S390
ΕνημερώσειςAPT
Διαχείριση πακέτωνAPT dpkg
Διαθέσιμο σεΠολυγλωσσικό (73 γλώσσες)[1]
ΚατάστασηΕνεργή
Άδεια χρήσηςGNU GPL και άλλες[2]
Ιστότοπος
https://www.debian.org/

Το Debian, αποτέλεσμα του Debian Project, είναι μια δημοφιλής διανομή Linux, ελεύθερο λογισμικό που αναπτύσσεται μέσω της συνεργασίας εθελοντών από όλο τον κόσμο. Βασίζεται στον πυρήνα linux και στην ομάδα βασικών εργαλείων του εγχειρήματος GNU.

Το Debian είναι γνωστό για την αφοσίωσή του στη φιλοσοφία του Unix και του ελεύθερου λογισμικού. Είναι επίσης γνωστό για το πλήθος επιλογών και δυνατοτήτων που προσφέρει: Η τρέχουσα έκδοση περιλαμβάνει πάνω από 29.000 πακέτα λογισμικού για δώδεκα αρχιτεκτονικές υπολογιστών που το φάσμα τους κυμαίνεται από αρχιτεκτονική ARM, που διαθέτουν συνήθως τα ενσωματωμένα συστήματα και αρχιτεκτονική κεντρικού υπολογιστή IBM s390 μέχρι τις πιο κοινές αρχιτεκτονικές x86 και PowerPC που υπάρχουν στους σύγχρονους προσωπικούς υπολογιστές.

Το Debian είναι επίσης πολύ γνωστό για το σύστημα διαχείρισης πακέτων του και για το APT (Advanced Packaging Tool, προηγμένο εργαλείο πακέτων) που διαθέτει· συγκεκριμένα, για τις αυστηρές πολιτικές που υιοθετεί ως προς την ποιότητα των πακέτων και των εκδόσεων του και την ανοιχτή διαδικασία ανάπτυξης και ελέγχου που υιοθετεί. Αυτές οι πρακτικές κάνουν πιο εύκολες τις αναβαθμίσεις και την εγκατάσταση ή αφαίρεση πακέτων. Το Debian υποστηρίζεται από δωρεές που γίνονται μέσω οργανισμών που προωθούν το ελεύθερο λογισμικό. Το Debian δεν υποστηρίζεται από κάποια εταιρία, αλλά από το Debian Project και τον οργανισμό Software in the Public Interest.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Debian ως σχέδιο εργασίας άρχισε το 1993 από τον Ίαν Μέρντοκ, φοιτητή τότε του πανεπιστημίου Purdue, όταν έγραψε το Μανιφέστο Debian το οποίο καλούσε για τη δημιουργία μιας διανομής linux η οποία θα αναπτύσσονταν με τρόπο ανοιχτό στο πνεύμα του GNU/Linux. Διάλεξε το όνομα συνδυάζοντας το όνομα της τότε φιλενάδας του Ντέμπρα (Debra) με το δικό του (Ian).

Εκδόσεις του Debian[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Debian χωρίζεται σε 3[3] διαφορετικές εκδόσεις:

  • Stable (σταθερή): αυτή είναι η τελευταία επίσημη έκδοση. Τα προγράμματα της έκδοσης σπανίως ανανεώνονται (εκτός από επείγουσες διορθώσεις ασφάλειας). Μετά το Debian 6.0, νέες εκδόσεις παρουσιάζονται κάθε δύο χρόνια.[4] Όταν μια νέα έκδοση είναι διαθέσιμη, η προηγούμενη σταθερή έκδοση γίνεται oldstable. Η έκδοση oldstable υποστηρίζεται έως 1 χρόνο μετά από την έκδοση της νέας σταθερής έκδοσης. [5]
  • Testing (δοκιμαστική): η έκδοση αυτή εξελίσεται συνεχώς και όλα τα πακέτα (προγράμματα) που περιλαμβάνει θεωρούνται αρκετά σταθερά αλλά χρειάζονται περισσότερο έλεγχο. Αυτή η έκδοση δεν προορίζεται για χρήση σε διακομιστές (servers) ή όποιον υπολογιστή παρέχει κρίσιμες υπηρεσίες. Παρ'όλα αυτά πολλοί χρήστες την χρησιμοποιούν διότι τα προγράμματα που περιέχει είναι πιο πρόσφατα. Περίπου κάθε δύο χρόνια, γίνεται μια ειδική διαδικασία παγώματος "freeze" που διαρκεί περίπου 6 μήνες, κατά την οποία η δοκιμαστική έκδοση δημιουργεί την επόμενη σταθερή έκδοση.
  • Unstable ή sid (ασταθής ή still in development): περιλαμβάνει τα πακέτα που είναι υπό ανάπτυξη. Η έκδοση αυτή πρέπει να θεωρείται ασταθής και να χρησιμοποιείται μόνο από έμπειρους χρήστες. Αν ένα πακέτο παραμείνει περίπου δύο εβδομάδες στην έκδοση αυτή χωρίς να παρουσιάζει ιδιαίτερα προβλήματα, προστίθεται αυτόματα στην έκδοση testing.

Υπάρχει τέλος μια παραπάνω έκδοση που φέρει το όνομα experimental (πειραματική) που χρησιμοποιείται μόνο για την προετοιμασία των πακέτων που θα προστεθούν στην unstable.

[6]Ιστορικό εκδόσεων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έχουν παρουσιασθεί 12 κύριες εκδόσεις μέχρι σήμερα.[7] Οι κωδικές ονομασίες προέρχονται από τους χαρακτήρες της σειράς ταινιών Toy Story.[8]

Έκδοση Κωδική ονομασία Ημερομηνία παρουσίασης Υποστηρίζεται μέχρι Πακέτα Υποστηριζόμενες αρχιτεκτονικές
1.1[note 1] Buzz 17 Ιουνίου 1996 474[9]
1.2 Rex 12 Δεκεμβρίου 1996[7] 848[9]
1.3 Bo 5 Ιουνίου 1997[7] 974[9]
2.0 Hamm 24 Ιουλίου 1998[10] ~1,500[9] M68k, i386 και Alpha, Sparc, PowerPC στην unstable έκδοση[10]
2.1 Slink 9 Μαρτίου 1999[11] 30 Οκτωβρίου 2000[11] ~2,250[9] alpha, M68k, SPARC, i386[11]
2.2 Potato 15 Αυγούστου 2000[12] 30 Ιουνίου 2003[12] ~3,900[9] Alpha, ARM, M68k, PowerPC, SPARC, i386[12]
3.0 Woody 19 Ιουλίου 2002[13] 30 Ιουνίου 2006[13] ~8,500[9] alpha, arm, hppa, i386, ia64, m68k, mips, mipsel, powerpc, s390, sparc[13]
3.1 Sarge 6 Ιουνίου 2005 [14] 30 Μαρτίου 2008[14] ~15,400[9] alpha, arm, hppa, i386, ia64, m68k, mips, mipsel, powerpc, s390, sparc[14]
4.0 Etch 8 Απριλίου 2007[15] 15 Φεβρουαρίου 2010[15] ~18,400 [16] alpha, amd64, arm, hppa, i386, ia64, mips, mipsel, powerpc, s390, sparc[15]
5.0 Lenny 15 Φεβρουαρίου 2009[17] 6 Φεβρουαρίου 2012[17] ~23,000[18] alpha, amd64, arm, armel, hppa, i386, ia64, mips, mipsel, powerpc, s390, sparc[17]
6.0 Squeeze[19] 6 Φεβρουαρίου 2011[19] 31 Μαΐου 2014[note 2] ~29,000[21] kfreebsd-i386, kfreebsd-amd64, alpha, hppa, OABI, arm., eglibc αντί για glibc
7.0 Wheezy[22] 4 Μαΐου 2013[23] 31 Μαΐου 2018[24] ~37,000 [25] i386, sparc, powerpc, mips & mipsel, ia64, s390, amd64, armel, armhf, s390x[26][27]
8 Jessie[28] 25 Απριλίου 2015[29] 30 Ιουλιου 2020 ~43,000 amd64, i386, armel, armhf, arm64, powerpc, ppc64el, mips, mipsel, s390x
9 Stretch[30] 17 Ιουνίου 2017 [31][32][33] Δεν ανακοινώθηκε ~52,000
10 Buster[34] 6 Ιουλίου 2019[35] Δεν ανακοινώθηκε ~59,000 amd64, arm64, armel, armhf, i386, mips, mips64el, mipsel, ppc64el, s390
11 Bullseye[36] 14 Αυγούστου 2021.[37] Δεν ανακοινώθηκε ~60,000 amd64, arm64, armel, armhf, i386, mips, mipsel, ppc64el, s390
12 Bookworm[38]
  Η έκδοση δεν υποστηρίζεται πλέον
  Παλιά έκδοση, που ακόμα υποστηρίζεται
  Η έκδοση υποστηρίζεται
  Μελλοντική έκδοση

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Η 1.1 είναι η πρώτη σταθερή έκδοση του Debian GNU/Linux. Επισήμως δεν ανακοινώθηκε ποτέ έκδοση 1.0 γιατί μια εταιρεία που θα διέθετε το CD εγκατάστασης του Λειτουργικού Συστήματος παρουσίασε κατά λάθος μια δοκιμαστική έκδοση του Debian σαν έκδοση 1.0. Προκειμένου να αποφευχθεί η σύγχυση, η "κανονική" πρώτη έκδοση πήρε τον αριθμό 1.1.[7]
  2. ↑ Μακροχρόνια υποστήριξη για την αρχιτεκτονική IA-32 και x86-64 μέχρι τον Φεβρουάριο του 2016.[20]

Χρονολόγιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Υποστηριζόμενες Αρχιτεκτονικές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι ακόλουθες προσαρμογές περιέχονται σε μία τουλάχιστον έκδοση του Debian:

  • I386 - Debian για επεξεργαστές με αρχιτεκτονική x86. Δεν πρόκειται ακριβώς για προσαρμογή αφού είναι η αρχική έκδοση. Είναι η πιο βασική και πιο ενεργή.
  • M68k - Πρωτοκυκλοφόρησε επίσημα με το Debian 2.0. Η προσαρμογή δεν κατάφερε να ικανοποιήσει τα κριτήρια για το Debian 4.0 και ως εκ τούτου δεν συμπεριλήφθηκε στην Etch και στις επόμενες κυκλοφορίες. Τρέχει σε μια μεγάλη γκάμα υπολογιστών με βάση τον επεξεργαστή Motorola 68k - ειδικότερα, στα workstations Sun3, στους προσωπικούς υπολογιστές Apple Macintosh, Atari ST και Amiga.
  • Sparc - Πρωτοκυκλοφόρησε επίσημα με το Debian 2.1. Τρέχει σε workstations Sun SPARCstation καθώς και σε μερικούς απογόνους του.
  • Alpha - Πρωτοκυκλοφόρησε επίσημα με το Debian 2.1. Μία από τις πιο παλιές και πιο σταθερές προσαρμογές.
  • Powerpc - Debian για επεξεργαστές Motorola και IBM PowerPC. Προσαρμογή για τη σειρά επεξεργαστών PowerPC. Πρωτοκυκλοφόρησε επίσημα με το Debian 2.2.
  • Arm, armel - Debian για επεξεργαστές ARM - προσαρμογή για τη σειρά επεξεργαστών ARM.
  • Mips, mipsel - προσαρμογή για τη σειρά επεξεργαστών MIPS.
  • HPPA - προσαρμογή για τη σειρά επεξεργαστών Hewlett Packard PA-RISC.
  • Ia64 - προσαρμογή για τη σειρά επεξεργαστών της Intel IA-64.
  • S390 - Debian για επεξεργαστές S/390 - προσαρμογή για τους εξυπηρετητές της IBM S/390.
  • Amd64 - προσαρμογή για επεξεργαστές 64-bit (AMD64 64-bit Opteron, Athlon and Sempron και Intel με υποστήριξη EM64T).

Διανομές Linux βασισμένες στο Debian[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο αριθμός των διανομών που βασίζονται στο Debian είναι πολύ μεγάλος. Ανάμεσα τους συγκαταλέγονται πολύ επιτυχημένα συστήματα γενικής χρήσης, όπως τα Ubuntu, Knoppix, MEPIS, Damn Small Linux και Kanotix, καθώς και πολλά συστήματα με μεγάλο βαθμό εξειδίκευσης όπως για παράδειγμα το Floppix[39] που χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την εκπαίδευση σε Λειτουργικά Συστήματα Linux ή το grml[40], το οποίο απευθύνεται κυρίως σε system administrators.[41] Οι περισσότερες από τις διανομές αυτές αναπτύσσονται ανεξάρτητα από το Debian και μερικές αποτελούν την βάση για πληθώρα άλλων διανομών, όπως για παράδειγμα συμβαίνει με το Ubuntu και το Knoppix. Η κοινότητα του Debian ενθαρρύνει την δημιουργία παράγωγων του, προτρέποντας παράλληλα τις ομάδες ανάπτυξης να υποστηρίξουν το εγχείρημα του Debian δίνοντας πίσω σε αυτό την τεχνογνωσία και τις αλλαγές που κάνουν.[41] Στα πλαίσια της προσπάθειας βελτίωσης της επικοινωνίας και της συνεργασίας ανάμεσα στο εγχείρημα και όσους αναπτύσσουν διανομές βασισμένες στο Debian και επιθυμούν να συνεισφέρουν τις αλλαγές που έκαναν πίσω σε αυτό, έχει δημιουργηθεί το Debian Derivatives Front Desk.[42]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «Debian Installer 7.0 RC3 release». Debian. 2 Μαΐου 2013. 
  2. ↑ «License information». debian.org. 
  3. ↑ «The Debian GNU/Linux FAQ Chapter 6 - The Debian FTP archives». Debian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουνίου 2010. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2013. 
  4. ↑ «Debian decides to adopt time-based release freezes». Debian. 29 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2009. 
  5. ↑ «Debian Developer's Reference / Chapter 4. Resources for Debian Developers and Debian Maintainers». Debian. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2015. 
  6. ↑ «DebianBullseye - Debian Wiki». wiki.debian.org. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2021. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 «A Brief History of Debian,Chapter 3 - Debian Releases». debian.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2012. 
  8. ↑ «The Debian GNU/Linux FAQ Chapter 6 - The Debian FTP archives». Debian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2015. 
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 9,7 «A Brief History of Debian, Chapter 4 - A Detailed History». debian.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2012. 
  10. ↑ 10,0 10,1 «Debian Wiki: Debian Releases > Debian Hamm». Debian Wiki. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2012. 
  11. ↑ 12,0 12,1 12,2 «Debian Wiki: Debian Releases > Debian Potato». Debian Wiki. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2012. 
  12. ↑ 13,0 13,1 13,2 «Debian Wiki: Debian Releases > Debian Woody». Debian Wiki. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2012. 
  13. ↑ 14,0 14,1 14,2 «Debian Wiki: Debian Releases > Debian Sarge». Debian Wiki. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2012. 
  14. ↑ 15,0 15,1 15,2 «Debian Wiki: Debian Releases > Debian Etch». Debian Wiki. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2012. 
  15. ↑ «Debian GNU/Linux 4.0 released». Debian Wiki. 8 Απριλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2012. 
  16. ↑ 17,0 17,1 17,2 «Debian Wiki: Debian Releases > Debian Lenny». Debian Wiki. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2012. 
  17. ↑ «Debian GNU/Linux 5.0 released». Debian Wiki. 14 Φεβρουαρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2012. 
  18. ↑ 19,0 19,1 «Debian Squeeze». Debian Wiki. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2012. 
  19. ↑ Muehlenhoff, Moritz (16 Απριλίου 2014). «[SECURITY] [DSA 2907-1] Announcement of long term support for Debian oldstable». debian-security-announce mailing list. Debian. https://lists.debian.org/debian-security-announce/2014/msg00082.html. Ανακτήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 2014. 
  20. ↑ «Debian 6.0 "Squeeze" released». debian.org. 6 Φεβρουαρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2012. 
  21. ↑ «Debian Wiki: Debian Releases > Debian Wheezy». Debian Wiki. Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2012. 
  22. ↑ «Debian 7.0 Wheezy released». debian.org. 4 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2013. 
  23. ↑ «Security support for Wheezy handed over to the LTS team». 25 Απριλίου 2016. 
  24. ↑ «What's new in Debian 7.0». Debian website. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Φεβρουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2013. 
  25. ↑ «Chapter 2. What's new in Debian 7.0». debian.org. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2013. 
  26. ↑ «Debian 7.0 -- Release Notes». debian.org. Ανακτήθηκε στις 6 Μαΐου 2013. 
  27. ↑ «Bits from the nippy Release Team». Ανακτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 2012. 
  28. ↑ «Debian 8 "Jessie" released». Debian. 25 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2015. 
  29. ↑ «Debian Releases». Debian. 
  30. ↑ Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο <ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομα Stretch.
  31. ↑ «DebianStretch». Debian Wiki. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2017. 
  32. ↑ «Debian "stretch" Release Information». debian.org. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2017. 
  33. ↑ Wiltshire, Jonathan. «Release Team Sprint Results». The Debian Project. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2017. 
  34. ↑ «Debian "buster" Release Information». Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2019. 
  35. ↑ Wiltshire, Jonathan. «Bits from the release team: Winter is Coming (but not to South Africa)». The Debian Project. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουνίου 2017. 
  36. ↑ «Debian bullseye release». 23 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουλίου 2021. 
  37. ↑ «Debian bookworm release». The Debian Project. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2022. 
  38. ↑ «Floppix». floppix.ccai.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Νοεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2012. 
  39. ↑ «Grml Live Linux». grml.org. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2012. 
  40. ↑ 41,0 41,1 «Software distributions based on Debian». www.debian.org. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2012. 
  41. ↑ «Debian Derivatives Front Desk». Debian Wiki. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2012. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Sister project Τα Βικιβιβλία έχουν ένα βιβλίο σχετικά, με τίτλο


Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Debian&oldid=9336301"