صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۸۶۷٬۳۰۷ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

محمدجعفرخان گراشی (۱۸ ذیحجهٔ ۱۲۹۶ ه‍.ق – ۱۴ رجب ۱۳۳۸ ه‍.ق) ملقب به مقتدرالممالک و متخلص به شیدا، شاعر فارسی‌زبانِ ایرانی بود. او در گراش به دنیا آمد و همانند پدر، پدربزرگ و عموهایش به حکومت لارستان و بنادر خلیج فارس رسید. محمدجعفرخان مدتی در شیراز به صورت تبعیدی زندگی می‌کرد. او در نهایت در یک جنگ محلی که در بلوک صحرای باغ به وقوع پیوست، کشته شد. جسد او ابتدا به گراش و پس از حدود چهار دهه به کربلا منتقل شده و دفن شد. او غالباً از تخلص «شیدا» و در مواردی از تخلص «جعفر» در اشعارش بهره برده‌است و در اکثر قالب‌های کلاسیک شعر فارسی، دارای اثر است. او پیرو سبک عراقی بوده‌است و بیشترین تأثیر را اشعار حافظ و سعدی بر او گذاشته‌اند. با این حال، از سبک ادبی شاعران معاصرش همچون وصال شیرازی و صحبت لاری نیز متأثر است. قصیده‌هایی که شیدا در وصف پیامبر اسلام و امامان شیعه سروده‌است، از آثار موفق آیینی در سدهٔ اخیر به‌شمار می‌رود. اشعار شیدای گراشی تا مدت‌ها پس از او مفقود بود تا این که در لار بازشناخته شد و توسط نوه‌اش، احمد اقتداری، تصحیح شد و به چاپ رسید. کتاب دیوان شیدای گراشی شامل مقدمه‌ای به قلم اقتداری و منتخبی از اشعار رستم‌خان، پدر شیدا، تحت عنوان باغستان است. نوحه‌های شیدای گراشی برای برخی از مردمان آذربایجان نیز آشناست و در عزاداری‌های محرم آن را می‌خوانند. برکه‌ای که محمدجعفرخان در گراش ساخته‌است، هم‌اکنون در حاشیهٔ جادهٔ لار-گراش باقی است. همچنین، آثاری از قلعهٔ همایون‌دژ که محل زندگی او در گراش بوده‌است هم بر روی کوه کلات قابل مشاهده است. خانهٔ قهرمان‌خان، داماد محمدجعفرخان که او به نوحه‌خوانی در آن‌جا می‌پرداخت، هنوز هم کارکرد خود را برای میزبانی از دسته‌های عزاداری حفظ کرده‌است.

ادامه... مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… خطای چاپ معکوس مشهورترین، کمیاب‌ترین و ارزشمندترین خطای چاپی در تمبرشناسی است؟(در تصویر)
… شعر سومری «بیلگمس و نرگاو آسمان» الهام‌بخشِ لوح VI حماسه گیلگمش بوده و همچنین به روشنی بر کتاب V ایلیاد تاثیر گذاشته است؟
… قورباغه‌ریزه آمائو کوچکترین مهره‌دار کره زمین است؟
… تعدد و آزادی مطبوعات در دوران جنبش مشروطه به اندازه‌ای بود که بازار کتاب کساد شد؛ چون نویسندگان، به جای کتاب، در نشریات می‌نوشتند؟
… قلعه ریونزکرگ اولین قلعه‌ای است که بر پایهٔ معماری دفاعی در برابر آتش توپخانه‌ ساخته شد؟
… مسعود اظهر بنیان‌گذار گروه جیش محمد و عامل حملاتی در هند و انگلستان، پس از بازداشت، در دسامبر ۱۹۹۹ با گروگان‌های پرواز شماره ۸۱۴ ایندین ایرلاینز معاوضه و آزاد شد؟

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۲۸۰ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۱۱ اسفند ۱۴۰۰ خورشیدی) ۸۶۷٬۳۰۷ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

دنیاگیری کروناویروس

خسارت زمین‌لرزه سوماترا

زمین‌لرزه (در تصویر) سوماترای غربی، اندونزی دست‌کم ۱۲ کشته داشت.
روسیه حمله به اوکراین را آغاز کرد.
بازی‌های المپیک زمستانی در پکن، چین به پایان رسید.
سیل در پتروپولیس برزیل دست کم ۱۱۷ کشته برجا نهاد.
فرانک والتر اشتاین‌مایر با کسب اکثریت آرا در انتخابات ریاست جمهوری آلمان مجدداً به ریاست جمهوری انتخاب شد.

یادبودها

امروز: چهارشنبه، ۲ مارس ۲۰۲۲ میلادی برابر ۱۱ اسفند ۱۴۰۰ هجری خورشیدی و ۲۸ رجب ۱۴۴۳ هجری قمری (UTC)

در مراکش: روز استقلال

رویدادها

۱۸۳۶ - جمهوری تگزاس از مکزیک جدا گردیده و مستقل شد.
۱۹۴۳ - جنگ جهانی دوم: نیروی هوایی استرالیا و آمریکا در حمله‌ای هوایی ناوگان بزرگی از کشتی‌های نیروی دریایی پادشاهی ژاپن را نابود کردند.
۱۹۴۶ - هوشی مین رئیس‌جمهور ویتنام شمالی گردید.
۱۹۹۸ - بر روی قمر اروپا، یکی از اقمار سیاره مشتری، آثاری از وجود آب کشف شد.

زادروزها

۱۸۱۰ - زادروز لئون سیزدهم از پاپ‌های کلیسای کاتولیک رم
۱۸۲۴ - زادروز بدریخ اسمتانا پدر موسیقی چک
۱۸۷۶ - زادروز پیوس دوازدهم از پاپ‌های کلیسای کاتولیک رم
۱۹۲۲ - زادروز مرتضی حنانه موسیقیدان و آهنگساز ایرانی
۱۹۳۱ - زادروز میخائیل گورباچف (در تصویر) آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی
۱۹۴۲ - زادروز لو رید موسیقیدان، ترانه‌نویس و عکاس آمریکایی
۱۹۶۸ - زادروز دنیل کریگ هنرپیشهٔ انگلیسی

درگذشت‌ها

۱۸۳۰ - درگذشت فرانتس دومامپراتور مقدس رم
۱۸۵۵ - درگذشت نیکلای یکم تزار روسیه
۱۸۹۵ - درگذشت برت موریسو نقاش امپرسیونیست فرانسوی
۱۹۳۰ - درگذشت دیوید هربرت لارنس نویسنده، شاعر و نقاش بریتانیایی
۱۹۳۹ - درگذشت هاوارد کارتر باستان‌شناس و مصرشناس بریتانیایی
۱۹۸۲ - درگذشت فیلیپ کی. دیک نویسندهٔ آمریکایی

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای مارس – یادبودهای بیشتر…