Hindıstan

Wikipediya, ensiklopediya xosere ra
Xıl de be pusula Xıl de cıgeyrayışi
Hindıstan
Desmal u Arma
Flag of India.svg Emblem of India.svg
Melumat
Ware Cay biyayışi
Mıntıqa Asyaya Veroci
Embıryani Nepal, Bengladeş, Butan, Myanmar, Pakıstan, Cumhuriyetê Şariê Çini, İndonezya u Sri Lanka
İdare Government of IndiaParliament of India
Erd 3 287 263 km2
Nıfus 1 326 093 247
Hıkumet Cumhuriyeto federal
Serdar Ram Nath Kovind
Kodê telefoni +91
Letey saete Indian Standard Time
Kodê interneti .in
Zıwano resmi Hindki u İngılızki
Merş Jana Gana Mana
Cao tewr berz Kanchenjunga
Cao tewr nızm Kuttanad
Pere Indian rupee
Ravêrşiyayışê heqa merdıman 0,64
Xerita
India (orthographic projection)-2.svg


Hindıstan, yew dewleta. Cayê xo verocê Asya dero. Dewleta Hindıstani zaf gırda; dınya de hewtına (7). Zımey Hindıstani de Nepal, Tibet, Çin u Buhutan; verocê cı de Okyanuso Hind u Sri Lanka; rocvetış de Bengladeş u Burma; rocawan de Pakıstan u Deryayê Erebi ca gêno. Paytextê Hindıstani Newê Delhiyo. Hindıstan 28 eyaletan ra yeno pêra (mıteşekkıla). Hindıstan ezayê Mıletê Yewbiyayey u G20iyo. Sistemê idarey demokrasiya.

Tarix[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Tarixê Hindıstan dewlemendiyo. Tewr verini de Medeniyetê Hindus Valey Hindıstan de ronışti bi. Feqet wextê İsay ra ravêr (İ.R.) 1500 de aşiratanê Aryani amey Hindıstan. Dıme Yunanan, İranan, Ereban u Moğalan Hindıstan işğal kerd. Seserra 18 de şarê Ewrope (Portekizan, Fransızan, İngilizan) amey Hindıstan. Feqet serra 1861 de Hindıstan pêro biye koloniy/mıstemera Britanya. Şarê Hindıstani zaf isyanan kerd; feqet Britanya semedê dinanê Hinduism u İslam ra kontrolê xo ard. Serra 1947 de Mahatma Gandhi esqerê Britanya fetılna. Feqet dewletê Hindıstani biye lete, Pakıstan niyay ro. Semedê Keşmır, beneta Pakıstan u Hindıstan hewl niya.

İklım u sûki[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Erdê Hindıstan zaf hira u gırdo. Ayra iklımê Hindıstani zaf vuriyeno. Zımey Hindıstani hem kıla hem honıko. Labelê verocê xo zaf germıno, zaf varan vareno. Lasêri zaf zerar danê.

Sûkê gırdi:

Sûka Mumbai zaf ravêr şiya. Mumbai de bina u banê xeylê berzi estê, sûka doviziyo, paytextê borsayo, merkezê iqtısadê Hindıstaniyo. Mumbai merkezê film u xeceliyayışiyo. Bollywood Mumbai ra zaf nezdiyo.

Nıfus[bıvurne | çımeyi bıvurne]

Nıfusê Hindıstan 1,1 milyara; dınya de dıyina (2). % 70 şarê Hindıstan dewıca. Nuşkar u wendoğê xo zaf niya (%65). Nêweşiyê AIDSi Hindıstan de yew problema gırdo. 5.8 milyoni şarê Hindıstani kewtê nêweşiyê AIDSi. Hindıstan de mıxtelıf dini estê: Hinduism, İslam, Musewi, Xrıstiyani, Zerduşti u Bahai. Zıwano resmi zafo; Hindki, İngilizki u xeylê Zıwanan.

İqtısad[bıvurne | çımeyi bıvurne]

İqtısadê Hindıstan beno gırd. Her serre iqtısadê Hindıstan % 8 beno pil. Hindıstan zaf idxalat (eksport) keno. Semedê ercaniya karkerano ra, şırketanê Dewletanê Amerikayê Yewbiyayiyan zaf fabrikan vırazenê. Endustriyê komunikasyon, komputer u tıb Hindıstan de raver şiyê.

Çımey[bıvurne | çımeyi bıvurne]