Главна страница

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 122.382 статии на македонски јазик

Избрана статија за оваа седмица

Анри Матис (1869 – 1954) — француски сликар и вајар. Почнал како фовист, експериментирал со поeнтилизмот но со време станал попрефинет и сликал со богат колорит, за на крајот да заврши со чиста декоративност и личен стил на колажни форми по кој станал препознатлив. Силно влијаел врз модерното европско сликарство и заедно со Пикасо е еден од главните негови претставници.

Интензивната разнобојност во неговите слики во периодот од 1900 до 1905 година придонела да се вбројува како еден од фовистите (диви ѕверови). Многу од неговите најпознати дела биле создадени во оваа декада или по 1906 година, кога развил строг стил кој ги нагласувал зарамнетите форми и украсните шари. Во 1917 година, Матис се преселил во населба на Ница крај францускиот брег на Средоземното Море, а полабавиот стил во неговите дела во 1920-тите му го донел статусот на издигнувач на класичната традиција во француското сликарство. По 1930 година, применувал изразено поедноставување на формите во неговите дела. Кога неговото здравје било кревко во последните години од животот, создал значајни дела со примена на хартиени парчиња колаж.

Неговото мајсторство коешто е прикажано во дела создадени во период подолг од половина век му оддало признание за водечка личност во современата уметност. (Дознајте повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Слика на денот
Брезова габа (Piptoporus betulinus) на скршена гранка.
други избрани слики

Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

...дека островите Голем и Мал Диомид во Беринговиот Проток имаат временска разлика од 21 час и се во различен календарски ден, иако се на растојание од само 3,8 км?
... дека поскокот е најотровна змија во Македонија и цела Европа?
... дека најисточната точка во Европа е ’ртот Флисингски во архипелагот Нова Земја, Русија?
...дека молњата при удар достигнува темепратура од 30.000 келвини, петпати поголема од онаа на површината на Сонцето?
...дека островот Градиште во Тиквешкото Езеро е прогласен за културно наследство на Македонија поради остатоците од утврдената античка населба Град Тиквеш која се наоѓала на тоа возвишение?
...дека песната „Благуњо дејче, пожаранче“ ја опева неостварената љубов на Аце Абаџијата кон познатата убавица Благуња Ѓолова (1889 - 1956), родум од гостиварско Пожаране?
...дека Јужен Судан е најмладата држава во светот?
...дека скопската Саат-кула е првата саат-кула во Османлиското Царство, а нејзиниот часовник е донесен вo XVI век од новоосвоениот град Сигет во Унгарија?
...дека историскиот Насредин Оџа (1208 ― 1285) бил суфија кој живеел во Акшехир, Средна Анадолија?
...дека во Македонија традиционално се користеле кирилични бројки наместо подоцна воведените арапски?
...дека врвот Тумба на Беласица е тромеѓа помеѓу Вардарска, Егејска и Пиринска Македонија?

архива · предложете факт

На денешен ден…

Денес е 21 јануари 2022 г.

Настани:

1793	Откако бил осуден од Француската конвенција, Луј XVI бил погубен на гилотина.
1899	„Опел“ го произвел првиот автомобил.
1911	Првото Рели Монте Карло.
1924	Починал Владимир Илич Ленин.
1925	Албанија се прогласила за република.

Родени:

1277	Галеацо I Висконти — владетел на Милано.
1338	Шарл V Мудриот — француски крал.
1823	Имре Мадач — унгарски писател.
1829	Оскар II — крал на Шведска и Норвешка.
1881	Иван Рибар — југословенски политичар.
1901	Рикардо Замора — шпански фудбалер.
1905	Кристијан Диор — француски моден дизајнер.
1909	Тодор Скаловски — македонски композитор.
1922	Тели Савалас — американски глумец.
1923	Љутви Руси — македонски новинар.
1924	Бени Хил — англиски глумец.
1941	Пласидо Доминго — шпански оперски пејач.
1950	Били Оушн — британски пејач.
1956	Џина Дејвис — американска глумица.
1960	Садула Дураку — македонски политичар.
1963	Хаким Олајџувон — нигериско-американски кошаркар.
1963	Детлеф Шремф — германско-американски кошаркар.
1970	Ален Бокшиќ — хрватски фудбалер.
1975	Оливер Друлиќ — српски политичар.
1975	Ники Бат — англиски фудбалер.
1977	Фил Невил — англиски фудбалер.
1982	Лидија Размоска — македонска поетеса.
1985	Димитриј Соколов — руски кошаркар.
1985	Сергеј Гранкин — руски одбојкар.
1989	Матео Пелуки — италијански велосипедист.
1996	Марко Асенсио — шпански фудбалер.

Починале:

304	Света Агнија — христијанска светителка.
1118	Паскал II — римски папа.
1744	Џовани Батиста Вико — италијански филозоф.
1774	Мустафа III — отомански султан.
1793	Луј XVI — крал на Франција.
1851	Алберт Лорцинг — германски композитор.
1862	Божена Немцова — чешка писателка.
1879	Љубен Каравелов — бугарски писател.
1894	Воислав Илиќ — српски поет.
1919	Ахмед Мухтар-паша — отомански голем везир.
1924	Владимир Илич Ленин — руски револуционер.
1926	Камилио Голџи — италијански лекар.
1939	Јонко Вапцаров — македонски револуционер.
1940	Кристофер — принц на Грција.
1950	Џорџ Орвел — англиски писател.
1979	Трајко Прокопиев — македонски композитор и диригент.
2006	Ибрахим Ругова — косовски политичар.
2015	Кемал Монтено — босански и југословенски поп-пејач.
2020	Тери Џонс — британски комичар, член на групата „Монти Пајтон“.
2021	Натали Делон — француска глумица.

Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Содржина и помош

почетен курс · помош · кратко упатство · превод на статија · вашата прва статија · селска чешма · викисредби · начела и напатствија · категориски индекс · избрана содржина · добри статии · нови статии · потребни статии

Тематски портали

Природни науки
астрономија · биологија · геологија · екологија · информатика · математика ·
логика · медицина · физика · хемија

Општествени науки
археологија · економија · историја · митологија · политика · право · психологија · социологија · филозофија

Географија
Европа · Јужна Америка · Азија · Африка · Северна Америка · Антарктик · Океанија

Технологија и применети науки
индустрија · семрежје · инженерство · земјоделство · општење · образование · транспорт

Уметност и култура
архитектура · мода · јазици · кулинарство · ликовна уметност · книжевност · музика · религија · спорт · драмска уметност · телевизија · филмска уметност

Други области

Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.

Збратимени проекти

Википедија е проект на фондацијата Викимедија — непрофитна организација, која опфаќа и други проекти:

	Ризница Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
	Викивести Вести со права за слободна употреба
	Викиречник Речник и лексикон
	Викицитат Збирка на цитати
	Викикниги Учебници и прирачници со права за слободна употреба
	Викиизвор Библиотека на дела со права за слободна употреба
	Викивидови Именик на видови
	Викиуниверзитет Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
	Мета-вики Усогласување на проектот „Викимедија“
	Википодатоци База на слободни знаења
	Википатување Отворен туристички водич