Главна страница

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 125.968 статии на македонски јазик

Избрана статија за оваа седмица

Договор за неширење на нуклеарно оружје — меѓународен договор чија цел е да се спречи ширењето на нуклеарното оружје и технологија оружје, за да се промовира соработка за користењето на мирен нуклеарна енергија, и да се продолжи со целта за постигнување нуклеарно разоружување и општо и целосно разоружување. Помеѓу 1965 и 1968 година, договорот бил договорен од страна на Комитет на осумнаесет нации за разоружување, организација спонзорирана од Обединетите нации со седиште во Женева, Швајцарија.

Отворен за потпис во 1968 година, договорот стапил на сила во 1970 година. Како што налага текстот, по 25 години, страните од НПТ се состанале во мај 1995 година и се согласиле да го продолжат договорот на неодредено време. Повеќе земји се членки на НПТ од кој било друг договор за ограничување и разоружување на оружјето, што е доказ за значењето на договорот. Од август 2016 година, 191 држава станале членки на договорот, иако Северна Кореја, пристапила во 1985 година, никогаш не влегла во согласност, го објавила своето повлекување од НПТ во 2003 година, по активирањето на нуклеарните уреди во кршење на основните обврски. Четири земји-членки на ООН никогаш не го прифатиле НПТ, од кои три поседуваат или се смета дека поседуваат нуклеарно оружје: Индија, Израел и Пакистан. Покрај тоа, Јужен Судан, основан во 2011 година, не се приклучил.

Договорот ги дефинира државите со нуклеарно оружје како оние што изградиле и тестирале нуклеарна експлозивна направа пред 1 јануари 1967 година; тоа се САД, Русија, Велика Британија, Франција и Кина. За други четири држави се знае или се верува дека поседуваат нуклеарно оружје: Индија, Пакистан и Северна Кореја отворено тестирале и изјавиле дека поседуваат нуклеарно оружје, додека Израел бил намерно двосмислен во однос на статусот на нуклеарно оружје. (Дознајте повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Слика на денот
Синоопашеста пчеларка (Merops philippinus) во Националниот парк Бундала, Шри Ланка.
други избрани слики

Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

... дека во муслиманските верници палеле свеќи во Турбето на Синан Челеби (1493) на охридски Плаошник во знак на почит кон св. Климент Охридски бидејќи турбето било изградено на местото на неговата стара црква?
... дека според едно предание, Чинарот во Охрид е засаден од сесловенскиот просветител Климент Охридски?
... дека Бараково е единственото село во Пиринска Македонија вон денешната Благоевградска област?
...дека хемискиот елемент индиум (In) не е наречен по Индија, туку по бојата индиго која ја оддава при спектроскопско набљудување?
...дека морепловната мерка за брзина јазол доаѓа од броењето јазли на јаже кое се фрлало во водата?
...дека средновековното име на Дојран е Полин?
...дека островите Голем и Мал Диомид во Беринговиот Проток имаат временска разлика од 21 час и се во различен календарски ден, иако се на растојание од само 3,8 км?
... дека поскокот е најотровна змија во Македонија и цела Европа?
... дека најисточната точка во Европа е ’ртот Флисингски во архипелагот Нова Земја, Русија?
...дека молњата при удар достигнува темепратура од 30.000 келвини, петпати поголема од онаа на површината на Сонцето?
...дека островот Градиште во Тиквешкото Езеро е прогласен за културно наследство на Македонија поради остатоците од утврдената античка населба Град Тиквеш која се наоѓала на тоа возвишение?
...дека песната „Благуњо дејче, пожаранче“ ја опева неостварената љубов на Аце Абаџијата кон познатата убавица Благуња Ѓолова (1889 - 1956), родум од гостиварско Пожаране?
...дека Јужен Судан е најмладата држава во светот?
...дека скопската Саат-кула е првата саат-кула во Османлиското Царство, а нејзиниот часовник е донесен вo XVI век од новоосвоениот град Сигет во Унгарија?
...дека историскиот Насредин Оџа (1208 ― 1285) бил суфија кој живеел во Акшехир, Средна Анадолија?
...дека во Македонија традиционално се користеле кирилични бројки наместо подоцна воведените арапски?
...дека врвот Тумба на Беласица е тромеѓа помеѓу Вардарска, Егејска и Пиринска Македонија?

архива · предложете факт

На денешен ден…

Денес е 20 март 2022 г.

Настани:

1602	Создадена е Холандската источноиндиска компанија
1616	Волтер Роли бил ослободен од Лондонската кула по 13 години затвор
1760	Избувнал голем пожар во Бостон.
1792	Законодавното собрание на Франција официјално го одобрилo предлогот за користење на гилотината како средство за погубување
1815	Наполеон Бонапарт со 140.000 војска влегува во Париз
1848	Германска револуција: баварскиот крал Лудвиг I абдицира од престолот
1861	Голем земјотрес го зафатил градот Мендоза, Аргентина
1933	Германските нацисти во Дахау го отворија првиот концентрационен логор.
1956	Франција ја призна независноста на Тунис.
1991	Каледа Зија е избрана за премиер за Бангладеш.
1991	По одржаните повеќепартиски избори во Република Македонија, во Скопје е формирана првата Влада на Република Македонија. За прв претседател е избран д-р Никола Кљусев.
1992	Во Скопје е формиран Македонскиот олимписки комитет (MOK). За претседател е избран Васил Тупурковски.
1996	Во Скопје е основана Секцијата за македонско-американско пријателство.
1996	Излезе првиот број на весникот „Дневник“.

Родени:

1497	Атахуалпа — последен владетел на Тавантинсују.
1725	Абдул Хамид I — отомански султан.
1770	Фридрих Хелдерлин — германски романтистички поет, еден од основоположниците на германскиот идеализам.
1811	Наполеон II — француски цар.
1828	Хенрик Ибзен — норвешки писател.
1875	Сингман Ри — прв претседател на Јужна Кореја.
1945	Пат Рајли — американски кошаркар и тренер.
1952	Сами Шаќири — поранешен член на ОНА.
1955	Перихан Ејупи - Туна — македонска глумица.
1955	Васо Николовски — македонски поет.
1980	Џамал Крафорд — американски кошаркар.
1984	Фернандо Торес — шпански фудбалер.
1986	Бењат Инчаусти — шпански велосипедист.
1987	Емилија Атијас — аргентински модел.
1990	Маркос Рохо — аргентински фудбалер.

Починале:

1191	Климент III — римски папа.
1413	Хенри IV — англиски крал.
1727	Исак Њутн — англиски физичар, математичар и астроном.
1894	Лајош Кошут — претедател на Кралството Унгарија.
1953	Грасилијано Рамос — бразилски писател.
1980	Волче Наумчески — македонски писател.
1988	Гил Еванс — канадски џез-пијанист и аранжер.
1990	Лав Јашин — руски и советски фудбалер.
2001	Хајредин Арифи — поранешен член на ОНА.

Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Содржина и помош

почетен курс · помош · кратко упатство · превод на статија · вашата прва статија · селска чешма · викисредби · начела и напатствија · категориски индекс · избрана содржина · добри статии · нови статии · потребни статии

Тематски портали

Природни науки
астрономија · биологија · геологија · екологија · информатика · математика ·
логика · медицина · физика · хемија

Општествени науки
археологија · економија · историја · митологија · политика · право · психологија · социологија · филозофија

Географија
Европа · Јужна Америка · Азија · Африка · Северна Америка · Антарктик · Океанија

Технологија и применети науки
индустрија · семрежје · инженерство · земјоделство · општење · образование · транспорт

Уметност и култура
архитектура · мода · јазици · кулинарство · ликовна уметност · книжевност · музика · религија · спорт · драмска уметност · телевизија · филмска уметност

Други области

Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.

Збратимени проекти

Википедија е проект на Фондацијата Викимедија — непрофитна организација која опфаќа и други проекти:

	Ризница Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
	Викивести Вести со права за слободна употреба
	Викиречник Речник и лексикон
	Викицитат Збирка на цитати
	Викикниги Учебници и прирачници со права за слободна употреба
	Викиизвор Библиотека на дела со права за слободна употреба
	Викивидови Именик на видови
	Викиуниверзитет Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
	Мета-вики Усогласување на проектот „Викимедија“
	Википодатоци База на слободни знаења
	Википатување Отворен туристички водич