1838
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
Ten artykuł od 2021-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Rok 1838 / MDCCCXXXVIII
stulecia: XVIII wiek ~
XIX wiek ~
XX wiek
dziesięciolecia:
1800–1809 •
1810–1819 •
1820–1829 •
1830–1839
• 1840–1849
• 1850–1859
• 1860–1869
lata: 1828 «
1833 «
1834 «
1835 «
1836 «
1837 «
1838
» 1839
» 1840
» 1841
» 1842
» 1843
» 1848
Wydarzenia w Polsce[edytuj | edytuj kod]
- 9 stycznia – w Gdańsku otwarto pierwsze publiczne przedszkole.
- Piotr Steinkeller uruchomił kurierskie połączenie dyliżansami pomiędzy Krakowem i Warszawą.
Wydarzenia na świecie[edytuj | edytuj kod]
- 6 stycznia – Samuel Morse po raz pierwszy zademonstrował w Morristown (stan New Jersey) działanie telegrafu.
- 26 stycznia – w Tennessee została wprowadzona prohibicja.
- 2 lutego – powstała niepodległa republika Los Altos w Ameryce Środkowej.
- 6 lutego – Pieter Retief, burski polityk i wojskowy, jeden z przywódców Wielkiego Treku oraz jego stuosobowa świta zostali zamordowani przez Zulusów w prowincji Natal.
- 22 kwietnia – brytyjski parowiec SS Sirius zdobył jako pierwszy Błękitną Wstęgę Atlantyku.
- 23 kwietnia – brytyjski parowiec SS Great Western zdobył jako drugi Błękitną Wstęgę Atlantyku.
- 30 kwietnia – Nikaragua wystąpiła ze Zjednoczonych Prowincji Ameryki Środkowej.
- 27 maja – Braulio Carrillo Colina został po raz drugi prezydentem prowincji Kostaryka.
- 15 czerwca – wojna domowa w Urugwaju: zwycięstwo rebeliantów w bitwie pod El Palmar.
- 28 czerwca – Wiktoria Hanowerska została koronowana na królową Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.
- 4 września – Henriette d'Angeville jako druga kobieta weszła na szczyt Mont Blanc.
- 10 września – w Paryżu odbyła się premiera opery Benvenuto Cellini Hectora Berlioza.
- 26 października – Honduras wystąpił z Konfederacji Środkowoamerykańskiej.
- 3 listopada – ukazało się pierwsze wydanie największego wydawanego w Indiach anglojęzycznego dziennika - „The Times of India”.
- 27 listopada – wojna francusko-meksykańska: francuska flota rozpoczęła bombardowanie portowego miasta Veracruz.
- 16 grudnia – bitwa nad Rzeką Krwi (Afryka Południowa) między armią króla Zulu, Dingane, a białymi Burami.
- Brytyjczycy rozpoczęli podbój Afganistanu.
Urodzili się[edytuj | edytuj kod]
- 6 stycznia – Max Bruch, niemiecki kompozytor i dyrygent (zm. 1920)
- 16 stycznia – Jan Lam, polski powieściopisarz, satyryk, redaktor „Dziennika Polskiego”, nauczyciel (zm. 1886)
- 23 stycznia – Marianna Cope, założycielka Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia Misjonarek Nauczania, opiekunka trędowatych (zm. 1918)
- 2 lutego – Konstanty Kalinowski, rewolucjonista, uczestnik powstania styczniowego, bohater narodowy Polski, Białorusi i Litwy (zm. 1864)
- 28 lutego – Justyn Ranfer de Bretenieres, francuski misjonarz, męczennik, święty katolicki (zm. 1866)
- 1 marca – Gabriel Possenti, włoski pasjonista, święty katolicki (zm. 1862)
- 3 marca – George William Hill, amerykański astronom i matematyk (zm. 1914)
- 9 marca – Ludwik Gumplowicz, teoretyk państwa i prawa, profesor uniwersytetu w Grazu, współtwórca socjologii
- 4 kwietnia - James Black Groome, amerykański polityk, senator ze stany Maryland (zm.1893)
- 18 kwietnia - Władysław Dybowski, polski biolog (zm. 1910)
- 10 maja – John Wilkes Booth, zabójca prezydenta Abrahama Lincolna (zm. 1865)
- 24 czerwca – Jan Matejko, polski malarz historyczny (zm. 1893)
- 8 lipca – Ferdinand Graf von Zeppelin, pionier niemieckiego lotnictwa (zm. 1917)
- 11 lipca – Wojciech Kętrzyński, historyk, etnograf i publicysta (zm. 1918)
- 23 sierpnia – Róża Kolumba Białecka, polska zakonnica, założycielka zakonu dominikanek w Polsce, Służebnica Boża (zm. 1887)
- 2 września – Arnould Rèche, francuski lasalianin, błogosławiony katolicki (zm. 1890)
- 8 września – Karl Weyprecht, oficer marynarki wojennej Austro-Węgier, austriacki geofizyk, badacz polarny, odkrywca Ziemi Franciszka Józefa (zm. 1881
- 12 września – Arthur Auwers, niemiecki astronom (zm. 1915)
- 11 września – Adam Asnyk, poeta i dramatopisarz polski (zm. 1897)
- 3 października – Józef Rivoli, polski leśnik (zm. 1926)
- 18 października – Ksawery Liske, polski historyk (zm. 1891)
- 25 października – Georges Bizet, francuski kompozytor operowy (zm. 1875)
- 8 listopada – Feliks Nawrocki, polski fizjolog (zm. 1902)
- 19 listopada – Fryderyk Jansoone, francuski franciszkanin, błogosławiony katolicki (zm. 1916)
- 27 listopada – Jakub Berthieu, francuski jezuita, misjonarz, męczennik, święty katolicki (zm. 1896)
- data dzienna nieznana:
- Paweł Chen Changpin, chiński męczennik, święty katolicki (zm. 1861)
- Paweł Wu Anju, chiński męczennik, święty katolicki (zm. 1900)
- Franciszek Zhang Rong, chiński męczennik, święty katolicki (zm. 1900)
- Mikołaj Cegłowski, powstaniec styczniowy.
Zmarli[edytuj | edytuj kod]
- 3 lutego – Anne Marie Rivier, francuska zakonnica, błogosławiona katolicka (ur. 1768)
- 11 maja – Jędrzej Śniadecki, polski uczony i pedagog (ur. 1768)
- 17 maja – Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord, francuski polityk i dyplomata (ur. 1754)
- 25 czerwca
- Dominik Henares, hiszpański dominikanin, misjonarz, biskup, męczennik, święty katolicki (ur. 1765)
- Franciszek Đỗ Văn Chiểu, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1797)
- 30 czerwca – Wincenty Đỗ Yến, wietnamski dominikanin, męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1764)
- 4 lipca – Józef Nguyễn Đình Uyển, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1775)
- 12 lipca – Ignacy Delgado, hiszpański dominikanin, misjonarz, biskup, męczennik, święty katolicki (ur. 1761)
- 15 lipca – Piotr Nguyễn Bá Tuần, wietnamski ksiądz, męczennik, święty katolicki (ur. 1766)
- 24 lipca – Józef Fernández, hiszpański dominikanin, misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. 1775)
- 1 sierpnia
- Bernard Võ Văn Duệ, wietnamski ksiądz, męczennik, święty katolicki (ur. 1755)
- Dominik Nguyễn Văn Hạnh, wietnamski dominikanin, męczennik, święty katolicki (ur. 1772)
- 12 sierpnia
- Antoni Nguyễn Đích, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1769)
- Jakub Đỗ Mai Năm, wietnamski ksiądz, męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1781)
- Michał Nguyễn Huy Mỹ, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1804)
- 21 sierpnia
- Adelbert von Chamisso, niemiecki pisarz i przyrodnik (ur. 1781)
- Józef Đặng Đình Viên, wietnamski ksiądz, męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1787)
- 26 sierpnia – Joanna Elżbieta Bichier des Ages, francuska zakonnica, święta katolicka (ur. 1773)
- 5 września
- Józef Hoàng Lương Cảnh, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1763)
- Piotr Nguyễn Văn Tự, wietnamski dominikanin, męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1796)
- 21 września
- Franciszek Jaccard, francuski misjonarz, męczennik, święty katolicki (ur. 1799)
- Tomasz Trần Văn Thiện, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1820)
- 2 listopada – Piotr Yi Ho-yŏng, koreański męczennik, święty katolicki (ur. 1803)
- 24 listopada
- Wincenty Nguyễn Thế Điểm, wietnamski ksiądz, męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1761)
- Piotr Vũ Đăng Khoa, wietnamski ksiądz, męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1790)
- Piotr Borie, francuski misjonarz, biskup, męczennik, święty katolicki (ur. 1808)
- 27 listopada – Ludwik Osiński, polski krytyk literacki, teoretyk literatury, tłumacz i poeta (ur. 1775)
- 18 grudnia
- Paweł Nguyễn Văn Mỹ, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1798)
- Piotr Trương Văn Đường, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1808)
- Piotr Vũ Văn Truật, wietnamski męczennik, święty katolicki (ur. ok. 1816)
- 25 grudnia – Antonina Maria Verna, włoska zakonnica, błogosławiona katolicka (ur. 1773)
Święta ruchome[edytuj | edytuj kod]
- Tłusty czwartek: 22 lutego
- Ostatki: 27 lutego
- Popielec: 28 lutego
- Niedziela Palmowa: 8 kwietnia
- Wielki Czwartek: 12 kwietnia
- Wielki Piątek: 13 kwietnia
- Wielka Sobota: 14 kwietnia
- Wielkanoc: 15 kwietnia
- Poniedziałek Wielkanocny: 16 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 24 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 3 czerwca
- Boże Ciało: 14 czerwca