Portal:Polska

< Portale < Geografia < Europa < Polska

Nauki ścisłe i przyrodnicze • Geografia • Nauki społeczne i humanistyczne • Społeczeństwo • Kultura • Historia • Religia • Sport • Technika • Polska


Witaj w Portalu

...

Rzeczpospolita Polska

...

Polska, Rzeczpospolita Polska – zdecentralizowane państwo unitarne położone w Europie Środkowej nad Morzem Bałtyckim. Graniczy z Niemcami (na zachodzie), Czechami, Słowacją (na południu), Ukrainą, Białorusią, Litwą (na wschodzie) i Rosją (obwodem kaliningradzkim, na północy).
Za umowną datę założenia państwa polskiego jest często przyjmowany rok 966, kiedy władca Mieszko I przyjął chrześcijaństwo. Polska stała się królestwem w roku 1025, a w 1569 r. zawiązano unię z Litwą. Przez większą część swojej historii, Polska była państwem wieloetnicznym i wielowyznaniowym.

Państwo przetrwało do roku 1795, kiedy jego terytorium zostało podzielone pomiędzy trzech zaborców: Królestwo Prus, Imperium Rosyjskie i Austrię (tzw. rozbiory Polski). Polska odzyskała niepodległość w 1918 po I wojnie światowej. Podczas II wojny światowej kraj był okupowany przez nazistowskie Niemcy i Związek Radziecki. W trakcie działań wojennych i w wyniku polityki okupacyjnej agresorów zginęło ponad 6 milionów obywateli Polski. Po wojnie Polska znalazła się pod silnym wpływem ZSRR. W 1989 r. nastąpiła zmiana ustroju politycznego na demokrację parlamentarną i gospodarczego na gospodarkę rynkową.

Więcej przeczytasz...

Jeżeli chcesz edytować tę stronę przejdź tutaj

Podział administracyjny

Flaga i godło

Województwa Polski:

(od 1 stycznia 1999)

Na mapie Europy i
Unii Europejskiej

Encyklopedia

Geografia Polski • Podział terytorialny Polski • Demografia Polski • Lista gatunków roślin objętych ścisłą ochroną • Ptaki Polski – Ochrona przyrody w Polsce • Parki narodowe w Polsce • Rezerwaty przyrody w Polsce • Parki krajobrazowe w Polsce • Ogrody zoologiczne w Polsce

Historia Polski • Władcy Polski • Polityka Polski • Gospodarka Polski • Telekomunikacja w Polsce

Literatura polska • Muzyka polska • Kompozytorzy polscy • Malarze polscy • Muzea w Polsce • Polskie zabytki • Historia teatru w Polsce • Film polski • Media polskie • Nauka polska • Opieka zdrowotna w Polsce • Oświata polska • Sport polski • Szkolnictwo wyższe w Polsce • Kuchnia polska • Sławni Polacy i Polki

Flaga Rzeczypospolitej Polskiej

Godło Rzeczypospolitej Polskiej

Artykuły na medal

Grób Nieznanego Żołnierza w Warszawie • Stary Cmentarz Żydowski w Cieszynie • Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej – Zamek książąt Sułkowskich • Cmentarz żydowski w Skwierzynie • Zamek Chojnik • Zamek w Rzeszowie • Kościół Przemienienia Pańskiego w Iławie • Twierdza Zamość • Wielka Synagoga w Warszawie • Twierdza Modlin • Opactwo Cystersów w Sulejowie • Pomnik Ofiar Czerwca 1956 • Synagoga Remu w Krakowie • Twierdza Grudziądz • Synagoga Pod Białym Bocianem we Wrocławiu • Gryfice • Stargard

POLITYKA

Postacie związane z polityką;

System: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej – Ustrój polityczny Polski – System prawny w Polsce – Podział administracyjny Polski – Wybory prezydenckie w Polsce w 2020 roku – Wybory samorządowe w Polsce w 2018 roku – Wybory parlamentarne w Polsce w 2019 roku
Organy: Siły Zbrojne RP – Narodowy Bank Polski – Najwyższa Izba Kontroli – Rzecznik Praw Obywatelskich – Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji – Rzecznik Praw Dziecka – Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych – Urząd Komunikacji Elektronicznej – Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
- Egzekutywa: Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej – Rząd Mateusza Morawieckiego
- Legislatywa: Sejm – Senat
- Sądownictwo: Sąd Najwyższy – Naczelny Sąd Administracyjny – Trybunał Konstytucyjny – Trybunał Stanu – Krajowa Rada Sądownictwa
Partie: Prawo i Sprawiedliwość - Platforma Obywatelska – Nowoczesna - Sojusz Lewicy Demokratycznej - Lewica Razem (partia) - Konfederacja Wolność i Niepodległość - Partia Zieloni - Wiosna (partia polityczna) - Kukiz’15 – Twój Ruch – Solidarna Polska - Porozumienie – Socjaldemokracja Polska – Unia Europejskich Demokratów – Unia Pracy – Polskie Stronnictwo Ludowe – Samoobrona Rzeczpospolitej Polskiej – Liga Polskich Rodzin – Unia Polityki Realnej – Koalicja Odnowy Rzeczypospolitej Wolność i Nadzieja – Ruch Narodowy – Prawica Rzeczypospolitej – Narodowe Odrodzenie Polski

Postacie:

Andrzej Duda, Mateusz Morawiecki, Donald Tusk, Jarosław Kaczyński, Grzegorz Schetyna, Władysław Kosiniak-Kamysz, Włodzimierz Czarzasty, Małgorzata Kidawa-Błońska, Adrian Zandberg, Robert Biedroń, Janusz Korwin-Mikke, Bronisław Komorowski, Beata Szydło, Ewa Kopacz, Radosław Sikorski, Aleksander Kwaśniewski, Lech Wałęsa, Waldemar Pawlak, Leszek Miller

Listy:
- Lista premierów polskich rządów
- Lista prezydentów Polski

stuby • nowe • aktualne
do dopracowania • do uratowania

GEOGRAFIA I NATURA

Zestawienia

Regiony: Żuławy Wiślane – Pobrzeża Południowobałtyckie – Pojezierze Pomorskie – Pojezierze Mazurskie – Pojezierze Wielkopolskie – Nizina Mazowiecka – Nizina Południowowielkopolska – Nizina Śląska – Nizina Podlaska – Wyżyna Śląsko-Krakowska – Wyżyna Lubelska – Wyżyna Małopolska – Kotlina Sandomierska – Góry Świętokrzyskie – Sudety – Karpaty
Kultura regionalna: Pomorze – Kaszuby – Mazury – Warmia – Podlasie – Wielkopolska – Kujawy – Mazowsze – Lubelszczyzna – Śląsk – Małopolska – Podhale
Dawne polskie regiony i miasta: Kresy Wschodnie – Zaolzie – Kurlandia – Lwów – Wilno – Grodno – Brześć Litewski
Szczyty: Rysy – Śnieżka – Łysica – Babia Góra – Giewont – Kasprowy Wierch – Tarnica – Czerwone Wierchy – Świnica – Turbacz – Ślęża
Rzeki, jeziora i morza: Wisła – Odra – Warta – Bug – Noteć – Narew – Pilica – San – Nysa Łużycka – Łyna – Wieprz – Nogat – Śniardwy – Mamry – Wigry (jezioro) – Łebsko – Gopło – Morskie Oko – Jezioro Solińskie – Morze Bałtyckie
Miasta: Warszawa – Łódź – Kraków – Wrocław – Poznań – Gdańsk – Szczecin – Bydgoszcz – Lublin – Katowice – Białystok – Gdynia – Częstochowa – Radom – Sosnowiec – Toruń – Kielce – Olsztyn – Opole – Rzeszów
Medalowe w kategorii geografia: Biecz • Boronów • Brzeszcze • Giszowiec • Góry Bystrzyckie (Sudety) • Góry Stołowe • Hale tatrzańskie • Hala Mała Łąka • Mińsk Mazowiecki • Mrzeżyno • Nowotaniec • Piotrowice (Katowice) • Powiat katowicki • Powiat gryficki • Park Krajobrazowy Lasy nad Górną Liswartą • Rospuda • Stargard Szczeciński • Świętochłowice • Trzebiatów (gmina) • Ulica Piotrkowska w Łodzi • Wrocławski węzeł wodny • Zaborów (powiat warszawski zachodni) • Żelechów

Miasta wojewódzkie:

Białystok	Bydgoszcz
Gdańsk	Gorzów Wielkopolski
Katowice	Kielce
Kraków	Lublin
Łódź	Olsztyn
Opole	Poznań
Rzeszów	Szczecin
Toruń	Warszawa
Wrocław	Zielona Góra

stuby • nowe • aktualne
do dopracowania • do uratowania

HISTORIA

Postacie historyczne

Artykuły ogólne: Historia Polski – Władcy Polski – Korona Królestwa Polskiego – Rzeczpospolita Obojga Narodów – Księstwo Warszawskie – Królestwo Kongresowe – II Rzeczpospolita – Polska Rzeczpospolita Ludowa – Rzeczpospolita Polska
Średniowiecze (do 1370):
- Terminy: Piastowie – Chrzest Polski – rozbicie dzielnicowe – bezkrólewie – Przemyślidzi
- Wydarzenia: bitwa pod Cedynią – wyprawa kijowska (1018) – bitwa na Psim Polu – bitwa pod Legnicą – bitwa pod Płowcami
Nowożytność (do 1795):
- Terminy: reformacja – Andegawenowie – Jagiellonowie – kontrreformacja – wolna elekcja – Krzyżacy – Unia lubelska – Wielkie Księstwo Litewskie – sejmiki ziemskie – hołd pruski 1525 – Złoty Wiek – I rozbiór Polski – II rozbiór Polski – III rozbiór Polski – liberum veto – rokosz
- Wydarzenia: wielka wojna – bitwa pod Grunwaldem – bitwa pod Warną – wojna trzynastoletnia – wojna polsko-krzyżacka 1519-1521 – I wojna północna – dymitriady – potop szwedzki – bitwa pod Chocimiem – wojna smoleńska – powstanie Chmielnickiego – odsiecz wiedeńska – insurekcja kościuszkowska
Nowożytność (do 1944):
- Terminy: Polska pod zaborami – zabór rosyjski – zabór pruski – zabór austriacki – Księstwo Warszawskie – kongres wiedeński – Królestwo Kongresowe – Wolne Miasto Kraków – Galicja – Wielkie Księstwo Poznańskie – rusyfikacja – germanizacja – rewolucja przemysłowa – Rada Regencyjna – marka polska – złoty polski – przewrót majowy – Wolne Miasto Gdańsk – pakt Ribbentrop-Mołotow – Polski Rząd na Uchodźstwie – nazizm – Generalne Gubernatorstwo – Obozy niemieckie (1933–1945) – getto w Warszawie – manifest PKWN
- Wydarzenia: wojny napoleońskie – Kongres wiedeński – powstanie listopadowe – Wiosna Ludów – powstanie styczniowe – I wojna światowa – wojna polsko-ukraińska – powstanie wielkopolskie – wojna polsko-bolszewicka – powstania śląskie – wojna litewska – II wojna światowa – kampania wrześniowa – ruch oporu – bitwa o Anglię – bitwa pod Monte Cassino – powstanie w getcie warszawskim – powstanie warszawskie
Współczesność (od 1945):
- Terminy: Polska Ludowa – Armia Ludowa – Armia Krajowa – Polska Zjednoczona Partia Robotnicza – socjalizm – demokracja ludowa – Układ Warszawski – Okrągły Stół – demokracja – Unia Europejska – NATO
- Wydarzenia: Akcja Wisła – żołnierze wyklęci – Poznański Czerwiec – praska wiosna – Stan wojenny w Polsce 1981-1983 – II wojna w Zatoce Perskiej – Okupacja Iraku – Katastrofa polskiego Tu-154 w Smoleńsku

Husaria • Wojskowość w Polsce średniowiecznej • Order Virtuti Militari • Enigma • Korpus Ochrony Pogranicza • Garnizon Radom

Medalowe: Historia Ostrowa Wielkopolskiego • Historia Zielonej Góry • Historia Kielc • Historia Biecza • Burmistrzowie Cieszyna • Historia Żydów w Turku • Sulima (herb szlachecki) • Herb Szydłowca • Kuchnia polska w średniowieczu • Historia Polski (1320-1386) • historia Polski (do 1138) • Fundacja dobrowska • Transport i podróże w czasach I Rzeczypospolitej • Bitwa pod Obertynem • Wolne Miasto Kraków • Cichociemni • Obrona Wybrzeża w kampanii wrześniowej 1939 • Historia Polski (1914-1918) • Powstanie wielkopolskie

Postacie:

Bolesław Chrobry – Bolesław Krzywousty – Władysław Łokietek – Kazimierz Wielki – Jadwiga Andegaweńska – Władysław Jagiełło – Zygmunt Stary – Zygmunt August – Stefan Batory – Jan Sobieski – Stanisław August Poniatowski – Jan Henryk Dąbrowski – Napoleon Bonaparte – Tadeusz Kościuszko – Roman Dmowski – Józef Piłsudski – Władysław Sikorski – Bolesław Bierut – Lech Wałęsa – Jan Paweł II

Medalowe:

Kazimierz Lutosławski

Jadwiga Jagiellonka (1457–1502)

Zofia Holszańska

Józef Piłsudski

Zofia Jagiellonka (1464–1512)

Listy:

stuby • nowe • aktualne
do dopracowania • do uratowania

GOSPODARKA

Postacie związane z gospodarką i wynalazcy

Gospodarka: gospodarka Polski – gospodarka Polski Ludowej – Złoty – Narodowy Bank Polski – system podatkowy w Polsce – Złoty – rolnictwo w Polsce – turystyka w Polsce – telekomunikacja w Polsce – turystyka w Polsce
Przedsiębiorstwa z siedzibą w Polsce: Przedsiębiorstwa w Polsce – PKN Orlen – Orange Polska – PKO Bank Polski – Poczta Polska – FCA Poland – KGHM Polska Miedź – Grupa Lotos – Powszechny Zakład Ubezpieczeń – Polska Grupa Energetyczna – PGNiG – Lasy Państwowe
Transport: transport w Polsce – porty lotnicze w Polsce – Lotnisko Chopina w Warszawie – Port lotniczy Kraków-Balice – Linie lotnicze w Polsce – Polskie Linie Lotnicze LOT – transport kolejowy w Polsce – Polskie Koleje Państwowe – metro w Warszawie – autostrady i drogi ekspresowe w Polsce

Władysław Grabski • Leszek Balcerowicz • Ignacy Łukasiewicz • Adam Ostaszewski • Jan Bernard Mile • Paul Nipkow • Stefan Drzewiecki • Karol Gröll • Henryk Magnuski • Izrael Abraham Staffel • Jan Szczepanik

NAUKA

Ludzie nauki

Uczelnie: Uniwersytet Warszawski – Uniwersytet Jagielloński – Uniwersytet Śląski – Uniwersytet Wrocławski – Uniwersytet Łódzki – Uniwersytet im. Adama Mickiewicza – Akademia Górniczo-Hutnicza – Katolicki Uniwersytet Lubelski – Wyższa Szkoła Filmowa im. Leona Schilera w Łodzi – Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego

Instytuty badawczo-naukowe: Polska Akademia Nauk – Polska Akademia Umiejętności – Instytut Archeologii i Etnologii PAN – Instytut Nauk Ekonomicznych PAN – Instytut Biochemii i Biofizyki PAN

Stacje badawczo-naukowe: Polska Stacja Antarktyczna im. Henryka Arctowskiego – Stacja im. A.B. Dobrowolskiego

Mikołaj Kopernik • Maria Curie • Jan Heweliusz • Stefan Banach • Hugo Steinhaus • Kazimierz Bartel • Eugeniusz Romer • Ernest Malinowski • Jacek Karpiński

Medalowe: Edward Flatau • Marian Rejewski • Łucja Frey-Gottesman

KULTURA

Ludzie kultury

Muzyka i taniec: Mazurek Dąbrowskiego – Krakowiak – Polonez
Język: język polski – języki słowiańskie – gwara góralska – gwara kurpiowska – etnolekt śląski – język kaszubski – esperanto
Literatura: Kronika Anonima – Bogurodzica – Bulla gnieźnieńska – Kazania świętokrzyskie – Psałterz floriański – Trylogia – Pan Tadeusz
Media:
- Prasa: Gazeta Wyborcza, Nasz Dziennik, Fakt, Rzeczpospolita, Super Express, Polska The Times, Dziennik Polska-Europa-Świat, Gazeta Polska
- Radio: Polskie Radio, Radio Zet, RMF FM, Radio Maryja
- Telewizja: Telewizja Polska, Polsat, TVN, TV 4, TV Puls
Listy: Polscy malarze – Polscy kompozytorzy – Polskie utwory literackie – Polskie zespoły muzyczne

Mikołaj Gomółka • Fryderyk Chopin • Stanisław Moniuszko • Henryk Wieniawski • Karol Szymanowski • Witold Lutosławski • Krzysztof Penderecki • Piotr Skarga • Wincenty Kadłubek • Jan Kochanowski • Mikołaj Rej • Adam Mickiewicz • Juliusz Słowacki • Eliza Orzeszkowa • Bolesław Prus • Cyprian Kamil Norwid • Henryk Sienkiewicz • Maria Konopnicka • Stefan Żeromski • Władysław Reymont • Julian Tuwim • Jan Brzechwa • Czesław Miłosz • Zbigniew Herbert • Wisława Szymborska • Stanisław Lem • Olga Tokarczuk
Medalowe: Zbigniew Herbert • Antoni Kucharczyk • Jacek Kaczmarski • Józef Gosławski

stuby • nowe • aktualne
do dopracowania • do uratowania

SPORT

Sportowcy

Wojciech Lipoński • Stanisław Marusarz • Halina Konopacka • Jerzy Pawłowski • Renata Mauer-Różańska • Waldemar Baszanowski • Jerzy Kulej • Helena Marusarzówna • Włodzimierz Lubański • Leszek Blanik • Wanda Panfil-González • Janusz Kusociński • Władysław Komar • Bronisław Malinowski • Sobiesław Zasada • Bronisław Czech • Gerard Cieślik • Ryszard Szurkowski
Medalowe: Adam Małysz • Kamil Stoch

TURYSTYKA

Wybrana ilustracja

Zabytki: Wawel – Zamek Królewski w Warszawie – Barbakan w Krakowie – Pałac Na Wyspie – Pałac w Wilanowie – Zamek w Golubiu – Brama Floriańska w Krakowie – Twierdza Modlin – Zamek w Łańcucie – Zamek w Malborku – Zamek w Ciechanowie – Zamek w Kole – Ratusz Staromiejski w Toruniu – Ratusz we Wrocławiu – Sandomierz – Biskupin – Auschwitz-Birkenau
Kościoły: archikatedra wrocławska – katedra na Wawelu – archikatedra poznańska – archikatedra gdańska – archikatedra łódzka – Kościół Mariacki w Krakowie – archikatedra warszawska – kościół w Chełmnie – katedra pelplińska – katedra włocławska – Rotunda św. Prokopa w Strzelnie

Polski żołnierz przed Grobem Nieznanego Żołnierza w Warszawie.


Artykuł na medal
Ratio legis wprowadzenia Karty Polaka ustawodawca streścił w preambule do ustawy: realizując postanowienia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie udzielania pomocy Polakom zamieszkałym za granicą w zachowaniu ich związków z narodowym dziedzictwem kulturalnym, wypełniając moralny obowiązek wobec Polaków na Wschodzie, którzy na skutek zmiennych losów naszej Ojczyzny utracili obywatelstwo polskie, spełniając oczekiwania tych, którzy polskimi obywatelami nigdy wcześniej nie byli, lecz ze względu na swoje poczucie tożsamości narodowej pragną uzyskać potwierdzenie przynależności do Narodu Polskiego, w celu wzmocnienia więzi łączących Polaków na Wschodzie z Macierzą oraz wspierając ich starania o zachowanie języka polskiego oraz kultywowanie tradycji narodowej, postanawia się, co następuje... Preambuła do ustawy z dnia 7 września 2007 r. o Karcie Polaka^[1] Czytaj więcej...

Muzyka

Kuchnia

Bogurodzica, rękopis z roku 1407

Bogurodzica to najstarszy polski hymn religijny. Napisany pomiędzy X–XIII wiekiem.

Polscy rycerze śpiewali tę pieśń jako hymn przed Bitwą pod Grunwaldem oraz podczas bitwy pod Warną z armią turecką w 1444 roku. Bogurodzicę usłyszał również pierwszy król z dynastii Jagiellonów podczas ceremonii koronacyjnej.

Zobacz też:

Gaude Mater Polonia odsłuchaj
Fryderyk Chopin: Nocturne, Op. 55, No. 1 odsłuchaj (Orkiestra In the Hands)
Józef Wybicki: Mazurek Dąbrowskiego odsłuchaj

Muzyka polska...

Kotlet schabowy - jedna z narodowych polskich potraw.

Schab kroimy na plastry i ubijamy tłuczkiem. Jajka łączymy z przyprawami. Ubity i pokrojony schab obtaczamy w jajku, a następnie w bułce tartej. Wstawiamy patelnię na średni ogień i dolewamy olej. Obtoczony schab kładziemy na patelnię, co jakiś czas przewracając na drugą stronę. Tak robimy z innymi kotletami. Podajemy na talerzu z ziemniakami i sałatką.

Kuchnia polska ...

Więcej przeczytasz ...


Portale związane z Polską
Miasta: Andrychów • Bydgoszcz • Jastrzębie-Zdrój • Kalisz • Katowice • Kędzierzyn-Koźle • Kraków • Łódź • Olsztyn • Police • Poznań • Racibórz • Rzeszów • Szczecin • Toruń • Warszawa • Wrocław • Żywiec Regiony: Województwo dolnośląskie • Województwo kujawsko-pomorskie • Województwo lubelskie • Województwo lubuskie • Małopolska • Podkarpacie • Podlaskie • Śląsk • Województwo świętokrzyskie • Województwo warmińsko-mazurskie • Województwo wielkopolskie • Pomorze Zachodnie • Powiat dzierżoniowski • Powiat iławski • Gmina Koluszki • Powiat kolski • Powiat radomski • Roztocze • Powiat szydłowiecki