Juana của Castilla

Juana la Loca
Nữ vương của Castilla và León
Tại vị	26 tháng 11, năm 1504 – 12 tháng 4, năm 1555 (50 năm, 137 ngày)
Đồng cai trị	Philip I Charles I
Tiền nhiệm	Isabella I và Ferdinand V
Kế nhiệm	Charles I
Nữ vương của Aragon, Sicilia, Naples, Valencia, Sardegna, và Navarre Bà Bá tước của Barcelona
Tại vị	23 tháng 1, năm 1516 - 12 tháng 4, năm 1555 (39 năm, 79 ngày)
Cùng trị vì	Charles V, Hoàng đế của Thánh chế La Mã
Tiền nhiệm	Fernando II của Aragon
Kế nhiệm	Charles I
Thông tin chung
Sinh	(1479-11-06)6 tháng 11 năm 1479 Toledo, Tây Ban Nha
Mất	12 tháng 4 năm 1555(1555-04-12) (75 tuổi) Tordesillas, Tây Ban Nha
An táng	Capilla Real, Granada, Tây Ban Nha
Phối ngẫu	Philip I của Castilla
Hậu duệ	Eleanor, Vương hậu nước Pháp Charles V, Hoàng đế Thánh chế La Mã Isabella, Vương hậu Đan Mạch Ferdinand I, Hoàng đế Thánh chế La Mã Mary, Vương hậu Bohemia Catherine, Vương hậu Bồ Đào Nha
Hoàng tộc	Nhà Trastámara (khi sinh) Nhà Habsburg (kết hôn)
Thân phụ	Fernando II của Aragon
Thân mẫu	Isabella I của Castilla

Juana I của Castilla và Aragón (tiếng Tây Ban Nha: Juana I de Castilla y Aragón; 6 tháng 11 năm 1479 – 12 tháng 4 năm 1555), cũng phiên thành Joanna theo tiếng Anh, Jeanne theo tiếng Pháp hay Giovanna theo tiếng Ý, là Nữ vương của Vương quốc Castilla và Vương quốc Aragon. Trong lịch sử Châu Âu, Juana được biết đến với biệt danh Joanna Điên (Juana La Loca).

Là con gái của Quân chủ Công giáo, Song vương Fernando II của Aragon và Isabella I của Castilla, Juana trở thành Trữ quân cho Aragon cùng Castilla sau cái chết liên tiếp của chị cùng anh trai. Từ việc hợp nhất xứ Castilla và Aragon, sự lên ngôi của Juana đã đánh dấu ấn quan trọng trong việc hình thành nhà nước Tây Ban Nha hiện đại. Juana kết hôn với Philip el Hermoso, người trở thành Quốc vương vào năm 1506, đại diện dòng họ nhà Habsburg trị vì Castilla do hệ thống "Jure uxoris", cho phép người chồng có quyền hoặc tước vị dựa vào hôn phối với người vợ, trở thành Philip I của Castilla. Thế nhưng Vua Phillip qua đời cùng năm đó không lâu. Những tưởng rằng Juana sẽ phải đến một Tu viện cho quãng đời còn lại khi cha bà là Quốc vương Fernando II tuyên bố quyền nhiếp chính của Castilla, Juana cuối cùng vẫn duy trì tư cách là Nữ vương của Castile, sau đó còn thuận lợi kế tục trở thành quân chủ của Aragon khi cha bà là Quốc vương Fernando II qua đời vào năm 1516. Theo sự kiện này, Juanna là vị quân chủ, cũng là Nữ vương đầu tiên của toàn bộ Tây Ban Nha thống nhất trong lịch sử Tây Ban Nha.

Từ năm 1517, con trai bà là Charles của Áo đến và tiếp nhận Vương vị của Castile cùng Aragon, trở thành Quốc vương Charles I của Castilla và Aragon, còn Juana tiếp tục cai trị cùng con trên cương vị là người đồng cai trị.

Thân thế

Nữ vương Juana xuất thân từ gia tộc nhà Trastámara lừng danh của hai Vương quốc cổ Castilla và Aragon, bà được sinh ra ở Toledo, kinh đô khi đó của Vương quốc Castile. Bà là người con thứ 3 và là con gái thứ hai của Quốc vương Fernando II của Aragon và Nữ vương Isabella I của Castilla. Trong gia đình hầu hết là con gái, Juana là chị của Catherine xứ Aragon, người sau này lấy Henry VIII của Anh và trở thành Vương hậu nước Anh.

Từ khi còn nhỏ, Juana là một người được đánh giá là thông minh và siêng năng, đồng thời là một học sinh giỏi. Mẹ bà là Nữ vương Isabella thường lui tới phòng học và kiểm tra bài vở của bà cùng với ba chị em gái khác là Isabella, Maria và Catherine.

Hậu duệ

Tên	Chân dung	Ngày sinh và ngày mất	Ghi chú
Eleanor của Áo		15 tháng 11 năm 1498 - 25 tháng 2 năm 1558 (59 tuổi)	Kết hôn với Quốc vương Manuel I của Bồ Đào Nha, sau tái hôn với Francis I của Pháp. Cuộc hôn nhân đầu của bà cho ra hậu duệ.
Karl V của Thánh chế La Mã		24 tháng 2 năm 1500 – 21 tháng 9 năm 1558 (58 tuổi)	Kế thừa vị trí Hoàng đế của Thánh chế La Mã từ ông nội, Hoàng đế Maximiliam. Là vị Hoàng đế trứ danh, quân chủ quyền lực nhất Châu Âu đương thời. Kết hôn với Isabella của Bồ Đào Nha - em họ bên họ ngoại, có hậu duệ là Philip II của Tây Ban Nha.
Isabella, Vương hậu của Đan Mạch, Na Uy và Thụy Điển		18 tháng 7 năm 1501 - 19 tháng 1 năm 1526 (24 tuổi)	Kết hôn với Quốc vương Christian II của Đan Mạch. Có hậu duệ.
Ferdinand I của đế quốc La Mã Thần thánh		10 tháng 3 năm 1503 - 25 tháng 7 năm 1564 (61 tuổi)	Một nhà quân sự lỗi lạc và hết mực trung thành dưới triều anh trai Karl V, và sau đó ông được anh trai chỉ định kế thừa vị trí Hoàng đế của Thánh chế La Mã. Kết hôn với Anne của Bohemia và Hungary, có hậu duệ, bao gồm Hoàng đế Maximilian II của đế quốc La Mã Thần thánh.
Mary của Áo, Vương hậu Hungary		15 tháng 9 năm 1505 - 18 tháng 10 năm 1558 (53 tuổi)	Kết hôn với Quốc vương Louis II của Hungary, không có hậu duệ. Sau khi Vua Louis II tử trận trong cuộc chiến với Đế quốc Ottoman, Mary trở thành nhiếp chính Hungary, về sau lại trở thành Nữ Thống chế của Hà Lan thuộc Áo.
Catherine của Áo, Vương hậu Bồ Đào Nha		14 tháng 1 năm 1507 - 12 tháng 2 năm 1578 (71 tuổi)	Khác với 5 người anh chị khác, Catherine bị giam cùng mẹ mình tại Tordesillas, mãi cho đến khi quá tuổi kết hôn, bà mới được anh trai là Hoàng đế của Thánh chế La Mã, Karl V, chỉ định làm vợ của người em họ là John III của Bồ Đào Nha. Có hậu duệ.

Tham khảo

• W. H. Prescott, Hist. of Ferdinand and Isabella (1854)
• Rosier, Johanna die Wahnsinnige (1890)
• H. Tighe, A Queen of Unrest (1907).
• R. Villa, La Reina doña Juana la Loca (1892)
• Bethany Aram, Juana the Mad: Sovereignty and Dynasty in Renaissance Europe" (Baltimore, Johns Hopkins UP, 2005).
• Adriana Assini, Le rose di Cordova, Scrittura & Scritture, Napoli 2007
• Miller T. The Castles and the Crown. Coward-McCann: New York, 1963
• Aram, Bethany, "Juana "the Mad's" Signature: The Problem of Invoking Royal Authority, 1505- 1507", Sixteenth Century Journal
• Elliott, J.H., Imperial Spain, 1469–1716
• de Francisco Olmos, José María: Estudio documental de la moneda castellana de Juana la Loca fabricada en los Países Bajos (1505–1506) Lưu trữ 2012-01-14 tại Wayback Machine, Revista General de Información y Documentación 2002, vol 12, núm.2 (Universidad complutense de Madrid).
• de Francisco Olmos, José María: Estudio documental de la moneda castellana de Carlos I fabricada en los Países Bajos (1517); Revista General de Información y Documentación 2003, vol 13, núm.2 (Universidad complutense de Madrid).
• Juan-Navarro, Santiago, Maria Gomez, and Phyllis Zatlin. Juana of Castile: History and Myth of the Mad Queen. Newark and London: Bucknell University Press, 2008.