Бүген 2021 елның 19 декабрь көне (якшәмбе) – Вакыт 07:18 UTC (Битне яңартырга) – Күренеш: мобиль / санак

Бу көнне ... (19 декабрь)

Халыкара логистика хезмәткәрләре, Ангильядә — Милли каһарманнар һәм каһарманбикәләр, Украинада — адвокатура, Һиндстанда — Гоа азат ителүе көне

1741 — рус сәяхәтчесе Витус Беринг вафат.

1884 — гармунчы-виртуоз Фәйзулла Туишев дөньяга килә.
1906 — 1964 елдан 1982 елга кадәр ССРБ җитәкчесе Леонид Брежнев туа.
1915 — француз җырчысы Эдит Пиаф дөньяга килә.
1919 — беренче татар музыка профессоры Мансур Солтанов бакыйлыкка күчә.
1965 — Шарль де Голль Франция президенты буларак сайлана.

Башка вакыйгалар • Үзгәртү • Проект • Яңартырга

Сарматлар (бор. грек Σαρμάται, лат. Sarmatae) — Тиса һәм Дунай елгасыннан Арал диңгезенә (хәзерге Украина, Русия һәм Казакъстан чикләре) кадәр су аралыгының дала районнарында иртә Тимер гасыр (VI—IV гг.) азагында яшәгән иран телле күчмә кабиләләрдән торган халык.

Сарматларны беренче тапкыр Геродот телгә алган, алар скиф егетләренә кияүгә чыккан амазонкалардан туган, дип хәбәр итә. Икенче фараз буенча Авеста тарихында чагылган Траэтаон улларының берсе белән бәйләнелә. Сарматларның дини-гыйбадәт күзаллауларында хайван, бигрәк тә, сарык тәкәсе образы күренекле урын били. Сарматларның меңнәрчә еллар яшәгәнлегенә бердәнбер һәйкәл булып 5-7 метр биеклегендәге күп санлы курганнар тора.

XVI гасыр уртасыннан поляк гуманистлары поляк шляхтасы, грек һәм рим этнографиясеннән билгеле булган борынгы дала халкы сарматлардан барлыкка килгән дигән фикерен әйтә башлый.

↪ Дәвамы

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сез беләсезме?

1939 елда Кәләй авылы басуында тракторны «җир йоткан» урында карст күле хасил булган.
2015 елга кадәр азәрбайҗанча Википедиядә мәкаләләр латин һәм гарәп графикаларында язылса, 2015 елның декабрендә гарәп графикасы нигезендә язылган азәрбайҗанча Википедия латинча язылган Азәрбайҗан Википедиясеннән аерылып чыга.
Татар хатын-кызларыннан югары белемле беренче рәссам-график Гражданнар сугышында хәбәрсез югалган.
Әзербайҗан һәм Гөрҗистан дәүләтләренең төп елгасы Төркия тауларында башлана.
Татарстанның Күлле Ил авылында урнашкан музейдагы җил тегермәне Россиядә иң биек җил тегермәне булып тора.
Балида дини һәм церемониаль функцияләргә ия Бали телендә өч дәрәҗә әдәплелек регистры буларак, телнең югары регистрларында Ява теленнән һәм Санскрит теленнән алынма сүзләр күп булып, сүзләрдә басым соңгы иҗеккә төшә.
АКШта укып, докторлык гыйльми дәрәҗәсен алган беренче Төркия хатын-кызы — мөһаҗир Казан татарлары кызы.
Мәскәү консерваториясе 2020 елда оештырган «Мәскәү — мәдәниятләр чаты» интернет проектының беренче чыгарылышы фарсы җырчысы иҗатына багышлана.
Борис Кузнецов — Татарстан территориясендә яшәгән иң соңгы Советлар Берлеге Каһарманы.
Вьетнамдагы Мишон Һинд дине гыйбадәтханәләре комплексы Индонезиядә Явада Боробудур, Камбоджада Ангкор Ват, Мьянмада Баган һәм Таиландта Айюттһайя белән чагыштырыла.

Архив • Яңа чыгарылыш әзерләү • Үзгәртү

Көн үзәге темалары

COVID-19 коронавирус авыруы пандемиясе дәвам итә, SARS-CoV-2 вирусының яңа штаммнары тарала.

Бөтендөнья татар конгрессы, Питер.Татар порталы, Татарстан Республикасының Санкт-Петербург шәһәрендә һәм Ленинград өлкәсендә даими вәкиллеге һәм Татмедиа Республика матбугат һәм массакүләм коммуникацияләр агентлыгы татарча медиабазарның үсешенә һәм татар журналистларының һөнәри дәрәҗәсен күтәрүгә ярдәм итүгә юнәлдерелгән III Санкт-Петербург татар медиафорумы уздырды.

БМО оештырган дәүләтара климатология галимнәре комиссиясе Глобаль җылынуның тизләнүе турында хисап бастырды, углеводородларны яндыру нигезендәге энергия чыганакларны кулланудан ваз кичүне тизләтергә чакырды.

Татарстан Республикасы Президенты каршындагы татар телен саклау һәм үстерү мәсьәләләре комиссиясе

Шәхси ширкәтләрнең галәмгә очу сервисларын тәкъдим итә башлавы белән кешелек масс космик туризм чорына керде.

Яхшы мәкалә

«Нур» яки Таҗетдин Ялчыгол исемендәге мәчет ― Татарстанның Зәй шәһәрендә урнашкан ислам гыйбадәтханәсе.

ТР МДН карамагындагы Зәй мөселман дини җәмгыяте җаваплылыгындагы оешма. 1990 елда нигез салына, 1993 ― ярымай урнаштырыла, 1994 ― ачыла, 1996 елның 28 апреленнән татар дин әһеле, тарихчы, язучы (1768―1838) исемен йөртә.

↪ Дәвамы

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сайланган исемлек һәм портал

Сайланган cоңгы портал:	Дөнья дәүләтләре / Россия Федерациясе
Сайланган cоңгы исемлек:	Үрмәкүчсыман буынтыкаяклылары / Linyphiidae гаиләлеге төрләре исемлеге

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сайланган мультимедиа

Көннең сайланган мультимедиасы

(мультимедиа язмасын өстәү)

Таныш булыйк

Википедия — Бөтендөнья пәрәвезе киңлекләрендә Вики механизмы ярдәмендә универсаль энциклопедия үстерү проекты.

Дөньяның 300 телендә бүлекләре булган Википедиянең максаты — теләсә нинди кеше үзгәртүләр кертеп яхшырта алган, ирекле килеш кулланыла алырлык объектив һәм тикшеренә алырлык эчтәлек тәкъдим итү. Тел-ара координацияләү эшендә лингва-франка буларак инглиз теле кулланыла.

Проект табигате нигез принциплар белән билгеләнә. Эчтәлеге Creative Commons CC BY-SA хокуки лицензиясе буенча булдырыла һәм кулланыла.

Җаваплылыктан баш тарту

Википедия үз эчтәлегенең "дөрес булуы турында гарантия бирми"
Википедиянең Интернетта яшәвенә ярдәм итүче

Викимедиа фонды, проект чикләрендә тупланган мәгълүматлар арасында хаталарның булуы өчен җаваплы түгел. Шәхси кертемнәре өчен җаваплылык катнашучыларда кала.

Катнашу

Катнашырга: Нигез тәртипләр һәм башка кагыйдә-киңәшләр белән танышып алыгыз, һәм вики-этикетны хөрмәт итегез; теркәлү киңәш ителә, әмма мәҗбүри түгел.
Ярдәм кирәк: Ярдәм битләрне карап чыгыгыз, анда хәл ителмәгән сорауларны исә булышу үзәгебездә сорагыз; теркәлгән катнашучылар ярдәм күрсәтергә әзерлеген белдергәннәре арасыннан актив волонтёрларга мөрәҗәгать итеп, остаз булулары турында сорый алалар.
Көчләрегезне тикшерергә: Өйрәнү урынында үзгәртүләр кертеп карагыз яки мәкаләләрне язу / төзәтү киңәшләре белән танышыгыз.
Акча белән ярдәм итү: Википедия укучылары ясаган иганәләре аркасында энциклопедиябез тулысынча бушлай һәм рекламадан азат. Иганәгез аны үстерергә һәм ирекле буларак сакларга ярдәм итә ала.
Википедия турында фикерләр: Нәрсә уйлаганыгызны белдерегез - Facebook / VK.com / Telegram.
Русия Федерациясе буенча илкүләм Викимедиа оешмасы ВМРУ (мета) һәм аның коллегалары уздыра торган онлайн һәм офлайн вакыйгалары
Бөтендөнья Викимедиа җәмгыятьләренең күптелле хезмәттәшлекләрендә вәкилебез "Татар телле викимедиачылары" төркеме (мета) оештыра торган вакыйгаларда катнашу.

Җәмгыять

Җәмгыятебез мәкаләләргә үз өлешен тематик проектлар кысаларында һәм бит эчтәлеге турында аралашу урыннары ярдәмендә уртак хезмәттәшлеген башкарган катнашучылардан оеша.
Уртак идеалыбыз — "һәрбер кеше бар булган гыйлемгә ирекле килеш ирешә алган бер дөньяны барлыкка китерү".

Википедиянең татар телле бүлеге җәмгыяте 40 001 теркәлгән катнашучыдан тора, алардан 84 соңгы ай дәвамында кимендә бер үзгәртү кертте. Проектыбызның тотрыклы үсүе өчен 6 катнашучыбыз хезмәт функцияләрен башкаруга сайланган.

Проектыбыз кече, автохтон, Россия һәм Төрки халыклар телләрендәге Википедияләр төркемнәренә керә һәм дөньяның төрле илләрдәге күптеллелекнең әһәмиятен аңлаганнарның ярдәмен күреп яши.

Вики-кырларыбыз

Хәзерге вакыйгалар
Көн тәртибендәге мәсьәләләр
Соңгы яңалыклар
Статистика
Вазыйфалар
Стратегия
Эшчәнлек планы
Алдынгыларыбыз
Тиешле мәкаләләр исемлекләре:
- 1 000 • 10 000 • 50 000
- Татар теле: мәкалә - портал - татВП проекты (ВМРУ проекты) - тематик агач
- Татарнамә: мәкалә - портал - проект (бүлекләре) - тематик агач - күптелле исемлек
- Татарстан: мәкалә - портал - проект - тематик агач - күптелле исемлек
Ай хезмәттәшлеге темасы
Сайланган эчтәлек
Соңгы үзгәртүләр
Яңа битләр

Тирә якта

Атнаның тәрҗемәсе

Тәкъдим ителгән мәкалә: Q1564911 — ингл. Acids in wine / фр. Acides du vin / кыт. 葡萄酒中的酸 — тат. Шәраб кислоталары

Сайланган вики-китап

Түбән Каманың 29 нчы мәктәп тарихы

Сайланган өзек

Кеше баштан аякка кадәр түгел, баштан күккә кадәр үлчәнә...

Конфуций

Сайланган сүз

халык

Соңгы хәбәрләр

Башкорт википедиячеләре Башкортстан Республикасы башлыгы гранты исәбенә биш бәйге һәм алты онлайн курс үткәрәчәк (12.03.2021)

Оригиналь әсәрләрне уку тәкъдиме

Батырлык турында

...Ни мәгънә бар эзсез яшәүдә,

Түбәнлектә, тарлык, кимлектә?
Яшәү хозурлыгы хөрлектә,

Гомер озынлыгы ирлектә...
↪ Дәвамы...

Муса Җәлил (Моабит дәфтәрләре)

Тугандаш проектлар

Википедия проектының үсешен кайгыручы коммерциячел булмаган Викимедиа Фонды шулай ук башка ирекле эчтәлекле күптелле wiki-проектларның тормышын тәэмин итә:

Викиверситет — белем бирү аланы