Tuisblad

Welkom by Wikipedia, die vrye ensiklopedie wat deur enigiemand verbeter en uitgebrei kan word.	Woensdag, 13 Oktober 2021 Hier is tans 100 563 artikels in Afrikaans.
Help ons om ’n wêreldklas-ensiklopedie in Afrikaans te skep.

Inleiding • Hulp • Kontak

Gebruikersportaal • Voorbladartikels • Kategorieë • Stel ’n vraag

Voorbladartikel

Joachim Nikolaus von Dessin (* 1704 in Rostock; † 1761 in Kaapstad) word deur die bemaking van sy 3 856 boekdele (insluitend 9 atlasse en 72 manuskripte) en ander rariteite (Dessiniarium) aan die NG Kerk (Kaapse Kerk), soos in sy testament bemaak op 2 Julie 1761, onthou as die grondlegger van die Suid-Afrikaanse openbare biblioteek. Sy "herebiblioteek" was die grootste versameling boeke in die Kaapstad van die 18de eeu, en vorm die kern waaromheen die hele Suid-Afrikaanse biblioteekwese ontwikkel het.

Joachim Nikolaus von Dessin is in 1704 te Rostock gebore uit ‘n ou Mecklenburgse aristokratiese familie. Hy was die oudste van twee seuns van Christian Adolf von Dessin en Margaretha Elisabeth (née Von Hünemörder). Sy vader was 'n offisier in diens van koning Karel XII van Swede, hy word krygsgevange geneem en leef in 1718 as “Gevangene op Parool” in Rostock; wat totale verarming vir die gesin meebring.

Joachim Nikolaus verlaat reeds vroeg die ouerhuis. Gewoonlik word slegs genoem Von Dessin het as 13-jarige tot die hofhouding toegetree, waar hy as page gewerk het vir die Markgraaf Albert Friedrich von Brandenburg, ‘n neef van Koning Frederik I Pruise, en hoe hy later sy skoolopleiding ontvang het aan die Koninklike Joachimsthaler Gimnasium in Berlyn.

Nalatenskap

Die boeke wat Von Dessin nagelaat het, het oorspronklik in sy woning se studeerkamer gestaan. Teen die mure was daar boekrakke en kaste met glasdeure waarin die 3 856 boekdele gehou is. Dit was die grootste versameling in Kaapstad van die 18de eeu. Hoewel die boekrakke min ruimte vir iets anders gelaat het, het daar in die vertrek nege skilderytjies en 'n ovaal spieël met vergulde raam gehang, asook 'n kabinet waar daar rariteite geberg is, soos dit 'n agtiende-eeuse herebiblioteek betaam het. Hierdie versameling is binne 34 jaar opgebou; merkwaardig in die sin dat die Kaap op daardie tydstip geen boekwinkel, drukpers of uitgewery geken het nie.

Die biblioteek is vermoedelik nie alleen deur hom nie, maar ook deur sy vriende gebruik. Privaatbiblioteke of boekerye was in die 18de en 19de eeu onder die vermoëndes egter niks buitengewoon nie, en dikwels sou die boekeversameling aan die volgende geslag bemaak word. Al dien hierdie privaatbiblioteke as getuienis van die intellektuele lewe van die room van die oes, kon dit selde as die kern van die openbare biblioteekwese dien of aanleiding gee tot die opbou van die Suid-Afrikaanse biblioteekwese. Hiervan is Von Dessin se versameling die uitsondering.

...lees verder

In die nuus

Op Loftus Versfeld klop die Blou Bulle tydens die eindstryd van die Curriebeker 2021 die Natalse Haaie met 44–10 en palm sodoende hul 25ste titel in.
Die voormalige president van Suid-Afrika, Jacob Zuma, wat 15 maande se tronkstraf vir die minagting van die hof sou uitdien, word op mediese parool vrygelaat.
Die Suid-Afrikaanse krieketspeler Dale Steyn kondig sy sy uittrede uit alle krieket aan.
Greg Minnaar wen sy vierde Wêreldbergaftitel in Val di Sole, Italië.
Die voormalige Belgiese ortopediese chirurg en agste president van die Internasionale Olimpiese Komitee, Jacques Rogge, sterf op 79.

Het u geweet...

...dat die diepste myn ter wêreld in Suid-Afrika is? Die Mponeng-myn (voormalige Western Deep Levels-myn) in Carletonville is 3,5 km diep.

...dat die wêreld se oudste restaurant in Salzburg in Oostenryk is? Die Stiftskeller St. Peter was oorspronklik 'n klooster wat reeds in 803 n.C. begin het om reisigers van maaltye te voorsien.

Vandag in die geskiedenis

13 Oktober: Fees gewy aan Fontus (Romeinse Ryk)

54 – Claudius sterf nadat hy deur sy vrou, Agrippina die jongere, vergiftig is. Haar seun, die 17 jarige Nero, word gevolglik die volgende Romeinse keiser.
1307 – Duisende lede van die Tempelridders word gelyktydig deur agente van Filips IV van Frankryk in hegtenis geneem en gemartel om skuld aan kettery te beken.
1899 – Tydens die Tweede Vryheidsoorlog begin die beleg van Mafeking by die dorp Mafeking (nou Mahikeng) in Suid-Afrika.
1943 – Tweede Wêreldoorlog: Onder leiding van 'n nuwe regering begin dele van Italië om aan die Geallieerdes se kant te veg.
2005 – Die "Breezy Badger"-uitgawe van Ubuntu Linux word vrygestel.