Wikipedia:Houptsyte (Schwäbisch)

Griaß Godd älle midanand ond härzlich willkomma uf dr alemannischa Wikipedia! D freia Enzyklopedi, wo älle midmacha kenned.

Artikel fenda

Artikel no Kategorie:
Alle Kategorie • Brauchtum • Essa ond Trinka • Geografi • Gschicht • Gsellschaft • Kunscht • Literatur • Musik • Natur • Person • Politik • Religion • Sport • Sproch • Technik• Verkehr • Wirtschaft • Wisseschaft

Themeportal: Regionale Artikel Alemanne Alemannisch Bade Bade-Wirttebärg Basel Elsass Freiburg Liachtastoi Schweiz Schwoba Vorarlberg
Geografi Gschicht Gsellschaft Kunscht Literatur Musik Natur Bolitik Religion Sport Sproch Technik Wisseschaft

Sonschtigs: Artikelindex vo A bis Z • Bsonders guade Artikel • Läsige Artikel • Artikel no Dialäkt • Audioufnahme vo Artikel • Ufnahme vo Dialektwerter • A Fabel en verschidne Dialekt ibersetza • Alemannischi Ortsnama • Alemannischi Diernama • Alemannischi Pflanzanama

D Alemannischa Wikipedia

D alemannischa Wikipedia isch a Enzyklopedi en de Dialäkt vom alemannischa Sprochraum, also vo dr Deitscha Schweiz, vom Elsaß, vo Liechtaschtoi, vo Oberbade, vom Schwobaland ond aus Vorarlberg ond Weschttirol.

D Enzyklopedi wächst durch d freiwillig Hilf vo älle, wo ebbes en erm Dialäkt beitrage welled. Älle Eiträg kenned von älle Leid gschriiba ond gändret werre. Älle send härzlich eiglade mitzmache. Brenged Eier Wisse ei, ond hälfed so mit, s Alemannisch z pfläge, ufzwärte ond z erhalte. D erschte Schritt send ganz oifach!

Wer mir vu dr Alemannischa Wikipedia send ond was mer welled, fendeschd in onserem Brofil.

D Inhalt vo dr Wikipedia derf frei kopiert ond verbroidet werra.

Bis heid sends bei dr alemannischa Wikipedia 28.458 Artikel.

Artikel vo dr Woch: Grõfschaft Hauèschtai

Grõfschaft Hauèschtai isch d Bezeichnung für è bolitisch-geografischi Vowaltungseinheit im Südschwarzwald, wo zuè dè Zit vo dè Hèrrschaft vu dè Habsburger übber Vorderöschterrych eksischtyrt hèt. È Bsunderheit vo dè Grõfschaft isch diè früèni Entwicklig von èrè witgehèndè demokratischè Sèlbschtvowaltig, der sog. Einung mit èm Redmaa, innerhalb vo dè Staatshoheit vo dè Habsburger. Sèlli Sèlbschtbschtimmungè sin im Volauf vo dè Johrhundert immer stärker ygschränkt worrè un hèn letschtlich zuè dé bekanntè Salpetèrerunruè gfüürt.

Dè Nammè Grõfschaft Hauèschtai isch im Lauf vo dè Gschichtè entschtandè un hèt niè è richtigi Grõfschaft bezeichnèt. Als Ursach gildèt d Vogaab durch dè Herzog Leopold aa sini Vowandtè, wo durch Aaschprüch vo sim Vater als Landvogt bassyrt isch, èm letschtè Grõf vo Habsburg-Laufèburg, dè Grõf Hans, dèmm er d Feste Hauenstein mit dem Schwarzwald und ihr Zugehörung uff Läbbenszit vopfändèt hèt. Pfandnõchfolger isch denn dè Eberhard im Durm gsi, dènõch d Hèrrè vo Rumlang. Im 15. Johrhundert sin d Markgrõfè vo Hachbärg-Suusèbärg d Pfandinhaber gsi. D Grõfschaft isch vo dört aa bis i d Neuzit jewyls durch èn Waldvogt vowaltet worrè. (…dr ganz Artikel lesa)

Friäre Artikel vu dr Woch:

Hosch gwisst ...

Friburger Buppebihni

... dass s Handbuppespil vu de Friburger Buppebihni in eme traditionelle Guckkaschte stattfindet?
... dass koi anderer remisch-deitscher Herrscher vom Middlalter deradige Heana ond Diafana hat erleaba miasa wia dr Heinrich IV. (HRR)?
... dass dr Ararat ds Nationalsymbol vo de Armene isch un im Wappe vo Armenie abbildet isch, ou we der Ararat hüt i der Türkei lyt?
... dass dr Göri Klainguti zäme mit sinere Tochter Sidonia Klainguti Redakter vom Chalender Ladin gsi isch?
... dass d Christina Bauer ìm Dezamber 2020 àls medizinischer Joker ìm ASPTT Mulhouse z’ruckkumma ìsch?
... dass dr Armin Diem i viela luschtiga Gedichtr s'Leaba vo da Dorobirar Bura und Holzar beschriaba-n-und zoagat heat?

Alemannischa Nochrichte:

14. Merz 2022:
Pius Jauch: Mit Erfolg zurück zum Dialekt (SWR)
Verein sucht die schönsten „Oberallgäuer Huimatversle“ (all-in.de)
11. Merz 2022:
Spannende Mischung aus Dialekten (Markgräfler Tagblatt)
Deklination bringt Frustration bei der Integration (SRF)
«Space Dream» greift wieder nach den Sternen (SRF)
Melancholie auf Mundart (Tagesanzeiger)
In Mittelbaden sprechen immer weniger Kinder und Jugendliche Dialekt (BNN)

Mea Nochrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

19. März

1799: In dr Helvetische Republik wird dr Franke yygfiert. Dodermit git s zum erschte Mol e gsamtschwyzerischi Währig.
1964: Di erschte Öuto fahre dur s Tunäll unter em Alpebass Grosser St. Bernhard.
1976: Dr belgisch Radrännfahrer Eddy Merckx (Bild) gwinnt zum sibte Mol s Radsportmonumänt Mailand–Sanremo.
2008: Dr britisch Science-Fiction-Schriftsteller Arthur C. Clarke stirbt.