Мөхәррирләү Британия китапханаһы

{{Ук}}
'''Британия  китапханаһы''' (''British Library'') —  [[Бөйөк Британия |Бөйөк Британияның]] милли китапханаһы. Уны төҙөү тураһында Закон [[1972 йыл]]да парламент тарафынан ҡабул ителә һәм уға ярашлы Британия музейы китапханаһына вағыраҡ тупланмалар ҡушыла; китапхананың яңы бинаһы [[Лондон]]да  [[1973 йыл]]дың 1 июлендә асыла.  Был китапхана [[АҠШ]]-тың  [[Вашингтон]] ҡалаһындағы  Конгресс китапханаһынан ҡала Донъяның иң ҙур китапханалары исемлегендә икенсе урында тора.

== Тарихы ==
Британия  китапханаһы хәҙерге статусына 1972 йылда ҡабул ителгән Британия китапханаһы тураһындағы Законға ярашлы эйә була ({{lang-en|The British Library Act}}). Уға ярашлы ошо китапханалар берләштерелә: Британия музейыныҡы <ref>Возникла в [[1753 год]]у на основе книжного собрания сэра [[Слоун, Ганс|Ганса Слоуна]], в которое входили англосаксонские и латинские средневековые манускрипты, приобретённые им у [[Коттон, Роберт|Роберта Коттона]] и [[Харли, Роберт|Роберта Гарлея]]. Король [[Георг II (король Бөйөк Британия ии)|Георг II]] поддержал начинание и преподнёс в дар музею королевскую библиотеку (которую начал собирать [[Эдуард IV]]), а вместе с ней и право обязательного экземпляра всех книг, выходящих в пределах Великобритании.
В 1823 году музейное собрание пополнилось библиотекой [[Георг III (король Великобритании)|Георга III]], состоящей из около 65 тысяч книг. В 1850-е годы в здании Британского музея открылся [[Читальный зал Британского музея|знаменитый читальный зал]], где работали [[Карл Маркс]] и [[Ленин]]. В XX веке в библиотеку поступили древнейшие печатные книги и буддийские рукописи из [[Дуньхуан]]а, [[Синайский кодекс]] из [[Ленинград]]а и исключительная по полноте коллекция [[гебраистика|гебраистических]] текстов.
</ref>, Милли үҙәк (1916-ла ойошторолған), Патент бюроһы, шулай уҡ Британия милли библиографияһы эштәре буйынса Совет, Милли китапхана-абонемент (Бостон Спа),   Фәнни һәм техник мәғлүмәт милли бюроһы<ref>{{книга|заглавие=Библиотечная энциклопедия|ответственный= Российская гос. б-ка; редкол.: гл. ред. Ю. А. Гриханов, науч. ред.-сост.: Е. И. Ратникова, Л. Н. Уланова и др.|место=Москва|издательство=Пашков дом|год=2007|ref=Библиотечная энциклопедия|страницы=238}} </ref>.

Милли үҙәк китапханаһы менән Милли китапхана-абонементтың берләштерелгән фондтары нигеҙендә 1973 йылда Документтар алып барыу үҙәге булдырылған<ref name=autogenerated1>{{книга|заглавие=Библиотечная энциклопедия|ответственный= Российская гос. б-ка; редкол.: гл. ред. Ю. А. Гриханов, науч. ред.-сост.: Е. И. Ратникова, Л. Н. Уланова и др.|место=Москва|издательство=Пашков дом|год=2007|ref=Библиотечная энциклопедия|страницы=238-239}}</ref>. 

Британия китапханаһы каталогына 2017 йылда Л. Кэрроллдың "Alice’s Adventures in Wonderland" әкиәтен [[Гүзәл Ситдиҡова]] башҡорт теленә тәржемә иткән "[[Әлисәнең Сәйерстандағы мажаралары]]" китабы индерелгән <ref>Л. Кэрролл. Әлисәнең Сәйерстандағы мажаралары. (Башҡортсаға Г. Ситдиҡова тәржемәһе) — Evertype (Ирландия), 2017. — 129 с. — ISBN-10 1-78201-201-X ISBN-13 978-1-78201-201-6</ref>

== Китапхана структураһы һәм идаралығы ==
Британия  китапханаһын дәүләт финанслай, шулай уҡ түләүле хеҙмәттәр, хәйриә һәм спонсорҙар аҡсаһына тотола. Китапхана идараһына 8 - 13 кеше инә, уларҙың береһе таж (корона) итеп ҡуйыла, ҡалғандарын министрҙар итеп тәғәйенләйҙәр. Баш башҡарыусы директор идара рәйесе урынбаҫары булып тора<ref name=autogenerated1 />.

Британия  китапханаһының өс бүлексәһе бар:
* Британия  китапханаһы  (Сент-Панкрас вокзалында);
* Гәзит китапханаһы (Лондонда);
* Британия  китапханаһы  (Бостон-Спала).

Китапхананың уҡыу залдары түләүһеҙ, йәш сикләнмәй, әммә башҡа китапханалар менән файҙалана алған  18 йәшкә тиклемге йәштәр хеҙмәтләндерелмәй

== Китапхана фондтары ==
Китапханала дөйөм алғанда 150 миллион берәмек һаҡлана<ref>[http://www.bl.uk/aboutus/quickinfo/facts/index.html Веб-сайт Британия ской китапханаи]</ref>.  Британия китапханаһының инкунабулаһында  XV быуат баҫмаларының сирек өлөшө һаҡлана <ref>[http://www.bl.uk/reshelp/findhelprestype/incanab/incunabulacoll/index.html Incunabula Collections<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>

[[Файл:British Museum Reading Room Panorama Feb 2006.jpg|thumb|900px|center|<center> Британия  музейының данлыҡлы уҡыу залы<br>(китапхана 1997 йылға тиклем файҙаланған)</center>]]

== Библиография ==
* Alan Day: ''Inside the British Library''. Library Association, London 1998, ISBN 1-85604-280-4
* Philip Howard: ''The British Library, a treasure of knowledge''. Scala, London 2008, ISBN 978-1-85759-375-4
* Giles Mandelbrote (Hrsg.): ''Libraries within the library. The origins of the British Library's printed collections''. British Library, London 2009, ISBN 978-0-7123-5035-8
* Colin St John Wilson: ''The design and construction of the British Library''. British Library, London 1998, ISBN 0-7123-0658-7


== Иҫкәрмәләр ==
{{примечания}}

== Әҙәбиәт ==
* {{книга|заглавие=Библиотечная энциклопедия|ответственный= Российская гос. б-ка; редкол.: гл. ред. Ю. А. Гриханов, науч. ред.-сост.: Е. И. Ратникова, Л. Н. Уланова и др.|место=Москва|издательство=Пашков дом|год=2007|ref=Библиотечная энциклопедия}}

== Һылтанмалар ==
* [http://www.bl.uk/ Сайт Британской библиотеки]

[[Категория:Милли китапханалар]]
[[Категория:Бөйөк Британия]]