Los Angeles

De Wikipedio
Irez a navigado Irez a serchilo
Los Angeles
New LA Infobox Pic Montage 5.jpg
Kelk imaji pri Los Angeles.
Flag of Los Angeles, California.svg Coat of arms of Los Angeles.svg
Standardo Blazono
Lando: Flag of the United States.svg Usa
Stato: Kalifornia
Informo:
Latitudo: 34°03' N
Longitudo: 118°15' W
Altitudo: 71 m
Surfaco: 1302,76 km²
Habitanti: 3 976 322 (2016)
Denseso di habitantaro: 800 hab./km²
Disto de Sacramento: 617,99[1] km
Horala zono: UTC-8
(UTC -7 dum la somero)
Urbestro: Eric Garcetti (D)
Mapo:
Mapo di Los Angeles
Oficala retosituo:
www.lacity.org
Plajo Venice, che los Angeles.

Los Angeles esas la maxim populoza urbo dil Usana stato Kalifornia. Segun statistiki de 2016, ol havis 3 976 322 habitanti. Lua tota surfaco esas 1302,76 km². Lua metropolala regiono, kune Long Beach, Santa Ana ed altra urbi jacas inter la maxim populoza de la mondo: segun statistiki de 2014, ol havis 18 550 288 habitanti.

Ol esas blokala urbo kun mondala influo pri aferi, komerco, cinemo ed amuzo, kulturo, komuniko, eduko, medicino e ciencala inquesto. Tri ek la maxim importanta universitati publika de Usa - l'"Universitato di Kalifornia, Los Angeles" (abreviuro Angle: UCLA), l'universitato California State University, Northridge (CSUN), e l'universitato California State University, Los Angeles (CSULA) - jacas interne la limiti del urbo. La quartero Hollywood, konocata kom "la Meka dil cinemo" esas parto del urbo.

Los Angeles esis eventeyo dufoye por Somerala Olimpiala Ludi: en 1932 ed en 1984. Ed itere esos l'eventeyo por l'Olimpiala Ludi di 2028.

Historio[redaktar | redaktar fonto]

La litoro di Los Angeles habitesis dal populi Tongva (Gabrieleños) e Chumash. Hispana explorero Juan Rodríguez Cabrillo postulis omna sudala regiono di Kalifornia por Hispana imperio. Tamen, erste ye la 4ma di septembro 1781, 44 koloniigisti, surnomizita "Los Pobladores", fondis kolonieto nomizita "El Pueblo de Nuestra Señora la Reina de los Ángeles". La nuna urbo Los Angeles havas la maxim granda katolika diocezo di Usa. De la koloniigisti, 2/3 esis mestici di blanki, negri ed aborijeni.

Mapo de 1843 pri rancho* San Francisco, ube nun jacas Los Angeles.

La kolonieto restis mikra dum multa yari, ed uzesis nur kom haltopunto en la treko Camino Real de California, qua ligis diversa misioni katolika. En 1820 ol havis nur cirkume 650 habitanti. En 1821, Nova-Hispania nedependanteskis del Hispana imperio, e lora guberniestro Pío Pico transformis Los Angeles en chef-urbo di Supra-Kalifornia.[2] Pokope, multa Usani ed altra stranjeri translojis su a Kalifornia por rezidar, kelk ek li nelegale. En 1847, Usani konquestis tota Kalifornia, inkluzite Los Angeles, dum la milito Mexikiana-Usana. Ye la sequanta yaro trovesis oro en Kalifornia, e la habitantaro dil teritorio rapide augmentis. Dum ca epoko, Los Angeles divenis konocita kom "la rejino di la bovo-komtii", nam ibe komercesis bovi e karno kunsumita dal ministi de la nordo di Kalifornia.

En 1850, Kalifornia divenis la 31ma Usana stato, tamen Los Angeles restis senlega loko, malgre lua kresko. Putanini e kriministi ekpulsita o fuginte de San Francisco establisis su en la urbo. Kelk ek la decendinti de la koloniigisti Hispana-Mexikiana, surnomizita "Kalifornios", probis rezistar kontre la nova koloniigisti Usana, exemple Juan Flores, qua organizis revolto en la regiono en 1856, til esar kaptita e mortigita per jibeto.

En 1876, la kompanio Southern Pacific Railway inauguris l'unesma ferovoyala lineo dil urbo. En 1892 trovesis petrolo en la regiono, ed en 1923 cirkume 1/4 de mondala produkturo di petroleo facesis en Los Angeles. En 1900, l'urbo ja havis 100 mil habitanti, ed aquo komencis divenar skarsa por lua habitanti.

Geografio[redaktar | redaktar fonto]

Los Angeles, kun atmosferala polutajo videbla che horizonto.

La reliefo di Los Angeles esas precipue plana, kun kelka kolini, ed okupata precipue per basa edifici. Cieloskraperi esas rara, tamen existas multa edifici kun plu kam 30 etaji, di qui 14 havas plu kam 50 etaji e nur du havas plu kam 70 etaji.

La klimato dil urbo esas Mediteraneala (Csb an la litoro e Csa doplanda, segun la klimatala klasifikuro da Köppen). La mezavalora temperaturo en agosto (somero) esas 23,5°C, kontre ke la mezavalora temperaturo en decembro (vintro) esas 8,6°C. An la litoro, la temperaturi superiras 32°C dum kelka dii dil yaro. Konjelanta temperaturi esas extreme rara che la urbo: lastafoye kande la temperaturo atingis 0°C esis januaro 1979.

La mezavalora yarala pluvo-quanto esas 379,2 mm, e la maxim pluvoza monato esas februaro, kun mezavalore 96,5 mm. La sika sezono (nome de mayo til septembro) augmentas multe la riski di incendii. Dum ta epoko, la manko di venti e pluvi augmentas l'atmosferala polutajo super la urbo.

Referi[redaktar | redaktar fonto]