Destpêk

Hûn bi xêr hatin Wîkîpediyaya kurdî, ensîklopediya azad. Ji meha kanûna paşîn a sala 2004an ve 47.551 gotarên bi kurdî hatine nivîsandin. Civak Çand û Huner Dîn Teknolojî Werziş Zanist Dîrok Erdnîgarî Muzîk Alîkarî  · Çapemenî  · Dîroka Wîkîpediyayê  · Pêwendî  · Statîstîk  · Zimanên dinÎro, 12ê tebaxa 2021an e (UTC)
Nivîsara hefteyê Bendava Derbendîxanê (bi soranî: بەنداوی دەربەندیخان‎, lat. Bendawî Derbendîxan), bendaveke çendmebestî ye ku li ser çemê Sîrwanê yê li parêzgeha Silêmaniyê hatiye çêkirin. Cureya wê bendava axî(axebendaw) ye û di navbera salên 1954-1961'an de hatiye çêkirin. Mebesta bendavê avdanî, hilberandina wizeya hîdroelektrîkî û rekreasyon(betlane) e. Bendav û santrala wizeyê ya bi 249 MWî, ji ber nerind çêkirin û xemsarî, di nav salan de gelek car hatin veherandin. Rindkirina santralê di sala 2007'an de dest pê kiriye û di sala 2013'an de jî dawî lê hatiye. Piştî sêwirandina bendavê ya ji aliyê Şirketa Endezyariyê Harza ya DYA'yî ve çêkirina bendavê di sala 1956'an de dest pê kir. Deryaçeya bendavê(rezervuar) jî di sala 1961'an de dest pê kir û di heman salî de çêkirina bendavê qediya. Piştî tijekirina rezervuarê, çend problem derketin holê. Di sala 1967'an de hezazekê çêbû. Ev hezaz bû sedema xûziyeke nêzîkî 100 metreyî û ev çewtî her gav di bin veherandinê de ye. Di navbera salên 1983-1985'an de santrala wizeyê ya bendavê ji aliyê şirketên Alman(Polensky & Zöllner) û Japon(Mitsui) ve hate veguhertin. Jeneratorên 83 MWî bi 2 jeneratorên bendavê yên bi 800 kWî re hate guhirandin. Piştî kemijîna bûyerên siyasî, ew di sala 1990'an de kete navberê. Digel vê yekê, du jenerator xweş neşixûlîn û turbîn jî li dûçarî kavîtasyonan man. Ji ber şerê Îran û Iraqê, di sala 1988'an de rêherk hatin rakirin û di navbera salên 1989 û 1990'an de deriyên rêherkê yên nû hate sazkirin. Santrala wizeyê di sala 1990'an de bi bombebarankirinê gelek xesar çêbû. Di sala 2007'an de ji aliyê Banka cîhanê ve ji bo veherandina bendavên dûkan û derbendîxan, nêzîkî 40 milyon dolar hate şandin. Vehera Bendava Derbendîxan 18.85 milyon dolar girt û di sala 2013'an de tewaw bû. (bêhtir…) Arşîv – Gotara berê Zaravayên kurdî Kurdiya navendî · soranî Be xêr bên bo Wîkîpîdiya! Wîkîpîdiya însaykllopîdiyayekî azade ke hemû kesêk detiwanêt destkarîy bikat. Witare soranîyekan le mangî 8î 2009ewe le mallperrî ciyawazî kurdîy nawîn û be elfubêy erebî billaw debinewe. (ویکیپیدیای کوردیی ناوەندی (سۆرانی – Kurdiya navendî (soranî be latînî) Kurdiya başûrî (kirmaşanî, kelhurî, feylî, şêxbizinî) We xêr hatine Wîkîpêdiya! Wîkîpêdiya zanistnameyg azas ke le nawya her kes tiwanêd we zanayî xwey tiya beşdarî biked. Îwenîş fermûne îre beşdarî biken. incubator:Wp/sdh/دەسپێک – Wetar we zaraway kurdî xwarig Zazakî · kirmanckî · dimilkî · kirdkî Şima xêr ameyî! Îtîya de Wîkîpediya, ensîklopediya verên bi ziwanê kurdkî vecîyena. Ina ensîklopediya azadî her merdim bese keno nuşteyan binuso yan zî bivurno. Wîkîpediya Zazakîyê cîya zî esta – Şo pela kirmanckî		Danasîn Wîkîpediya, ensîklopediyeke azad a bi zimanê kurdî ye. Ev projeya navneteweyî, derfeteke girîng a ji bo pêşdexistina zimanan e. Mirovên ku dixwazin zimanê kurdî pêşde biçe, dikarin di Wîkîpediyayê de alîkariya zimanê me bikin. Hûn jî dikarin li vir tevlî me bibin. Keremkin bi beşên alîkarî û pênc hîmên sereke yên wîkîpediyayê fêr bibin ka gotar çawa têne nivîsandin. Hesabê nû çêke Hesabekî te heye? Têkeve. Di dîrokê de îro… Bûyer 1877 – Astronomê amerîkî Asaph Hall, heyva gerstêrka Behramê Deimosê keşf kir. 1914 – Şerê Cîhanê ya Yekem: Keyaniya Yekbûyî ji Nemsa - Macaristanê re şer îlan kir. 1927 – Li Bolîvyayê 80 hezar kes li ber hikûmetê serî hildan. 1953 – Yekîtiya Sovyetan li Qazaxistanê cerribandina bombeya atomî kir. 1954 – Eskerên NY'yê ji Koreyê dest bi vekişandinê kirin. 1964 – Afrîkaya Başûr ji ber polîtîkayên xwe yên nijadperest ya li welat, ji lîstikên olîmpiyadê hate qedexekirin. 1981 – IBM (Şerîkeya Navneteweyî ya Makîneyên Karweriyê) kompûtera xwe ya şexsî a pêşîn pêşkêşê piyaseyê kir. 1992 – Kanada, Meksîk û DYA diyar kirin ku hevdîtinên xwe yên ji bo îmzekirina Peymana NAFTA'yê ya pêşîn temam kirine. 2005 – Wezîrê Karên Derve yê Srî Lankayê Lakshman Kadirgamar, ji alî nîşanbazek ve hate kuştin. Jidayîkbûn 1866 – Jacinto Benavente, dramatîker û rojnamegerê spanî 1887 – Erwin Schrödinger, fizîknasê awistriyayî, xwediyê Xelata Nobelê 1915 – Charles Hard Townes, fîzîknasê amerîkî, xwediyê Xelata Nobelê Mirin 1794 – Maximilien Robespierre, siyasetmedar û hiqûqnasê fransî 1827 – William Blake, helbestvanê îngilîz 1955 – Thomas Mann, nivîskarê alman, xwediyê Xelata Nobelê 1999 – Can Yücel, şaîr û nivîskarê tirk 2004 – Francis Crick, biyolog û fizîknasek îngîlîz Îro, 12ê tebaxa 2021an e (UTC) – nûkirin Wêneyê hefteyê Deşta Kercewsê Wênesaz: Dûrzan cîrano Li ser nexşeyê binêre Arşîv – Wêneyê berê Wêneyê rojê ji Commonsê
Malbata Wîkîmedyayê Meta-Wîkî – Koordînasyon Commons – Wêne û medyayên din Wîkîferheng – Ferheng Wîkîpirtûk – Pirtûk ji bo zanînê Wîkîçavkanî – Çavkaniya azad Wîkîgotin – Gotinên kesan Wîkîcure – Rêbernameya cureyan Wîkînûçe – Nûçe Wîkîversîte – Platforma fêrbûnê Wîkîdane – Bingeha zanîna azad Wîkîgeşt – Rêbernameya geşt û guzarê MedyaWîkî – Nermamrazên azad
Rêveberî — Dîwan — Kurdîgeh — Şêwaz