Weg met die QR-codes, vinden petitie-ondertekenaars: ‘Soms is een maatregel gewoon niet meer nodig’

Lukas Stalpers, radiotherapeut Amsterdam UMC

‘Soms is een maatregel gewoon niet meer nodig. Ja pasgeleden, in december, toen de deltavariant dominant was, stond ik nog achter de QR-pas. Maar inmiddels, met omikron, niet meer. De druk op de zorg valt in die zin mee. Ik zou tegen Van Dissel willen zeggen: kom hier eens kijken. We hebben in het ziekenhuis relatief weinig coronapatiënten. Meestal komen ze met een andere kwaal of ziekte binnen en blijken ze ook nog corona te hebben. Daarnaast liggen er toch vooral ongevaccineerden op de afdeling. Zij wilden zich al niet laten inenten en zullen dat voor zo’n QR-pas ook niet laten doen.

‘Natuurlijk, als het drukker wordt in het ziekenhuis dan is zo’n toegangsbewijs wellicht weer wél een goed idee. Maar op een stil kruispunt heb je geen stoplichten nodig. Basisregels, zoals afstand houden en handen wassen, blijven belangrijk. Alleen maatregelen die te veel wrevel oproepen, moeten als eerste van tafel. Ik zie allerlei emoties voorbijkomen en sommige patiënten zijn woedend op de overheid. Die emoties doen er toe. Dat zijn óók argumenten. We zullen ook moeten luisteren naar de yoga-types die menen dat ze een magnetische arm hebben na een prik. Al gaat dat soms tegen onze eigen emoties in.

‘Laten we ons nu vooral richten op zaken waardoor corona onnodig veel slachtoffers heeft gemaakt: sociale ongelijkheid, roken, laaggeletterdheid en overgewicht. Daar moet onze prioriteit liggen. Ziekte treft de zwakkeren in de samenleving, daar is corona het zoveelste bewijs van. De focus moet naar de preventie.’

Seema Bansropansingh, huisarts Almere

‘Tijdens mijn werk als huisarts heb ik de afgelopen twee jaar veel coronapatiënten voorbij zien komen. Het viel me op dat niet iedereen het kreeg en dat velen er ook niet heel ziek van werden. Nu denk ik: het is beter om omikron gewoon te krijgen en op die manier antistoffen aan te maken. Dit geldt natuurlijk niet voor de risicogroepen, die ik altijd aanraad voorzichtig te zijn en zich te laten vaccineren. Maar gewone, gezonde mensen zouden heel goed zelf een afweging kunnen maken of ze een prik willen. Ze kennen hun eigen gezondheid het beste. Daarom ben ik zo tegen de QR-pas. Mijn ervaring is ook dat mensen zich niet makkelijk laten overtuigen en dat het averechts werkt. Al zijn er nu ook diegenen die een prik halen om maar zo’n groen vinkje te bemachtigen. Dat lijkt me niet de juiste reden. Gevoelsmatig klopt dat voor mij niet.

‘Daarbij kunnen ook gevaccineerden het virus doorgeven. Eigenlijk zou je dus iedereen continu moeten testen, wat niet haalbaar is. En ja, het is inderdaad zo dat – ook als je gezond bent – je niet altijd weet hoe corona bij jou uitpakt. Maar ik denk echt dat we ons goed kunnen wapenen tegen deze ziekte – en tegen long covid – als we de basismaatregelen gewoon naleven en onze leefstijl aanpakken. Met vitamines, naar buiten gaan, veel groenten en fruit. Dit lijkt een open deur, maar ik zie zoveel mensen die niet weten hoe ze gezond moeten eten.’

Arjen Boin, specialist crisismanagement Universiteit Leiden

‘De reden dat ik tegen het coronatoegangsbewijs ben is simpel: het helpt ons niet uit de pandemie. Sterker nog, het creëert schijnveiligheid. Mensen die ergens binnen zijn, denken dat ze zich als vanouds kunnen gedragen, zonder zich aan de basisregels te houden, zoals de anderhalve meter afstand.

‘De QR-code is in september als schaamlap gebruikt om te versoepelen, tegen het advies van het OMT in. De cijfers vlogen daarna omhoog. Dat zou toen komen door slechte QR-handhaving, maar het kwam natuurlijk gewoon door slecht beleid. We hebben verder weinig bewijs dat de QR-pas goed zou werken, tegelijkertijd wordt er krampachtig aan vastgehouden. Alsof de politiek zich te groot voelt om er weer van af te stappen.

‘In een crisis kun je inderdaad vrijheidsbeperkende maatregelen invoeren, maar het gaat om de proportionaliteit. Ik vrees dat de QR-pas op de lange duur het vertrouwen in de overheid nog meer zal ondermijnen. En de mensen die al geen vertrouwen hadden, worden nu weer buitengesloten. Vanuit crisisoogpunt is dit zeer onwenselijk. We raken de mensen kwijt. Hoe krijg je de geest weer in de fles? En gaat iedereen bij een volgend virus weer meedoen? Het draagvlak is heel belangrijk. Nu zie je ouders die het zwembad niet in mogen om hun eigen kind af te drogen. Dat is de macht van de staat. Het leidt tot zeer moeilijke situaties, ook voor degene die dit moeten handhaven.

‘Je kunt als crisismanager nooit principieel tegen een bepaalde regel zijn. Dus ik schrijf de QR-code niet helemaal af. Maar dan zou het alleen bij een écht gevaarlijk virus moeten worden ingezet, dat álleen door ongevaccineerden zou worden doorgegeven. Dat is nu niet het geval.’