2022

2022 (MMXXII) — Qriqorian təqviminə görə Şənbə günü başlayan ildir. Bizim Era və Miladi tarixin 2022-ci ilidir. III minilliyin və XXI əsrin 22-ci ilidir. 2020-ci illərin 2-ci ilidir.

İllər
2018 • 2019 • 2020 • 2021 — 2022 — 2023 • 2024 • 2025 • 2026
Onilliklər
2000-ci illər • 2010-cu illər — 2020-ci illər — 2030-cu illər • 2040-cı illər
Əsrlər
XX əsr — XXI əsr — XXII əsr

2022 digər təqvimlərdə

Qriqori	2022 MMXXII
Bəhai	178 – 179
Benqal	1429
Berber	2972
Myanma	1384
Bizans	7530 – 7531
Buddist	2566
Erməni	1471 ԹՎ ՌՆՀԱ
Efiopiya	2014 – 2015
Hicri	1443 – 1444
Hind
- Vikram-samvat	2078 – 2079
- Şaka samvat	1944 – 1945
- Kali-yuqa	5123 – 5124
Holosen təqvimi	12022
Yəhudi	5782 – 5783
İran	1400 – 1401
Qibti	1738 – 1739
Koreya	4355
Tailand günəş	2565

Hadisələr

Yanvar

Qazaxıstan etirazları

2021 Afrika Millətlər Kuboku

"Ana" tropik fırtınası

• 1 Yanvar — Dünyanın ən böyük azad ticarət zonası olan Regional Hərtərəfli İqtisadi Tərəfdaşlıq qüvvəyə mindi
• 2 Yanvar
  • Qazaxıstan etirazları (2022): Qazaxıstan'ın Janaozen vilayətində qazın bahalaşmasına qarşı etiraz aksiyaları başlayıb
  • Sudan Baş naziri Abdullah Hamduk etirazlar fonunda istefa verib
• 4 Yanvar — Qazaxıstan etirazları (2022): Qazaxıstan'ın Almatı, Janaozen, Aktau və Mangistau vilayətlərində yanacağın bahalaşmasına qarşı etiraz aksiyaları olub
• 5 Yanvar
  • Qazaxıstan etirazları (2022): Bütün Qazaxıstan ərazisində fövqəladə vəziyyət elan edildi. Qazaxıstan Baş naziri Askar Mamin etirazlar fonunda istefa verdi. Keçmiş Qazaxıstan Prezidenti Nursultan Nazarbayev Qazaxıstanın Təhlükəsizlik Şurası vəzifəsindən kənarlaşdırıldı
  • COVİD-19 koronavirus pandemiyası: Dünyada sutkalıq yoluxma sayı ilk dəfə olaraq 2 milyonu keçdi
• 6 Yanvar — Qazaxıstan etirazları (2022): KTMT Qazaxıstan Prezidenti Qasım-Jomart Tokayev'in xahişi ilə ölkəyə sülhməramlılar göndərdi
• 7 Yanvar — COVİD-19 koronavirus pandemiyası: Qlobal yoluxma sayı 300 milyonu keçdi
• 9 Yanvar - 6 Fevral — 2021 Afrika Millətlər Kuboku (Kamerun)
• 10 Yanvar — Donuzdan insana ilk uğurlu ürək transplantasiyası həyata keçirildi (Baltimor, Merilend, ABŞ)
• 11 Yanvar — Qazaxıstan etirazları (2022): Qazaxıstan Prezidenti Qasım-Jomart Tokayev asayişin bərpa olunduğunu və etirazların bitdiyini elan etdi. KTMT sülhmərahlılarının Qazaxıstan'dan çıxarılmasına başlandı
• 15 Yanvar — Tonqa'da Hunqa Tonqa adlı sualtı vulkan püskürdü. Avstraliya , Kanada, Çili, Fici, Yaponiya, Yeni Zelandiya, Samoa və ABŞ-da sunami xəbərdarlığı edildi
• 16 Yanvar — Avstraliya Federal Məhkəməsi dünyada bir nömrəli tennisçi olan Novak Cokoviç'in vizasını ləğv etdi və onu 3 il müddətində Avstraliya'dan deportasiya etdi. Novak Cokoviç COVİD-19 infeksiyasına qarşı peyvənd olunmadığı üçün belə qərar verildi
• 18 Yanvar — Microsoft şirkəti Activision Blizzard şirkətini 68,7 milyard dollar dəyərində sövdələşmə ilə alacağını elan etdi. Bu sövdələşmə bir texnologiya şirkətinin tarixdəki ən böyük alışıdır
• 19 Yanvar
  • Barbados'da ümumi seçkilər keçirildi. Mia Mottli yenidən Baş nazir seçildi
  • Qazaxıstan etirazları (2022): KTMT sülhmərahlılarının Qazaxıstan'dan çıxarılması başa çatdı. Ölkədə fövqəladə vəziyyət bitdi
• 22 Yanvar — Kanada "Azadlıq Konvoyu" etirazları (2022): Kanada'da COVID-19 peyvəndi və karantin qaydalarına qarşı çıxan yük maşını sürücüləri tərəfindən etirazlar başladı
• 23 Yanvar
  • Mozambik, Malavi və Madaqaskar'da tüğyan edən “Ana” tropik fırtınası bir sıra dağıntılara, 88 nəfərin ölümünə səbəb oldu
  • Ermənistan Prezidenti Armen Sarkisyan istefa verdi
  • Burkina-Faso'da hərbi çevriliş oldu
• 24 Yanvar — İtaliya'da prezident seçkiləri keçirildi. Serco Mattarella yenidən Prezident seçildi
• 28 Yanvar — COVİD-19 koronavirus pandemiyası: Qlobal vaksinasiya sayı 10 milyardı keçdi

• 30 Yanvar — Portuqaliya'da parlament seçkiləri keçirildi. Antoniu Kosta yenidən Baş nazir seçildi

Fevral

Kanada "Azadlıq Konvoyu" etirazları

Petropolis sel fəlakəti

Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi

• 1 Fevral
  • Kanada "Azadlıq Konvoyu" etirazları (2022): Kanada'nın Paytaxtı Ottava şəhərində Parlament Təpəsi qarşısında karantin əleyhinə kütləvi etirazlar keçirilib
  • "Sony" şitkəti 3,6 milyard dollarlıq sövdələşmə ilə "Bungie" video oyun studiyasını satın aldı
• 3 Fevral
  • ABŞ qüvvələrinin keçirdiyi əməliyyat nəticəsində İŞİD xəlifəsi Əbu İbrahim Əl-Haşimi Əl-Qureyşi öldürüldü (İdlib, Suriya)
  • COVİD-19 koronavirus pandemiyası: Hindistan 500 min ölüm sayını keçən 3-cü ölkə oldu (ABŞ və Braziliyadan sonra)
• 4 Fevral — Rusiya və Çin NATO-nun genişlənməsinə, AUKUS təşkilatının yaranmasına qarşı narahatlıqlarını ifadə edən bəyanat yaydı
• 4 - 20 Fevral — 2022 Qış Olimpiya Oyunları (Pekin, Çin)
• 5 Fevral — CAR, Mavriki, Reünyon və Madaqaskar'da tüğyan edən "Batsiray" siklonu bir sıra dağıntılara, 13 nəfərin ölümünə səbəb oldu
• 6 Fevral — Böyük Britaniya kraliçası II Yelizaveta taxta çıxdığı günün 70 illiyini qeyd etdi
• 8 Fevral — COVİD-19 koronavirus pandemiyası: Qlobal yoluxma sayı 400 milyonu keçdi
• 13 Fevral — Almaniya'da prezident seçkiləri keçirildi. Frank-Valter Ştaynmayer yenidən Prezident seçildi
• 14 Fevral — Kanada "Azadlıq Konvoyu" etirazları (2022): Kanada Baş naziri Castin Trüdo karantin əleyhinə kütləvi etirazlar səbəbindən ölkə tarixində ilk dəfə fövqəladə vəziyyət rejimi elan edib
• 15 Fevral — Braziliya'nın Rio-de-Janeyro ştatının dağlıq ərazisində yerləşən Petropolis şəhərində güclü yağışların səbəb olduğu torpaq sürüşməsi, daşqınlar və sel olub. 171 nəfər ölüb
• 21 Fevral — Rusiya-Ukrayna böhranı (2021-2022): Rusiya Ukrayna ərzisindəki Donetsk Xalq Respublikası və Luqansk Xalq Respublikası'nın müstəqilliyini tanıyıb
• 22 Fevral — Rusiya-Ukrayna böhranı (2021-2022): Almaniya, Böyük Britaniya və ABŞ Rusiya'ya qarşı sanksiyalar tətbiq etməyə başladı
• 23 Fevral — Rusiya-Ukrayna böhranı (2021-2022): Avropa İttifaqı Rusiya'ya qarşı sanksiya tətbiq etdərək, ölkənin maliyyə bazarlarına çıxışını məhdudlaşdırdı
• 24 Fevral
  • Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
    • Rusiya Ukrayna'ya genişmiqyaslı işğala başladı
    • İlan adası döyüşü: Rusiya ordusu İlan adasını ələ keçirərək 13 nəfərlik Ukrayna qarnizonunu məhv etdi
    • Çernobıl döyüşü: Rusiya ordusu Çernobıl Təcrid Zonası'nı ələ keçirdi
• 24 Fevral - Davam edir
  • Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
    • Çerniqov döyüşü: Rusiya ordusu Çerniqov şəhərini mühasirəyə alıb. Döyüşlər davam edir
    • Xerson döyüşü: Rusiya ordusu Xerson şəhərini atəşə tutmağa və bombalamağa davam edir
    • Xarkov döyüşü: Rusiya ordusu Xarkov şəhərini atəşə tutmağa və bombalamağa davam edir
    • Axtırka döyüşü: Rusiya ordusu Axtırka və Trostyanets şəhərlərini tutmağa cəhd etdilər. Ukrayna ordusu qalib gəldi. Döyüşlər davam edir
• 24 - 25 Fevral
  • Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
    • Hosmotel döyüşü: Rusiya ordusu Antonov Hava Limanı'nı ələ keçirdi
    • Sumı döyüşü: Rusiya ordusu Sumı şəhərini ələ keçirdi
    • Konotop döyüşü: Rusiya ordusu Konotop şəhərini ələ keçirdi
• 25 Fevral — Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022): UEFA Çempionlar Liqası'nın finalı Rusiya'nın Sankt-Peterburq şəhərindən alınaraq, Fransa'nın paytaxtı Paris şəhərinə verilib
• 25 Fevral - Davam edir
  • Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
    • İvankov döyüşü: Rusiya ordusu Kiyev yolunda olan İvankov şəhərini ələ keçirməyə cəhd etdi. Döyüşlər davam edir
    • Starobelsk döyüşü: Rusiya ordusu Starobelsk şəhərini ələ keçirməyə cəhd etdi. İlk hücumda Ukrayna ordusu qalib gəldi
    • Mariupol döyüşü: Rusiya ordusu Mariupol şəhərini mühasirəyə alıb. Döyüşlər davam edir
• 26 Fevral
  • Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
    • ABŞ, Aİ və Böyük Britaniya Rusiya'nın bir sıra banklarını SWIFT qlobal maliyyə sistemindən kənarlaşdırmaq, habelə Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi'nə cavab olaraq Rusiya Mərkəzi Bankı'na qarşı məhdudlaşdırıcı tədbirlər tətbiq etmək barədə razılığa gəlib
    • Vasilkov döyüşü: Rusiya ordusu Vasilkov şəhərini ələ keçirməyə cəhd etdi. Ukrayna ordusu qalib gəldi
• 26 Fevral - Davam edir
  • Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
    • Nikolayev döyüşü: Rusiya ordusu Nikolayev şəhərini atəşə tutmağa və bombalamağa davam edir
• 27 Fevral
  • Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
    • Rusiya prezidenti Vladimir Putin Rusiya ordusuna nüvə qüvvələrini xüsusi hazırlıq vəziyyətinə gətirməyi əmr etdi
    • Avropa ölkələri öz hava məkanlarını Rusiya üçün bağladı
  • Belarus'un nüvəsiz statusunu ləğv edən yeni konstitusiyası qəbul edildi
• 28 Fevral
  • Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022):
    • BMT bildirir ki, 500000-dən çox qaçqın Ukrayna'dan qonşu ölkələrə qaçıb
    • Ukrayna və Rusiya nümayəndə heyətlərinin görüşü olub

Mart

• 1 Mart — Rusiyanın Ukraynanı işğal etməsi (2022): Belarus qoşunları Ukrayna'nın Çerniqov vilayətinə daxil oldu. Belarus müharibəyə qoşuldu
• 4 - 13 Mart — 2022 Qış Paralimpiya Oyunları (Pekin, Çin)
• 9 Mart — Cənubi Koreya'da prezident seçkiləri keçiriləcək
• 27 Mart — Honkonq'da icra başçısı seçkiləri keçiriləcək

Aprel

• 3 Aprel — Serbiya'da ümumi seçkilər keçiriləcək
• 10 Aprel — Fransa'da prezident seçkiləri keçiriləcək
• 14 Aprel - 9 Oktyabr — 2022 Floriade Expo (Almere, Niderland)

May

• 9 May — Filippin'də prezident seçkiləri keçiriləcək
• 10 - 14 May — 2022 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsi (Turin, İtaliya)
• 29 May — Kolumbiya'da prezident seçkiləri keçiriləcək

İyul

• 6 - 31 İyul — UEFA Qadınlar Avro 2022 (İngiltərə)
• 7 - 17 İyul — 2022 Dünya Oyunları (Birminqem, Alabama, ABŞ)
• 28 İyul - 8 Avqust — 2022 Birlik Oyunları (Birminqem, İngiltərə)

Sentyabr

• 11 Sentyabr — İsveç'də ümumi seçkilər keçiriləcək

Oktyabr

• 2 Oktyabr — Braziliya'da ümumi seçkilər keçiriləcək

Noyabr

• 21 Noyabr - 8 Dekabr — 2022 FİFA Dünya Kuboku (Qətər)

Vəfatlar

Yanvar

Sidni Puatye

Əhməd Çalık

İbrahim Bubakar Keyta

Lui Anderson

Fatma Girik

• 2 Yanvar
  • Erik Valter Elst - belçikalı astronom
  • Riçard Liki - keniyalı paleoantropoloq
• 3 Yanvar
  • Oraz Yağmur - türkmən yazıçı, şair
  • Viktor Saneyev - gürcü idmançı
• 4 Yanvar — Coan Kouplend - amerikalı aktrisa
• 5 Yanvar — Olqa Sabo-Orban - rumıniyalı qılıncbaz
• 6 Yanvar
  • Sidni Puatye - amerikalı aktyor
  • Piter Boqdanoviç - amerikalı rejissor
  • Fransisko Sionil Xose - filippinli yazıçı
• 9 Yanvar
  • Tosiki Kayfu - Yaponiya Baş naziri (50-ci)
  • Bob Saqet - amerikalı komediyaçı, aktyor
• 11 Yanvar
  • Əhməd Çalık - türk futbolçu
  • David Sassoli - Avropa Parlamenti Prezidenti (16-cı)
  • Ernest Şonekan - Nigeriya Prezidenti (9-cu)
  • Razmik Davoyan - erməni şair
• 12 Yanvar — Ronni Spektor - amerikalı müğənni
• 13 Yanvar — Jan-Jak Beneks - fransız kinorejissor
• 14 Yanvar
  • Aykut Edibali - türk siyasətçi, yazıçı
  • Rikardo Bofill - ispan memar
• 15 Yanvar — Ömər Okçu - türk yazıçı
• 16 Yanvar
  • Bozkurt Kuruç - türk aktyor, rejissor
  • Nusret Dişo Ülkü - türk yazıçı, şair
  • İbrahim Bubakar Keyta - Mali Baş naziri (6-cı) və Prezidenti (5-ci)
• 18 Yanvar
  • Devid Koks - ingilis pedaqoq
  • Pako Gento - ispan futbolçu
  • Andre Leon Telli - amerikalı moda jurnalisti, stilist
• 19 Yanvar
  • Hardi Krüqer - alman aktyor
  • Qaspar Ulyel - fransız aktyor
• 20 Yanvar
  • Mit Louf - amerikalı müğənni, aktyor
  • Haydi Bibl - alman xizəkçi
  • Elza Suares - braziliyalı müğənni
• 21 Yanvar
  • Lui Anderson - amerikalı komediyaçı, aktyor
  • Səlahəddin Bəyazid - türk iş adamı, "Qalatasaray" FK Prezidenti
• 22 Yanvar
  • Rəsmi Cəbrayılov - rus aktyor
  • Thit Nyan Han - vyetnamlı yazıçı, buddist rahib
• 23 Yanvar
  • Ketevan Losaberidze - gürcü oxatan
  • Tyerri Müqler - fransız modelyer
• 24 Yanvar
  • Fatma Girik - türk aktrisa
  • Ayberk Pekcan - türk aktyor
  • Silvestr Çollan - macar idmançı
• 25 Yanvar
  • Sami Kutlular - türk rəssam
  • Vim Yansen - holland futbolçu
• 27 Yanvar — Ertunç Şenkay - türk rejissor
• 28 Yanvar — Diler Saraç - türk aktrisa
• 30 Yanvar
  • Leonid Kuravlyov - rus aktyor
  • Çesli Krist - amerikalı model

Fevral

Monika Vitti

Lük Montanye

Borislav İvkov

• 1 Fevral — Sintaro İsihara - Yaponiya Qubernatoru (14-cü və 17-ci)
• 2 Fevral — Monika Vitti - italyan aktrisa
• 3 Fevral
  • İrfan Atasoy - türk rejissor, ssenarist
  • Əbu İbrahim Əl-Haşimi Əl-Qureyşi - terrorist lider, İŞİD xəlifəsi (2-ci)
  • Xristos Sardzetakis - Yunanıstan Prezidenti (4-cü)
• 5 Fevral
  • Anxelika Qorodişer - argentinalı yazıçı
  • Viktor Buturlin - rus rejissor
• 6 Fevral
  • Lata Manqeşkar - hind müğənni
  • Corc Kram - amerikalı bəstəkar
  • Ronni Helström - isveçli futbolçu
• 8 Fevral — Lük Montanye - fransız virusoloq
• 9 Fevral — Abun Antonios - Eritreya Ortodoks Tevahedo Kilsəsinin Patriarxı (3-cü)
• 10 Fevral
  • Haydar Dümen - türk psixiatr, yazıçı, seksoloq
  • Manuel Eskivel - Belize Baş naziri (2-ci)
• 12 Fevral
  • Cemil Özbayer - türk aktyor
  • Ayvan Raytman - kanadalı rejissor
• 14 Fevral — Borislav İvkov - serbiyalı şahmat qrossmeysteri
• 15 Fevral
  • Arif Şentürk - türk müğənni
  • Yuzef Zapendzki - polyak atıcı
• 16 Fevral — Amos Soyer - Liberiya Prezidenti (müvəqqəti)
• 17 Fevral — Mate Fenvesi - macar futbolçu
• 19 Fevral
  • Sina Akyol - türk şair
  • Den Qrem - amerikalı vizual rəssam, yazıçı
  • Kakuyçi Mimura - yapon futbolçu
• 20 Fevral — Aleksandr Sidorenko - ukraynalı üzgüçü
• 22 Fevral
  • Ahmet Muvaffak Falay - türk caz trubaçısı
  • Mark Laneqan - amerikalı musiqiçi, bəstəkar
• 24 Fevral — İvanka Xristova - bolqar güllə atıcısı
• 25 Fevral — Ayten Erman - türk aktrisa
• 28 Fevral — Abuzid Ömər Dorda - Liviya Baş naziri (18-ci)

Həmçinin bax

• 2022-ci ildə Azərbaycan
• XXI əsr