Imperyong Otomano

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Jump to navigation Jump to search
Sublime Ottoman State

Osmanlı İmparatorluğu
دولتْ علیّه عثمانیّه
Devlet-i ʿAliyye-i ʿOs̠māniyye

Imperyo

 

 

1299–1923

Coat of arms

Motto
دولت ابد مدت
Devlet-i Ebed-müddet
(The Eternal State)
Awit
Ottoman imperial anthem
Mga nakuhang territoryo mula 1300 hanggang 1683 (See: list of territories)
Kabisera Söğüt (1302–1326)
Bursa (1326–1365)
Edirne (1365–1453)
Constantinople (1453–1922)[1]
Pamahalaan Monarkiya
Mga sultan
 - 1281–132 (una) Osman I
 - 1918–22 (huli) Mehmed VI
Dakilang Viziers
 - 1320–31 (una) Alaeddin Pasha
 - 1920–22 (huli) Ahmed Tevfik Pasha
Kasaysayan
 - Itinatag 1299
 - Interregnum 1402–1413
 - 1. Constitutional 1876-1878
 - 2. Constitutional 1908-1918
 - Pagtanggal ng kasultanan (November 1, 1922) at pag-alis ni Mehmed VI, ang huling sultan (November 17, 1922) November 1, 1922
 - Kasunduan ng Lausanne[2] Hulyo 24, 1923
Lawak
 - 1680 5,500,000 km2 (2,123,562 mi2)
Populasyon
 - 1856 est. 35,350,000 
 - 1906 est. 20,884,000 
 - 1914 est. 18,520,000 
 - 1919 est. 14,629,000 
Salapi Akche, Kurush, Lira, Sultani
Warning: Value specified for "continent" does not comply

Ang Imperyong Otomano (Turkong Otomano: دولت عالیه عثمانیه Devlet-i Âliye-yi Osmâniyye) ay Muslim na estado sa Turkiya na nagtagal mula noong ika-13 siglo hanggang noong ika-20 siglo.

Sakop ng Imperyong Ottoman ang mga lupain mula sa Tangway Balkan hanggang sa Gitnang Silangan at Hilagang Aprika sa pinakatuktok nito sa pamumuno ni Sulayman I noong ika-15 siglo.

Unti-unting nagwakas ang imperyo matapos ang pamumuno ni Sulayman, at noong pumasok ang ika-20 siglo ay hawak na lamang nito ang Asia Minor (ang rehiyong Anatolya sa Turkiya) at mga bahagi ng Balkan at Gitnang Silangan. Higit na maraming teritoryo ang nawala sa Imperyong Ottoman noong panahon ng Unang Digmaang Pandaigdig (1914-1918).

Hinawakan ng mga sundalo ng mga Nagkakaisang Bansa ang imperyo hanggang sa katapusan ng digmaan noong 1922, nang palayasin sila ng mga nasyonalistang sundalo na pinamunuan ni Mustafa Kemal; Pinawalang-bisa ni Kemal ang imperyo noong taon ding iyon at iprinoklama ang Republika ng Turkiya noong 1923.

Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang batayan]

  1. Finkel, Caroline, Osman's Dream, (Basic Books, 2005), 57; "Istanbul was only adopted as the city's official name in 1930..".
  2. Ang Kasunduan ng Sèvres (Agosto 10, 1920) ay nakapagbigay ng kakayanan sa maliit na pag-iral sa Imperyong Otomano. Hindi nawakasan ng pagkabuwag ng Kasultanang Otomano noong Nobyembre 1, 1922 ang Estadong Otomano, bagkus iyon lamang dinastiyang Otomano. Ipinahayag ang opisyal na wakas ng Estadong Otomano sa pamamagitan ng Tratado ng Lausanne (Hulyo 24, 1923). Kinilala nito ang baong "pamahalaang Ankara", at hindi ang lumang pamahalaang Otomanong nakabase sa Konstantinople, bilang kumakatawan sa nararapat na may-ari at kapalit na estado. Talagang walang pinuno ang pamahalaang nakabase sa Konstantinople pagkaraang lisanin ng sultan ang kabisera. Idineklara ng TBMM na ang estadong kapalit o kasunod ay ang "Republika ng Turkiya" (Oktubre 29, 1923).


KasaysayanBansa Ang lathalaing ito na tungkol sa Kasaysayan at Bansa ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.