An India

An India
Republic of India (en) भारत गणराज्य (hi) भारत (hi) بھارت (ur) भारत (pi)
Flag of India (en) Coat of arms of India (en)
Aintiún	Jana Gana Mana (en)
Mana	«Satyameva Jayate (en) »
Ainmnithe in ómós	An Iondúis
Suíomh
22.8°N 83°E / 22.8; 83
Príomhchathair	Nua-Deilí
Daonra
Iomlán	1,326,093,247 (2020)
Teanga, nó leagan teanga	An Hiondúis An Béarla
Reiligiún	An Hiondúchas
Tíreolaíocht
Cuid de	South Asia (en) , Comhlathas Briotanach, South Asian Association for Regional Cooperation (en) agus An Ghluaiseacht Neamhailínithe
Achar dromchla	3,287,263 km²
• Uisce	9.5 %
Suite i nó in aice le limistéar uisce	Muir Arabach, Bay of Bengal (en) agus An tAigéan Indiach
Pointe is airde	Kanchenjunga (en) (8,586 m)
Pointe is ísle	Kuttanad (en) (−2 m)
Ar theorainn le	Neipeal An Bhanglaidéis An Bhútain Maenmar An Phacastáin Daon-Phoblacht na Síne An Indinéis Srí Lanca
Sonraí stairiúla
Leanann sé/sí	Réimeas Briotanach, Provinces of India (en) , Patiala State (en) , Changbhakar (en) , Panna State (en) , Junagadh State (en) , Dhrangadhra State (en) , Khaniadhana State (en) , Morvi State (en) , Idar State (en) , Sangri State (en) , Jeypore Estate (en) , Patna State (en) , Porbandar State (en) , Tonk State (en) , Tripura (en) , Ajaigarh State (en) , Akkalkot State (en) , Alipura State (en) , Alirajpur State (en) , Alwar State (en) , Ambliara State (en) , Q104151568 , Athgarh State (en) , Athmallik State (en) , Aundh State (en) , Babariawad (en) , Baghal State (en) , Baghat State (en) , Balasinor State (en) , Q104152096 , Bamra State (en) , Banganapalle State (en) , Bansda (en) , Banswara State (en) , Bantva Manavadar State (en) , Baoni State (en) , Baraundha State (en) , Baria State (en) , Baroda State (en) , Barwani State (en) , Bashahr State (en) , Basoda State (en) , Bastar State (en) , Baudh State (en) , Beja State (en) , Benares State (en) , Beri State (en) , Bhaisunda (en) , Bhajji State (en) , Bharatpur State (en) , Bhavnagar State (en) , Bhopal State (en) , Bhor State (en) , Q104152097 , Bijawar State (en) , Bikaner State (en) , Bonai State (en) , Bundi State (en) , Cambay State (en) , Carnatic state (en) , Chamba State (en) , Charkhari State (en) , Chaube Jagirs (en) , Chhatarpur State (en) , Chhota Udaipur State (en) , Chhuikhadan State (en) , Chota Nagpur States (en) , Chuda State (en) , Koch Bihar (en) , Cutch State (en) , Danta State (en) , Darkoti (en) , Daspalla (en) , Datarpur (en) , Datia State (en) , Dedhrota (en) , Dewas State (en) , Dhami (en) , Dhar State (en) , Dharampur State (en) , Dhenkanal State (en) , Dholpur State (en) , Dhrol State (en) , Dhurwai (en) , Dungarpur State (en) , Faridkot State (en) , Gangpur State (en) , Garhwal Kingdom (en) , Gaurihar State (en) , Gondal State (en) , Guler State (en) , Gwalior State (en) , Hasht-Bhaiya (en) , Hindol State (en) , Hyderabad State (en) , Indore State (en) , Jafarabad State (en) , Jaipur State (en) , Jaisalmer State (en) , Jaitpur State (en) , Jalaun State (en) , Jambughoda State (en) , Jamkhandi State (en) , Jammu and Kashmir (en) , Janjira State (en) , Jaoli State (en) , Jaora State (en) , Jashpur State (en) , Jaso State (en) , Q104151575 , Jaswan (en) , Jath State (en) , Jawhar State (en) , Jesar State (en) , Jhabua State (en) , Jhalawar State (en) , Jhansi State (en) , Jigni State (en) , Jind State (en) , Jobat State (en) , Jodhpur State (en) , Kahlur State (en) , Kalahandi State (en) , Kalsia State (en) , Kamta-Rajaula (en) , Kangra-Lambagraon (en) , Kanker State (en) , Kapshi Estate (en) , Kapurthala State (en) , Karauli State (en) , Kawardha State (en) , Keonjhar State (en) , Keonthal State (en) , Khairagarh State (en) , Khandpara State (en) , Kharsawan State (en) , Khilchipur State (en) , Kishangarh State (en) , Kingdom of Cochin (en) , Kolhapur State (en) , Koriya (en) , Kota State (en) , Q104152099 , Q104152100 , Kothi State (en) , Q104152101 , Q104152102 , Kurundvad Junior (en) , Kurundvad Senior (en) , Kuthar (en) , Kutlehar State (en) , Lakhtar State (en) , Q104152103 , Lawa Thikana (en) , Limbda (en) , Limbdi State (en) , Loharu State (en) , Lunavada State (en) , Q104152104 , Maihar State (en) , Makrai State (en) , Malerkotla State (en) , Malpur State (en) , Manda (en) , Mandi State (en) , Kingdom of Manipur (en) , Maurha State (en) , Mayurbhanj State (en) , Miraj Junior (en) , Miraj Senior (en) , Muhammadgarh State (en) , Mohanpur State (en) , Q104152105 , Mudhol State (en) , Muli State (en) , Q104152106 , Kingdom of Mysore (en) , Nabha State (en) , Nagod State (en) , Nandgaon State (en) , Narsinghgarh State (en) , Narsinghpur State (en) , Nasvadi Taluka (en) , Nawanagar State (en) , Nayagarh State (en) , Nazargunj (en) , Nilgiri State (en) , Orchha State (en) , Orissa Tributary States (en) , Oudh State (en) , Pahra (en) , Pal Lahara State (en) , Palanpur State (en) , Paldeo State (en) , Palitana State (en) , Patdi State (en) , Q104152107 , Pataudi (en) , Q104152108 , Pethapur State (en) , Phaltan State (en) , Piploda State (en) , Pratapgarh State (en) , Pudukkottai State (en) , Radhanpur State (en) , Raghogarh State (en) , Raigarh State (en) , Rairakhol State (en) , Rajgarh State (en) , Rajkot State (en) , Rajoli Zamindari Estate (en) , Rajpipla State (en) , Q104152109 , Rajpara State (en) , Ramdurg State (en) , Rampur State (en) , Ranasan State (en) , Ranpur State (en) , Ratlam State (en) , Rewa State (en) , Sachin State (en) , Sailana State (en) , Sakti State (en) , Sambalpur State (en) , Samthar State (en) , Sandur State (en) , Sangli State (en) , Sant State (en) , Saraikela State (en) , Sarangarh State (en) , Sardargarh Bantva (en) , Savanur State (en) , Sawantwadi State (en) , Shahpura State (en) , Siba State (en) , Sirmoor State (en) , Q104152110 , Sirohi State (en) , Sitamau State (en) , Sohawal State (en) , Q104152111 , Sonepur State (en) , Suket State (en) , Tanjung Surat (en) , Surgana State (en) , Surguja State (en) , Talcher State (en) , Taraon State (en) , Thanjavur Maratha kingdom (en) , Tigiria State (en) , Torawati (en) , Tori Fatehpur (en) , Thiruvithamkoor Maharajyam (en) , Tripura (en) , Tulsipur State (en) , Udaipur State (en) , Udaipur State (en) , Vala State (en) , Q101242375 , Vijaynagar State (en) , Vijaipur State (en) , Vallbhapur State (en) , Wadagam State (en) , Wadhwan State (en) , Wankaner State (en) , Umri (en) , Dominion of India (en) agus Q11944509
Cruthú	Lúnasa 15, 1947
Eachtra barrthábhachtach	Indian independence movement (en) (Lúnasa 15, 1947)
Saoire phoiblí	Republic Day (en) (26 Eanáir) International Workers' Day (en) (1 Bealtaine) Independence Day (en) (15 Lúnasa) Gandhi Jayanti (en) (2 Deireadh Fómhair)
Eagraíocht pholaitiúil
Córas rialtais	federal republic (en) agus parliamentary democracy (en)
Comhlacht feidhmiúcháin	Government of India (en)
Comhlacht reachtach	Parliament of India (en)
• Uachtarán na hIndia	Ram Nath Kovind (Iúil 25, 2017)
• Príomh-aire na hIndia	Narendra Modi (Bealtaine 26, 2014)
Údarás breithiúnach is airde	Supreme Court of India (en)
Eacnamaíocht
Airgeadra	Indian rupee (en)
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama	Indian Standard Time (en) Asia/Kolkata (en)
Fearann Idirlín barrleibhéil	.in (en) , .ભારત (en) , .भारत (en) , .ଭାରତ (en) , .ਭਾਰਤ (en) , .ভারত (en) , .இந்தியா (en) , .భారత్ (en) , .ভাৰত (en) , .بھارت (en) , .ಭಾರತ (en) agus .ഭാരതം (en)
Glaochód	+91
Uimhir theileafóin éigeandála	112, 100 (en) , 101 (en) , 102 (en) agus 108 (en)
Eile
Láithreán gréasáin	india.gov.in

Is tír í an India (nó Poblacht na hIndia) i ndeisceart na hÁise. Is í an seachtú tír ar domhain ó thaobh achair de agus an dara tír ó thaobh daonra. Is í an daonlathas is mó ar domhain.

Sanasaíocht. Tagann an t-ainm "an India" ón Iondúis, atá díorthaithe ón fhocal Sean-Pheirseach Hindu, ón Sanskrit Sindhu, an t-ainm stairiúil áitiúil d'abhainn na hIondúise. Thug na sean-Ghréigigh Indoi (Ινδοί) (pobal na hIondúise) ar na hIndiaigh.

Tugtar "Bharat" ar an India freisin, i mbunreacht na hIndia agus i teangacha na tíre. Tá an stádas céanna leis an dá fhocal. Tagann Bharat ó ainm an rí finscéalach Bharata i miotaseolaíocht na hIndia.

Tíreolaíocht

Tá imeallbhord 7,517 ciliméadar ag India ar an Muir Arabach, ar an Aigéan Indiach agus ar Bhá Beangál. Tá teorainn aici leis an bPacastáin, Sín, Neipeal, Bútain, Banglaidéis agus le Maenmar. Tá oileán Shrí Lanca suite amach ó chósta oirdheisceart na hIndia.

Polaitíocht

Is poblacht í an India agus 29 stát agus seacht gcríoch aontais inti. Is daonlathas parlaiminteach é.

Geilleagar

Bhí an 12ú geilleagar is mó ag an India sa bhliain 2008. Cé go bhfuil geilleagar láidir eascarthach ag an tír, tá an bochtanas, an neamhlitearthacht, agus an galar fós ann mar fhadhbanna mhóra.

Siombailí náisiúnta Phoblacht na hIndia (go hoifigiúil)

An t-ainmhí náisiúnta: an eilifint
An t-éan náisiúnta
An crann náisiúnta
An bláth náisiúnta
Ainmhí na hoidhreachta náisiúnta
An mamach mara
An reiptíl náisiúnta
Mamach na hoidhreachta náisiúnta
An toradh náisiúnta
An teampall náisiúnta
An abhainn náisiúnta
An sliabh náisiúnta

Teangacha na hIndia

Is stát iolraíoch ilteangach il-eitneach í an India sa lá atá inniu ann.

Tá 22 teanga oifigiúil ag an India, is iad an Hiondúis agus Béarla na príomhtheangacha atá in úsáid ag an rialtas cónaidhme. Ba í a dteanga an rud ba mhó a d’fhág na Sasanaigh ina ndiaidh san India.

Is iarchoilíneacht de chuid na Fraince í Pondicherry agus tá cúpla focal Fraincise á labhairt fós ann.

Stáit

Is iad na Stáit seo a leanas ballstáit an India:

Andhra Pradesh Arunachal Pradesh Assam Biohár Chhattisgarh Goa An Ghúisearáit Haryana Himachal Pradesh Jammu agus Kashmir Jharkhand Karnataka Kerala Madhya Pradesh Maharashtra

Manipur Meghalaya Mizoram Nagaland Odisha An Phuinseáib Rajasthan Sikkim Tamil Nadu Telangana Tripura Uttar Pradesh Uttarakhand Beangál Thiar

Stair

Aithníodh fo-ilchríoch na hIndia ó thaobh saibhris tradála agus saibhris cultúrtha ar feadh i bhfad. Is ann a bhí sibhialtacht ghleann na hIondúise lonnaithe agus is réigiún bhealaí trádala stairiúla agus impireachtaí stairiúil í freisin.

Tháinig ceithre reiligiún mór ón fo-ilchríoch - an Hiondúchas, an Búdachas, an Jaineachas agus an Sicheachas agus tháinig an Sorastrachas, an Giúdachas, an Chríostaíocht agus an tIoslam roimh 1000AD.

18ú haois

San 18ú haois bhí faill ag an bhFrainc ar smacht a fháil ar réimse maith den India. Má theip orthu é sin a dhéanamh ní de cheal dúthrachta agus misnigh é; arís agus arís eile chuaigh a gcuid arm i ngleic le reisimintí na Breataine, agus d’éirigh leo limistéar beag a choinneáil acu féin siar ó dheas ó Mhadras (Chennai) i dTamil Nadu.

19ú haois

Diaidh ar ndiaidh ón 18ú aois amach, nascghabh Comhlacht na hIndiacha Thoir an fo-ilchríoch agus ba choilíneacht na Ríochta Aontaithe í ó lár an 19ú haois.

1940idí: Críochdheighilt, Trasimirce agus Cinedhíothú

Jinnah (pobalóir moslamach) agus Gandi ( tugtha don aislingeacht), 1944

Bhain an India a neamhspleáchas amach sa bhliain 1947. Bhí ar an mBreatain neamhspleáchas a ghéilleadh don India agus tháinig deireadh leis an Réimeas Briotanach.

Cuireadh críochdheighilt i bhfeidhm ar an Phacastáin agus India sa bhliain 1947. Bunaíodh an Phacastáin agus an India, na tíortha chomharbais. Roinneadh an Phuinseáib, mar a bhí, eatarthu.

Nuachtáin, 1944: "formula (=> críochdheighilt ) approved by Gandhi"

Sna 1940idí, bhí Muhammad Ali Jinnah ina cheannaire ar Chumann na Moslamach. Páirtí pobalach a bhí ann. Ghríosaigh óráid Jinnah an teannas ciníoch, de réir a chéile. Is cosúil gur thacaigh tromlach millteanach na Moslamach an críochdheighilt i 1947, ach ní raibh sé mar sin tamall de bhlianta roimh 1947.

1947: an trasimirce is mó riamh

Bhí Moslamaigh ina gcónaí san India le fada an lá, ur le hur le Hiondúigh agus le Saícigh. Bhí an fanaiceacht chreidimh ann i gcónaí, ach bhí an teannas ag cur thar maoil i 1947.

Thug Gandhi le tuiscint go riabh sé glan i gcoinne an chríochdheighilt. Ach tá na staraí den tuairim inniu go raibh sé mí-ionraic. Bhí Gandhi réidh le teacht ar chomhréiteach. Ach ní raibh sé sásta sciar den fhreagracht a ghlacadh. Agus bhí Rialtas na Ríochta Aontaithe ag séanadh a bhfreagracht chomh maith.

Fógraíodh neamhspleáchas India ar an 15 Lúnasa 1947. Bhain an stát nua Stádas Tiarnais (Dominion Status i mBéarla) amach.

Tharla cinedhíothú le linn na tréimhse seo. Líon iomlán na marbh: 1-2 milliún b'fhéidir. Tharla trasimirce ollmhór; tugadh bata is bóthar do 12 milliún, an trasimirce is mó riamh i stair an domhain.