Главна страница

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 125.926 статии на македонски јазик

Избрана статија за оваа седмица

Договор за неширење на нуклеарно оружје — меѓународен договор чија цел е да се спречи ширењето на нуклеарното оружје и технологија оружје, за да се промовира соработка за користењето на мирен нуклеарна енергија, и да се продолжи со целта за постигнување нуклеарно разоружување и општо и целосно разоружување. Помеѓу 1965 и 1968 година, договорот бил договорен од страна на Комитет на осумнаесет нации за разоружување, организација спонзорирана од Обединетите нации со седиште во Женева, Швајцарија.

Отворен за потпис во 1968 година, договорот стапил на сила во 1970 година. Како што налага текстот, по 25 години, страните од НПТ се состанале во мај 1995 година и се согласиле да го продолжат договорот на неодредено време. Повеќе земји се членки на НПТ од кој било друг договор за ограничување и разоружување на оружјето, што е доказ за значењето на договорот. Од август 2016 година, 191 држава станале членки на договорот, иако Северна Кореја, пристапила во 1985 година, никогаш не влегла во согласност, го објавила своето повлекување од НПТ во 2003 година, по активирањето на нуклеарните уреди во кршење на основните обврски. Четири земји-членки на ООН никогаш не го прифатиле НПТ, од кои три поседуваат или се смета дека поседуваат нуклеарно оружје: Индија, Израел и Пакистан. Покрај тоа, Јужен Судан, основан во 2011 година, не се приклучил.

Договорот ги дефинира државите со нуклеарно оружје како оние што изградиле и тестирале нуклеарна експлозивна направа пред 1 јануари 1967 година; тоа се САД, Русија, Велика Британија, Франција и Кина. За други четири држави се знае или се верува дека поседуваат нуклеарно оружје: Индија, Пакистан и Северна Кореја отворено тестирале и изјавиле дека поседуваат нуклеарно оружје, додека Израел бил намерно двосмислен во однос на статусот на нуклеарно оружје. (Дознајте повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Слика на денот
Внатрешност на Новата мемонска џамија во Карачи, Пакистан.
други избрани слики

Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

... дека во муслиманските верници палеле свеќи во Турбето на Синан Челеби (1493) на охридски Плаошник во знак на почит кон св. Климент Охридски бидејќи турбето било изградено на местото на неговата стара црква?
... дека според едно предание, Чинарот во Охрид е засаден од сесловенскиот просветител Климент Охридски?
... дека Бараково е единственото село во Пиринска Македонија вон денешната Благоевградска област?
...дека хемискиот елемент индиум (In) не е наречен по Индија, туку по бојата индиго која ја оддава при спектроскопско набљудување?
...дека морепловната мерка за брзина јазол доаѓа од броењето јазли на јаже кое се фрлало во водата?
...дека средновековното име на Дојран е Полин?
...дека островите Голем и Мал Диомид во Беринговиот Проток имаат временска разлика од 21 час и се во различен календарски ден, иако се на растојание од само 3,8 км?
... дека поскокот е најотровна змија во Македонија и цела Европа?
... дека најисточната точка во Европа е ’ртот Флисингски во архипелагот Нова Земја, Русија?
...дека молњата при удар достигнува темепратура од 30.000 келвини, петпати поголема од онаа на површината на Сонцето?
...дека островот Градиште во Тиквешкото Езеро е прогласен за културно наследство на Македонија поради остатоците од утврдената античка населба Град Тиквеш која се наоѓала на тоа возвишение?
...дека песната „Благуњо дејче, пожаранче“ ја опева неостварената љубов на Аце Абаџијата кон познатата убавица Благуња Ѓолова (1889 - 1956), родум од гостиварско Пожаране?
...дека Јужен Судан е најмладата држава во светот?
...дека скопската Саат-кула е првата саат-кула во Османлиското Царство, а нејзиниот часовник е донесен вo XVI век од новоосвоениот град Сигет во Унгарија?
...дека историскиот Насредин Оџа (1208 ― 1285) бил суфија кој живеел во Акшехир, Средна Анадолија?
...дека во Македонија традиционално се користеле кирилични бројки наместо подоцна воведените арапски?
...дека врвот Тумба на Беласица е тромеѓа помеѓу Вардарска, Егејска и Пиринска Македонија?

архива · предложете факт

На денешен ден…

Денес е 19 март 2022 г.

Настани:

1628	Англичаните во Америка ја основале колонијата Масачусетс.
1903	Идеологот на ТМОРО, Гоце Делчев со својата чета го разурна тунелот кај реката Драматица (Ангиста), Серско. Тоа беше последната негова акција против османлиската власт пред неговата смрт.
1943	Основана е Комунистичката партија на Македонија, како македонски оддел на Сојузот на комунистите на Југославија.
2017	Франк-Валтер Штајнмајер станува претседател на Германија.

Родени:

1590	Вилијам Брадфорд — англиски предводник на основачите на колонијата Плимут во Масачусетс.
1629	Алексеј I Романов — руски цар.
1813	Дејвид Ливингстон — шкотски истражувач на африканскиот континент.
1818	Петар Прерадовиќ — хрватски писател.
1873	Макс Регер — германски композитор, пијанист и музички педагог, претставник на доцниот романтизам.
1888	Јозеф Алберс — германско-американски сликар.
1900	Фредерик Жолио – Кири — француски физичар.
1910	Страхил Андреевски — македонски боксер.
1933	Филип Рот — американски писател.
1942	Салаедин Билал — македонски глумец од турска националност.
1943	Митко Маџунков — македонски писател.
1947	Глен Клоус — американска глумица.
1949	Валери Леонтјев — советски и руски поп-пејач.
1955	Брус Вилис — американски глумец.
1956	Егор Гајдар — руски економист.
1960	Тодор Петров — македонски политичар.
1966	Ања Рупел — словенечка поп-пејачка, членка на групата „Видеосекс“.
1971	Лазар Еленовски — министер за одбрана на Република Македонија.
1976	Алесандро Неста — италијански фудбалер.
1976	Петар Грашо — хрватски поп-музичар.
1977	Емил Калешковски — македонски поет.
1979	Хидает Туркоглу — турски кошаркар.
1979	Иван Љубичиќ — хрватски тенисер.
1981	Коло Туре — фудбалер од Брегот на Слоновата Коска.
1981	Стив Камингс — британски велосипедист.
1987	Милош Теодосиќ — српски кошаркар.
1988	Максим Михајлов — руски одбојкар.
1993	Хаким Зијеш — марокански фудбалер.
1995	Ектор Белерин — шпански фудбалер.
1997	Рута Мејлутите — литванска пливачка.

Починале:

1241	Александар III — шкотски крал.
1721	Климент XI — римски папа.
1987	Луј де Број — француски нобеловец.
1982	Адем Гајтани — македонски поет и преведувач.
1997	Вилем де Кунинг — холандско-американски сликар.
2008	Артур Ч. Кларк — британски писател на научна фантастика.

Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Содржина и помош

почетен курс · помош · кратко упатство · превод на статија · вашата прва статија · селска чешма · викисредби · начела и напатствија · категориски индекс · избрана содржина · добри статии · нови статии · потребни статии

Тематски портали

Природни науки
астрономија · биологија · геологија · екологија · информатика · математика ·
логика · медицина · физика · хемија

Општествени науки
археологија · економија · историја · митологија · политика · право · психологија · социологија · филозофија

Географија
Европа · Јужна Америка · Азија · Африка · Северна Америка · Антарктик · Океанија

Технологија и применети науки
индустрија · семрежје · инженерство · земјоделство · општење · образование · транспорт

Уметност и култура
архитектура · мода · јазици · кулинарство · ликовна уметност · книжевност · музика · религија · спорт · драмска уметност · телевизија · филмска уметност

Други области

Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.

Збратимени проекти

Википедија е проект на Фондацијата Викимедија — непрофитна организација која опфаќа и други проекти:

	Ризница Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
	Викивести Вести со права за слободна употреба
	Викиречник Речник и лексикон
	Викицитат Збирка на цитати
	Викикниги Учебници и прирачници со права за слободна употреба
	Викиизвор Библиотека на дела со права за слободна употреба
	Викивидови Именик на видови
	Викиуниверзитет Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
	Мета-вики Усогласување на проектот „Викимедија“
	Википодатоци База на слободни знаења
	Википатување Отворен туристички водич