Tasna Tamzwarut
ISKKILN IMAZIƔN | ||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
A | B | G | Gʷ | D | Ḍ | E | F | K | Kʷ | H | Ḥ | Ɛ | X | Q | I | J | L | M | N | U | R | Ṛ | Ɣ | S | Ṣ | C | T | Ṭ | W | Y | Z | Ẓ |
Amzruy • Asmrsl • iminagn • Amsawal |
Ḥmad Adɣrni
Ḥmad Adɣrni, ilul ɣ wass n 5 mayu 1947 ɣ tawsit Ayt Ɛli ɣ yat ɣ tiwsitin n Ayt Baɛmran ɣ Lmɣrib, immut ass n 19 uktubr 2020 ɣ Tiznit, iga amasatan, asrtan, amdyaz, amara d umɣnas n izrfan n imaziɣn ɣ Lmɣrib. Iɣṛa ɣ uswir amnzu ɣ usun "Taddart" , deffir maya ismd tiɣri nns ɣ usinag n Tiznit, lliɣ ur ta idda s Trudant, yumẓ aslkin n bakalurya ɣ usinan n usmuttg Yusf bn ɛli ɣ Mrrakc, idda deffir maya s tsdawit n Fas yiwi-d gis turagt ɣ taẓlayt n uzrf. Idda ilmma s tsdawit n Muḥmmda 5 ɣ Rrbaṭ, yumẓ gis turagt yaḍni ɣ taẓlayt n uzrf. Ikka-tt-in iga yan zɣ imɣnasn n "Tamunt Tanamurt n Imzrawn n Lmɣrib" d illa ɣ umzaz n uzlmḍ. Ɣ isggʷasn n 70, issnta taɣarast tazzulant zund umstan ɣ Sidi Sliman , deffir nns immutti s Rrbaṭ.
Ilul Ḥmad Adɣirni ɣ usggʷas n 1947 ɣ usun n taddart nna iwalan i tqqbilt n Ayt Ɛli ɣ Ayt Baɛmṛan ,ikka tt inn babas iga aslmad ɣ tinml n Zzawit n taddart d umstan,iga u uḍwwaṛ n igʷrar n Sidi Ɛbdṛḥman ɣ tnila n Tiznit, tagrawt n uglu iɣra n Dɣirni asslmd nns amnzu ɣ udɣar n tlalit nns, ismd taɣuṛi nns ɣ usinag n tznit aylliɣ immatti s win trudant, yumẓ tugga n lbak ɣ usinag n Bn Tacfin ɣ Mrrakc, dffir n ma ann immattis tɣrmt n Fas lliɣ yumẓ turagt tasdawant ɣ tskla...
Asif n Wansifn
Asif n wansifn nɣ Asif n isaffn iga yan wasif bahra imqqurn g tmazirt n Lmɣrib. Yullid wasif n Wansifen sg idraren n waṭlaṣ anammas issudu s umnid n umalu allig nn-iffi g taman tiɣremt n Uzmmur, g ugaru (océan) Aṭṭlanṭi. Tiɣzi gis 555 Km, tamkta n waman sgis izrrin ar traḥan ar 117 m3/s, ɣayadd a yudjan asif n wansifen ayeg asif wiss sin g tmazirt n Lmɣrib.
Isaffen n Tasawt d Wad lɛbid gan isaffen imqqran dadd i-tt-ffin g wasif n wansifen, ssin itsen uckand seg idraren n waṭlaṣ amqqran, seg tmnaḍin Infeḍwak d Innultan, seg tsga n unẓul.
Asif n wansifen yattuy bahra watig-ns g umzruy tmazirt n Lmɣrib d umaḍal aqbur, iqqim iga iwtta ger tagldit n Fas d Tagldit Murrukc g uzmz Iwaṭṭasen d Imarinen, allig d ikcem urumi Afranṣawi s Lmɣrib g usggas n 1912. Ig daɣ asif-ad iwtta inger tiqqbilin n Ccawiyya d Rrḥamna, tili dars daɣ yat tawwri tagjdant g tibḍit tatrart n Murrukc, illa inger Tasga n Mrrakc-Asfi d tasga n Tigmmi tumlilt-Sttat.
Iggura
Tazwart
Tga Wikipidya yat tsanayt nɣ d asamu amuṭṭun igan ilelli nɣ aḥuṛṛi illan s ɣaydd n tutlayin, tettuyskar d tettuyɛdal fad ad tg yat twuri n umyawas innurẓmn i kraygat yan, xdmn gis agudi n imaratn nna gis ittaran bla ad gis rbḥn nɣ ad gis amẓn tiɣrad, s uwttas ad tg tussna yat tɣawsa igan fabuṛ ur iqqan ad dars yili atig d kraygat yan dars azrf ad iɣr d ad yaqqra ɣayli ittiri.
Tga Wikipidya yan zɣ iɣbula n lmɛlumat nna akk imqqurn d nna akk ittuyssann ɣ umaḍal ɣ ammas n wantirnit, d nttat yat zɣ smuss d mraw isitn lli d ttkkan middn bzaf s tṣnif lli tskr Aliska ɣ wayyur n yunyu 2020. Ar takka tsanayt ad yan lmuḥtawa igan fabuṛ d bla n id lichar. Tumẓ tt tmrslt n Wikimidya d nttat ad sis ittklfn, tga tmrslt ad yat tmaddast ur igi awttas nns iqariḍn, ar t ttmwaln middn ɣar s twisi d ttabarruɛat.
Ɣilad, Wikipidya n Taclḥit llan gis: | |
1 053 Imgradn |
15 Imdrawn |
Llan isnfarn n Wikipidya s tutlayin timaziɣin yaḍnin, llan gisn willi iṭṭafn yad asml amaddud nnsn ɣ Wikipidya, wiyyaḍ urta, llan ka sul ɣ ammas n Inkubator nna ɣ ttilin isnfarn n Wikimidya kullu tn lli urta ttuqbaln.
Anɣmis g tutlayt
Asgzl g tutlayt tamaziɣt:
- Asinag agldan n tussna tamaziɣt: SGSM
- Asinan amaziɣ: SM
- Asira anamur n tanfrut tadusant n isadurn: SNNDS
- َAgraw amaḍlan amaziɣ: GMM
- Tagldit n Lmɣrib: GM
- Tazlɣa n imaratn s tmaziɣt: ZMM
- Tafidiṛalit tanamurt n tmsmunin timaziɣin: FNMM
Lislam
Iga Lislam nɣ Islam (s tirra n zikk s tfinaɣ : « ⵍⵙⵍⵎ » ; s tɛrabt : الإسلام) yan ddin abrahmiy ittuḥḥadn rbbi. Yiwit-id urqqas Muḥmmad , ar ttinin i wanna iḍfarn ddin ad "amslm" nɣ iɣ guttn "imuslmn".
Ar isslmad Lislam is rbbi iga yan d ur illi kra n rbbi bla Allah (s tɛrabt : الله), d is iga Muḥmmad arqqas nns iggz fllas Lquran s tɣarast n unglus Jibril
. Tga tugtt n imaziɣn imuslmn.
Awsat ɣ Wikipidya
Awsat ɣ tirra n imgradn n Wikipidya s tutlayt Taclḥit afad ad timɣur uggar, Ɣid a ɣ tẓḍarm ad trnum kra n umgrad amaynu, arayat aynna mi tẓḍarm bac ad igutn imgradn s tutlayt Taclḥit.
Iɣ tesɣawsat s tiwisi ɣ tirra n imgradn, tẓḍaṛt ad nn-taggʷt ɣ Tasna n Tiwisi.
Wikipidya iga yan ɣ isnfarn n Timrslt n Wikimidya, ilin daɣ kra n isnfarn yaḍn n tmrslt ad zun d:
Inagraw n isfka tugtmidya
Asnfar n iɣawasn iwikitn
Amyawas f isnfar n Wikimidya
Agudi n idllisn d Iṭṛiṣn ipidagugiyn
Tasila n isfka ilellin
Akttur ilellin n inɣmisn
Tadla n ibdurn
Tasdlist n ukttur ilellin
Tadla n wanawn
Imassn n usslmd ilellin
Amanar n umuddu ilellin
Amawal imqqurn